Szczeciński Szybki Tramwaj

* * *

Budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju opracowania, analizy, rozmowy z 1976 roku, 1978 roku, 2002 roku, 2004 roku, 2008 roku

* * *

Przejście do następnych podstron 0, 2, 4, 5 6

* * *

II etap szybkiego tramwaju - sprawdzą gdzie ma jechać

Na początek ankieta, badanie tras ruchu, potem powstanie koncepcja

To konkretny krok. Przedmiotem zamówienia jest opracowanie dokumentacji razem z wszelkimi uzgodnieniami, planowanymi kosztami w ramach zadania pn. Koncepcja przebiegu drugiego etapu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju - mówi Hanna Pieczyńska, rzecznik Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "Marek Jaszczyński", "gs24.pl", 30 kwietnia 2016

* * *

Budowa ruszy w maju

W ramach pierwszego etapu budowy trasy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju powstała kończąca jej przebieg pętla przy ulicy Turkusowej. By stała się ona rzeczywistym węzłem komunikacyjnym, należy zintegrować ją ze stacją kolejową Szczecin-Zdroje i zbudować w tym miejscu także nową pętlę autobusową. Takie są też zamiary władz miasta. Póki co tramwaje, może nie aż tak szybko, jeżdżą nową trasą od września 2015 roku, a przebudowa stacji PKP raczej w polu.

Nieco lepiej zapowiada się połączenie pętli z liniami autobusowymi. Gotowy jest projekt budowy pętli autobusowej, podpisana umowa na wykonanie zadania i tylko patrzeć jak ruszy budowa. Do jej rozpoczęcia niezbędne jest pozwolenie na budowę, które najprawdopodobniej wydane zostanie pod koniec kwietnia, o czym poinformował przedstawiciel wykonawcy Łukasz Dykowski. Jeśli tak się stanie, prace przy budowie pętli autobusowej ruszą w maju tego roku. Zbudowane będą cztery perony autobusowe, parking dla 60 pojazdów, zadaszony parking dla rowerów i monitoring. Dojazdy do pętli poprowadzone będą od ulicy Jasnej i od strony Selgrosa.

Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego opracowuje koncepcję zmian w kursowaniu linii autobusowych, celem optymalizacji połączeń i zapowiada dojazd do pętli także tramwajów linii 7. Padają pytania, czy budowana kosztem 8 min zł pętla autobusowa będzie w pełni wykorzystywana, zwłaszcza wtedy, gdy tramwaj pojedzie dalej, może nawet przez Bukowe? Inwestowanie w miejską infrastrukturę związaną ze zintegrowanym transportem osobowym to pomysł dający docelowo oszczędności. Wystarczy zwrócić uwagę na popularność, jaką cieszy się obecnie pobliski mały węzeł komunikacyjny, którym jest przystanek Jaśminowa-ZUS.

Opracowanie: "SM", "Panorama 7", 28 kwietnia 2016

* * *

Koncepcja przebiegu II etapu SST - przetarg

27 kwietnia na stronie ZDiTM ukazało się ogłoszenie o opracowanie dokumentacji wraz z wszelkimi uzgodnieniami, planowanymi kosztami prac projektowych oraz planowanymi kosztami robót budowlanych w ramach zadania pn. "Koncepcja przebiegu drugiego etapu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju".

Opracowanie dokumentacji podzielono na trzy części i tak:

• część pierwsza obejmuje analizę komunikacyjną. W jej ramach wykonawca będzie zobowiązany do wykonania badania preferencji pasażerskich (na podstawie badania ankietowego na grupie minimum 1500 osób) oraz badania potoków pasażerskich. Wykonawca powinien wyznaczyć główne generatory ruchu, a następnie w oparciu o powyższe dane wyznaczyć więźbę ruchu. Wykonawca powinien przy tym przeanalizować również planowane na prawobrzeżu inwestycje infrastrukturalne, przemysłowe i komercyjne, które mogą mieć wpływ na ruch pasażerów.

• część druga to tzw. studium korytarzowe. W ramach tej części, na podstawie danych zebranych w części pierwszej, wykonawca na przygotować opracowanie graficzne i opisowe. Powinno ono zawierać wyznaczenie optymalnych korytarzy pod względem ruchu pasażerskiego w minimum trzech wariantach. Wykonawca ma przeanalizować rozmieszczenie przystanków i węzłów przesiadkowych pod względem optymalnego dostępu do linii tramwajowej oraz sprawnych przesiadek między różnymi środkami transportu, a także rozmieszczenie parkingów Park&Ride i Bike&Ride. Analiza powinna uwzględniać zapisy studium wykonalności Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Wykonawca ma również zaproponować lokalizację zajezdni tramwajowej i podstacji trakcyjnych, jak również ma wykonać analizę zmian w układzie komunikacyjnym.

• część trzecia to analiza techniczna, w ramach której wykonawca powinien przygotować koncepcję techniczną w trzech wariantach, wybranych na etapie studium korytarzowego. W ramach tej części przygotowany ma być opis techniczny, gdzie zostaną przedstawione wstępne opinie i uzgodnienia, a także przygotowany będzie kosztorys.

W ramach zamówienia wykonawca dokumentacji ma przeprowadzić konsultację społeczne, prowadzenia serwisu internetowego, w którym przedstawiane będą materiały dotyczące realizacji poszczególnych części zamówienia, a także utworzenia stałego punktu konsultacyjnego, czynnego przez minimum 4 godziny dziennie w dni robocze, w którym mieszkańcy będą mogli zapoznać się z materiałami z aktualnego etapu wykonywania zamówienia, a także będą mogli wnosić swoje uwagi i opinie.

Na wykonanie części pierwszej zamówienia wykonawca będzie miał 60 dni od dnia podpisania umowy, drugiej części - 120 dni, a części trzeciej - 150 dni, jednak nie później niż do 15 listopada 2016. Otwarcie ofert nastąpi 6 maja w siedzibie ZDiTM przy ulicy Klonowica. Czytaj więcej w siwz

* * *

SST – wyniki ekspertyzy

Niezgodności spawalnicze w postaci mikropęknięć po granicach ziarn oraz niewielkie pęcherze gazowe, to wynik ekspertyzy sporządzonej w związku z pęknięciem spawu na trasie Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Podczas spotkania z wykonawcą – firmą STRABAG oraz użytkownikiem torowiska – Tramwajami Szczecińskimi, ustalono konieczność częstszego monitorowania (przeglądu) stanu torowiska, wypracowania mechanizmu zgłaszania ewentualnych usterek, a także docelowej metody ich naprawy.

Awaria na trasie SST wystąpiła w listopadzie ubiegłego roku. Doszło wtedy do pęknięcia na spawie łączącym dwie szyny i w konsekwencji do rozwarstwienia szyny. W wyniku tego zdarzenia, dokonano wymiany uszkodzonego fragmentu torowiska, oraz przeprowadzono kontrolę wszystkich 951 spawów na trasie SST (od Basenu Górniczego do Pętli Turkusowa), która wykazała konieczność poprawy 3% spawów na całym odcinku torowiska. Naprawy zostały zakończone w styczniu br., i od tego momentu nie stwierdzono dalszych uszkodzeń torowiska.

Niezależnie od podjętych działań naprawczych, zlecona została ekspertyza uszkodzonego fragmentu torowiska, która wykazała że potencjalną przyczyną awarii były mikropęknięcia po granicach ziarn oraz niewielkie pęcherze gazowe. Ekspertyza została sporządzona przez Instytut Spawalnictwa w Gliwicach na zlecenie Wykonawcy.

Koszty za wszystkie prace związane z naprawą, jak również przeprowadzaniem kontroli i badań w ramach obowiązującej gwarancji ponosi wykonawca.

Źródło: "Urząd Miasta", 18 luty 2016

* * *

Spawy szyn w części do poprawki

Wszystkie spawy w łącznej liczbie 951 na 4-kilometrowym odcinku trasy tramwajów na prawobrzeżu z Basenu Górniczego do pętli Turkusowa już po badaniu. Kontrola ich stanu technicznego zakończyła się w poniedziałek, 30 listopada

I już wiadomo, że część z nich kwalifikuje się do poprawki po trzech miesiącach eksploatacji torowiska. Sprawdzanie krok po kroku połączeń szyn zarządzono po tym, jak w niedzielę, 22 listopada, stwierdzono pęknięcia na jednym z nich. To wymusiło wtedy ponaddwugodzinny przestój w kursowaniu składów i doraźną naprawę przez służby pogotowia technicznego i torowego spółki Tramwaje Szczecińskie. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 1 grudnia 2015

* * *

Szynę wymienili

Z piątku na sobotę (27/28 listopada) w torze trasy tzw. szybkiego tramwaju na prawobrzeżu wadliwa szyna, w której spaw „puścił" po niespełna trzymiesięcznej eksplotacji, w niedzielę 22 listopada, została wymieniona

Taką informację przekazała nam w poniedziałek Małgorzata Kaliszewska z pruszkowskiej centrali spółki Strabag, która była generalnym i wiodącym wykonawcą tej szczecińskiej inwestycji w konsorcjum firm Szybki Tramwaj-Strabag.

Przypomnijmy, to jedno z ustaleń i zadań do wykonania w trybie pilnym, po zwołanej naradzie w siedzibie użytkującej torowisko spółki Tramwaje Szczecińskiego z udziałem nie tylko szefostwa przewoźnika, ale także przedstawicieli generalnego wykonawcy, urzędników wydziału inwestycji miejskich w szczecińskim magistracie, inspektorów nadzoru i inżyniera kontraktu, którym przy inwestycji była spółka Eko-Inwest. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 30 listopada 2015

* * *

Szybki już nie taki szybki

SST wyraźnie zwolnił

Tramwaje jeżdżą z ograniczoną prędkością. Wszystko z powodu ukruszenia się jednej z szyn na Moście Pionierów. Tylko dzięki przytomności motorniczego nie doszło do katastrofy. W niedzielę wstrzymano kursowanie SST i ekipa remontowa przez kilka godzin wymieniała szynę. Teraz okazuje się, że są kolejne usterki, tym razem w okolicy Mostu Parnickiego. Tu znaleziono co najmniej trzy pęknięte spawy.

Zadecydowano o zmniejszeniu dopuszczalnej prędkości, a na tory wchodzą ekipy specjalistów, które najpierw sprawdzą blisko 800 spawów, a następnie poprawią ewentualne usterki. Sprawdzenie na odcinku od Mostu Długiego do Basenu Górniczego wykona Energopol, który na tym odcinku był głównym wykonawcą robót.

Odcinek od Basenu do Turkusowej, na którym doszło do wyszczerbienia szyny i rozstąpienia spawu, skontrolowali przedstawiciele Tramwajów Szczecińskich i firmy Eko – Invest. Tu generalnym wykonawcą było konsorcjum firm Szybki Tramwaj-Strabag. Jak zapewnia Krystyna Gawrońska ze spółki Tramwaje Szczecińskie, podróż tramwajem jest bezpieczna, choć z powodu prac naprawczych mogą wystąpić niewielkie opóźnienia. Zarówno dwójka jak i ósemka kursują zdecydowanie wolniej.

Opracowanie: "EL", "prawobrzeże.info", 26 listopada 2015

* * *

Pętla w lesie, obietnice i frazesy

Nic, ale to kompletnie nic się nie dzieje na terenie przyszłej pętli autobusowej Turkusowa

Magistrat głosem ZDiTM uspokaja, że pętla będzie gotowa na początek września 2016 roku. Taką informację usłyszeli radni w trakcie posiedzenia komisji gospodarki komunalnej, rewitalizacji i ochrony środowiska Rady Miasta. Obejrzeli też gotową wizualizację, która nie odbiega od już prezentowanych – także na naszych łamach.

Przyszła pętla autobusowa w połączeniu z istniejącą pętlą tramwajową Turkusowa, ma być najważniejszym węzłem komunikacyjnym Prawobrzeża. Stąd tramwajem udajemy się na lewobrzeże, a w drodze powrotnej we wszystkie osiedla Prawobrzeża. Chyba największe oczekiwania mają mieszkańcy Bukowego, którzy obawiają się likwidacji szybkiego połączenia autobusem pośpiesznym linii A. Gdy trasa do centrum jest niezakorkowana, dojazd z osiedla zajmuje mniej czasu niż SST. Teraz dojazd do Turkusowej jest wyjątkowo uciążliwy, a odległość z przystanku Jasna do pętli SST dość spora. Mieszkańcy oczekują, że ich opinie w sprawie zmian w siatce połączeń autobusowych po wybudowaniu pętli autobusowej zostaną wysłuchane i wzięte pod uwagę. Jedno nie ulega wątpliwości, autobusy muszą jeździć częściej by dowozić więcej pasażerów do SST.

Plany miasta są takie, że na wysokości przystanku SST Hangarowa, planowana jest budowa parkingu typu Park & Ride. Ma się tu pomieścić 400 aut. To mało, alarmują osiedlowi radni z Prawobrzeża. Tyle aut to jedzie do centrum w porannym szczycie w ciągu pół godziny. Na planowanym do zabudowy placu (część lotniska Dąbie) także nic się nie dzieje.

Opracowanie: "EL", "prawobrzeże.info", 24 listopada 2015

* * *

Szyna pilnie do wymiany. Sprawdzą spawy w torach

Wczesnym popołudniem we wtorek zakończyła się narada w siedzibie spółki Tramwaje Szczecińskie, zwołana w trybie pilnym po niedzielnym pęknięciu szyny jednego z torów trasy tramwaju na prawobrzeże

O ustalenia i decyzje tuż po godz. 14 pytaliśmy prezesa przewoźnika, eksploatującego od niespełna trzech miesięcy torowisko. Krystian Wawrzyniak odesłał nas jednak w tej sprawie do urzędników wydziału inwestycji miejskich i rzecznika prasowego prezydenta Łukasza Kolasy. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 24 listopada 2015

* * *

Szyna i konsylium

Po wykryciu w niedzielne popołudnie usterki w jednej z szyn na trasie tzw. szybkiego tramwaju na szczecińskie prawobrzeże - i po doraźnej naprawie, która pozwoliła przywrócić regularnie kursy na liniach 2 z Niebuszewa i 8 z Gumieniec do pętli przy ul. Turkusowej - od poniedziałku (23.11.) w obu kierunkach składy kursują od rana z maksymalną prędkością do 40 kilometrów na godzinę

Do odwołania, czyli póki co bez określenia daty, do kiedy. Po zrywającej się sieci trakcyjnej na inaugurację w sierpniu, to już druga w ciągu niespełna trzech miesięcy niebezpieczna awaria torowiska. Na wtorek (24 bm.) w spółce Tramwaje Szczecińskie, która eksploatuje torowisko, z udziałem jej kierownictwa, zwołana została w trybie pilnym narada na temat przyczyn zdarzenia i decyzji, co dalej, bo sytuacja jest poważna. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 23 listopada 2015

* * *

Miasto znów na sądowej tarczy

Budynek dawnej, przedwojennej willi Grünebergów w szczecińskich Zdrojach, od jesieni ubiegłego roku stoi na nowych fundamentach w nowym miejscu przy trasie tramwajów

Te kursują nią od ponad dwóch miesięcy, ale sądowych potyczek za sprawą tej inwestycji w różnych kontekstach nie widać. W miniony wtorek, 10 listopada, II Wydział Cywilny Odwoławczy Sądu Okręgowego w Szczecinie odrzucił apelację Gminy Miasto Szczecin, jaką ta złożyła po niekorzystnym dla siebie wyroku sądu pierwszej instancji z 17.11.2014 r. w sprawie przyznania właścicielom sąsiedniej nieruchomości pasa ziemi wzdłuż granicy działki, na której stoi budynek willi. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 13 listopada 2015

* * *

Jaśminowa, mniej informacji

Pasażerowie rozglądają się z ciekawością i szukają informacji, ale tej nie ma

I nie będzie. Na przystanku Jaśminowa – ZUS, nie ma tablic wyświetlających czasy przyjazdu tramwajów. Nie ma i nie będzie takich wyświetlaczy, bo nie były one w tym miejscu przewidywane – usłyszeliśmy w ZDiTM. Przeczytaj całość na stronie: prawobrzeże.info

Opracowanie: "EL", "prawobrzeże.info", 15 października 2015

* * *

Pętla i parking gigant

Co się dzieje z dwoma inwestycjami komunalnymi, jakie zleciły władze Szczecina, które winny być - w założeniu - integralną częścią, dopełnieniem nowego układu transportowo-komunikacyjnego po oddaniu do użytku z końcem sierpnia br. odcinka trasy tramwajów na prawobrzeżu do pętli przy ul. Turkusowej? W optymistycznym scenariuszu nowa pętla dla autobusów i parking gigant przy dąbskim lotnisku powstać powinny do kalendarzowego lata 2016 roku

Przypomnijmy. Plac na ponad półtora hektara dla 418 samochodów - taki hiperparking - postanowiły zbudować na prawobrzeżu władze miasta. Urzędnicy magistratu uznali, że stanie się alternatywą i choć w części zatrzyma ruch aut między nim a centrum - zmusi kierowców do przesiadki w tzw. szybki tramwaj. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 8 października 2015

* * *

Pętla w polu

Na razie nie widać żadnych prac związanych z budową pętli autobusowej przy pętli tramwajowej Turkusowa

Jak informuje magistrat trwają prace projektowe pętli autobusowej. Jej budowa ma się zakończyć do połowy przyszłego roku. Przeczytaj całość na stronie: prawobrzeże.info

Opracowanie: "EL", "Prawobrzeże.info", 20 września 2015

* * *

Szczeciński Szybki Tramwaj i awarie na nowej trasie [wideo]

Wyjaśniła się przyczyna awarii na najnowszej trasie tramwajowej łączącej lewo- i prawobrzeże

Teraz tramwaje jeżdżą bez przeszkód. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "Marek Jaszczyński, "gs24.pl", 11 września 2015

* * *

Ul. Turkusowa ciągle czeka na autobusy. Postępów nie widać

Trwają prace nad projektem pętli autobusowej, a jej budowa ma zakończyć się do połowy przyszłego roku

Póki co nie widać żadnych postępów w budowie pętli. I nie zanosi się, żeby to szybko się zmieniło. Trwają jeszcze prace nad projektem miejsca, gdzie autobusy będą dowozić pasażerów do tramwaju przy ul. Turkusowej. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "Marek Jaszczyński, "gs24.pl", 9 września 2015

* * *

Komisja w sieci

Zaledwie pięć dni kursuje SST, i pięć poważnych awarii na kilka godzin wstrzymywało ruch tramwajów

Pasażerowie tracą zaufanie, Tramwaje Szczecińskie notują straty, a wykonawca sieci, która ponoć jest temu winna twierdzi, że wszystko jest w porządku. Inwestor – dziś użytkownik linii SST, postanowił wyjaśnić co jest przyczyną awarii i uszkadzania pantografów. Przeczytaj całość na stronie: prawobrzeże.info

Opracowanie: "EL", "Prawobrzeże.info", 3 września 2015

* * *

Tryb pilny i polisa na straty

W związku z awariami podczas eksploatacji uruchomionej od soboty trasy tramwajów na prawobrzeże z Basenu Górniczego do pętli Turkusowa, zwróciliśmy się do szczecińskiego magistratu o wyjaśnienia w tej sprawie

Ruch na niej został wstrzymany także w poniedziałkowe popołudnie. We wtorek składy kursowały w miarę normalnie, choć na niektórych odcinkach także z mniejszą niż w założeniach eksploatacyjnych dopuszczalną prędkością. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 2 września 2015

* * *

Pech

W pierwszym dniu uruchomionej nowo wybudowanej (Turkusowa - Basen Górniczy) i wyremontowanej (Basen Górniczy - Most Długi) trasy, wielu szczecinian przyszło na pętlę "Turkusowa" aby pojechać do centrum. Przed godziną 10 jazdy udawały się bez problemów. Problemy zaczęły się około godziny 9:40 na przystanku "Basen Górniczy" (kierunek centrum) doszło do uszkodzenia pantografu w tramwaju 806, a później bo około godziny 9:50 to samo stało się na pętli "Turkusowa" w Swingu 812.

Kilka minut po godzinie 11 tramwaje znowu zaczęły zawracać na Basenie Górniczym, bo okazało się, że sieć trakcyjna wisi zbyt nisko i do godziny 14 wstrzymano ruch do Turkusowej, bo brygady PKP Energetyka regulowały sieć napowietrzną. Później jazdy na trasie odbywały się bez przeszkód do godziny 19, bo na pętli "Turkusowa" w Swingu 815 został uszkodzony pantograf.

Pomimo przeciwności losu, z komentarzy pasażerów uczestniczących w przejażdżkach, wyłania się obraz zadowolenia z oddania tego odcinka trasy. Pasażerowie chwalili szybkość przemieszczania nowymi niskopodłogowym Swingami po niemal bezkolizyjnym połączeniu prawego i lewego brzegu miasta. Ruch tramwajów aż do Bramy Portowej został oddzielony od ruchu samochodowego.

W newralgicznych punktach miasta (pętla Turkusowa, Basen Górniczy, Wyszyńskiego i Brama Portowa) ZDiTM zorganizował mobilną informację pasażerską z okazji uruchomienia SST - była na dobrym poziomie. Pracownicy wręczali pocztówki wydane z tej okazji z pieczęcią "Z okazji otwarcia Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju Szczecin 2015 - Prezydent Miasta Szczecina Piotr Krzystek" w środku pieczęci tramwaj na torach i ulotkę informacyjną.

* * *

Zmieniono siatkę połączeń autobusowych na prawobrzeżu po uruchomieniu SST

* * *

Tramwajem na prawobrzeże

Dzisiaj odbył się pierwszy oficjalny przejazd Szczecińskim Szybkim Tramwajem. Tym samym zainaugurowano działalność pierwszej linii tramwajowej łączącej prawobrzeżną i lewobrzeżną część Szczecina

Uruchomienie SST jest ukoronowaniem „rewolucji na torach”, jaka ma miejsce w ostatnich latach w naszym mieście. Szczeciński Szybki Tramwaj łączy lewo i prawobrzeżną część miasta i będzie kursował od centrum aż do pętli „Turkusowa” zlokalizowanej przy osiedlu Słoneczne.

Cieszymy się, że w końcu po tylu latach oczekiwań połączyliśmy linią tramwajową lewobrzeże i prawobrzeże Szczecina. To historyczny moment – powiedział Piotr Krzystek prezydent Szczecina. Dziękuję wszystkim zaangażowanym w to przedsięwzięcie.

Wykonawca inwestycji – konsorcjum firm Strabag i Szybki Tramwaj wybudowało m.in. 8 km torów tramwajowych, nowe przystanki, estakady, kładki oraz drogi i inne niezbędne elementy.

Jest takie powiedzenie, że wykonawcy cieszą się raz podczas realizacji inwestycji, tzn. w momencie podpisania umowy. My natomiast cieszymy się, że możemy być tutaj podczas jej zakończenia. To było dla nas duże wyzwanie, ale jak widać udało się nam osiągnąć cel, do którego zmierzaliśmy przez ostatnie dwa lata.– mówił Wojciech Trojanowski Członek Zarządu Strabag Sp. z o.o.

Torowisko tramwaju biegnie po estakadzie wykonanej w ramach przeprawy mostowej przez rzekę Regalicę. Dalej po przekroczeniu Regalicy linia tramwajowa przebiega między jezdniami ul. Hangarowej, po czym bezkolizyjnie dla ruchu samochodowego skręca do ulicy Jaśminowej i biegnie dalej pod wiaduktem kolejowym w kierunku osiedla Słonecznego. W ramach inwestycji wybudowano wiadukty nad Szczecińskim Szybkim Tramwajem w ulicy Hangarowej i Batalionów Chłopskich oraz przystanki i pętlę „Turkusowa”. Koszt inwestycji wyniósł 188 542 193,81 zł z czego 86 121 734,69 zł to unijne dofinansowanie. Tramwaj wyruszy w regularne kursy w sobotę. Przez cały weekend mieszkańcy będą mogli jeździć SST za darmo.

Historia inwestycji:

Pierwsze koncepcje połączenia prawobrzeża Szczecina z centrum i dalej z Policami powstały jeszcze w latach siedemdziesiątych - zakładano wówczas budowę metra lub szybkiej kolei biegnącej na obrzeżach na powierzchni a w centrum miasta pod ziemią. W rejonie dworca głównego trasa miało łączyć się z siecią kolejową i dalej po przekroczeniu Odry i Regalicy prowadzić do osiedla Słonecznego.

Odmiennie od pierwszych pomysłów, w 1976 roku Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej zleciło wykonanie koncepcji trasy tramwajowej łączącej Basen Górniczy z Klęskowem. Planowana długość trasy wyniosła 6,973 km, a w koncepcji założono też dalszy rozwój sieci tramwajowej na Prawobrzeżu - między innymi rozbudowę linii w kierunku Płoni i Śmierdnicy. W 1982 roku rozpoczęto prace projektowe.

W 1994 roku Szczeciński Szybki Tramwaj trafił do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, dzięki czemu zarezerwowano tereny pod jego przebieg. Pięć lat później zatwierdzono nową koncepcję szybkiego tramwaju i wytyczono jego trasę, która nieco różniła się od tej z lat siedemdziesiątych przebiegiem.

12 lipca 2003 roku otwarto jeden z najdroższych elementów inwestycji, a więc Most im. Pionierów Miasta Szczecina, którego część, most M2, przeznaczony jest dla SST. W październiku 2008 roku Miasto Szczecin otrzymało rekomendację dla dofinansowania z Unii Europejskiej na budowę SST. 11 kwietnia 2013 roku podpisano umowę na budowę I etapu SST.

Źródło: Urząd Miasta, 27.08.2015

* * *

To był bardzo ciekawy kontrakt

O szybkim tramwaju rozmawiamy z Wojciechem Trojanowskim, członkiem zarządu Strabag Sp. z o.o. Zbliża się historyczny moment dla Szczecina, pasażerowie będą mogli pojechać na prawy brzeg nową trasą tramwajową po ponad 70 latach. Czy budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju była dużym wyzwaniem?

To był bardzo ciekawy kontrakt, między innymi, dlatego, że wymagał od nas budowy lub przebudowy wielu instalacji z każdej branży. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "jasz", "gs24.pl", 27 sierpnia 2015

* * *

Oznaczenia przystanków i inne

Na trzy dni (26 sierpnia) przed uruchomieniem komunikacji pomiędzy prawobrzeżem a centrum miasta na pętli "Turkusowa" brak na budynku kasowym tablicy informacyjnej do przekazywania komunikatów i rozkładów jazdy pasażerom. Brak również tablicy z nazwą pętli. Pomieszczenie kasy biletowej jeszcze nie zostało wyposażone w potrzebne elementy do jej funkcjonowania.

Za to, oznakowane są wiaty przystankowe z nazwą przystanku i kierunkiem jazdy i wyjścia z przystanku. Przystanki "Jaśminowa ZUS" (Gryfińska) i "Hangarowa nż" (Lotnisko) też są oznakowane i oczekują na pierwszych pasażerów. Natomiast wiata autobusowa znajdująca się przy "Jaśminowa ZUS " już nie.

27 sierpnia o godzinie 12 odbył się nowo oddaną trasą przejazd dla tzw. VIP-ów. Selgros rozstawił namiot, w którym w ramach uroczystego przekazania trasy tramwajowej zaproponował swoje usługi rozdając karty karty klienta. Powstała trasa tramwajowa wydatnie napędzi klientów, co przełoży się na duże obroty.

* * *

Pierwsze testy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju:
Zachwyty, przechył i rekord prędkości

Trzy pojazdy szynowe pokonały najnowszą trasę Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju

Czy drugi etap SST powinien iść tylko do Kijewa? Nie, potrzebna jest nitka bliżej osiedli. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "Marek Jaszczyński", "gs24.pl", 23 sierpnia 2015

* * *

Drugi przejazd techniczny - 18 sierpnia 2015

Kilka minut po godzinie 10 z pętli na Basenie Górniczym wyruszył na testy do pętli na Turkusową przegubowy wagon Swing 825, a dwie godziny później wagon Moderus Beta - 601, za pulpitami których siedział Pan Roman Mirek.

Testy trasy tak w jednym jak i drugim przypadku przebiegły bez zakłóceń. Korekty wymaga jedynie regulacja czujników podczerwieni, aby można było przestawiać automatycznie zwrotnice, również korekty wymaga na wjeździe krawędź jednego z peronów w kierunku centrum w wyniku przejazdu Moderusa. Na przejazd tramwajów oczekiwało sporo okolicznych mieszkańców jak i przechodniów zainteresowanych testami.

* * *

Historyczne przekroczenie trasy tramwajowej przez Regalice
17 sierpnia 2015

Po 70 latach od ostatnich kursów linii 1 pod zarządem komunikacji niemieckiej (Tor Kolarski - Lotnisko Dąbie), nastąpił w dniu 17 sierpnia 2015 roku historyczny przejazd tramwaju po nowo wybudowanej trasie, przejazd był przejazdem technicznym, który ma zakończyć odbiór całkowity inwestycji. Do testowania trasy został wysłany wagon Tatra KT4Dt - 131, którym jak w poprzednich testach na trasie Most Długi - Basen Górniczy kierował Pan Roman Mirek.

Przejazd i próby odbyły się bez niespodzianek na czterokilometrowym odcinku od Basenu Górniczego przez przystanek "Lotnisko", "Gryfińska" do pętli "Turkusowa". W związku z tym na wtorek 18 sierpnia zaplanowano przejazd wagonów Swing i Moderus Beta, by zyskać pewność, że wszystkie typy wagonów pokonają całą trasę bezkolizyjnie.

* * *

Do Turkusowej jazda na próbę

Dopiero w poniedziałek, 17 sierpnia, po ponad czterech miesiącach od zakończenia prac przy budowie pierwszego odcinka trasy tzw. szybkiego tramwaju na prawobrzeże Szczecina, rozpoczną się jazdy próbne tramwajów na tym szlaku

Jako pierwszy z Basenu Górniczego przez Zdroje do pętli na obrzeżach osiedla Słonecznego przy ul. Turkusowej przetestuje go skład przegubowej tatry. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 16 sierpnia 2015

* * *

Nadzór budowlany dał plamę

Budynek dawnej, przedwojennej wilii Gruenebergów w szczecińskich Zdrojach, od jesieni ubiegłego roku stoi na nowych fundamentach na nowym miejscu na uboczu trasy tzw. szybkiego tramwaju

Nie oznacza to wcale końca sporów i sądowych potyczek o jej przenosiny. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w środę, 29 bm., wytknął państwowym organom nadzoru budowlanego podstawowe błędy i uchylił zaskarżone ich postanowienia o odmowie wstrzymania robót budowlanych przy przenosinach tego zabytku. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 29 lipca 2015

* * *

Bez biletów dwa dni w promocji

Szykuje się jazda

Radni Szczecina na inaugurację uruchomienia połączenia tramwajowego centrum miasta z obrzeżami osiedla Słonecznego na prawobrzeżu chcą zafundować pasażerom dwa dni nieodpłatnych kursów do nowej pętli przy ul. Turkusowej. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "24kurier.pl", 22 lipca 2015

* * *

Kontrowersje wokół trasy szybkiego tramwaju

Trasa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju nie dla "siódemek"

Mieszkańcy prawobrzeża są zaskoczeni taką decyzją Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Latami wyczekiwali inwestycji myśląc, że wszystkie tramwaje skierowane w stronę prawobrzeża będą kursować do nowo wybudowanej pętli przy ulicy Turkusowej. Przeczytaj całość na stronie: Polskie Radio Szczecin

Opracowanie: "Kamil Nieradka", " Polskie Radio Szczecin", 30 czerwca 2015

* * *

Szybki tramwaj powinien mieć dwie niezależne trasy?

Trasa drugiego etapu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju powinna posiadać rozwidlenie - twierdzą mieszkańcy. Urząd Miasta rozważa taki wariant

Do tej pory mówiło się o tym, że docelowo trasa SST ma kończyć się w Kijewie. Etap II ma objąć przebudowę ul. Lnianej, Handlowej, Dąbskiej, budowę wiaduktów nad torami, tuneli i kładek dla pieszych oraz budowę trasy tramwajowej od pętli "Turkusowa" do pętli "Kijewo". Jednak główny zarzut jest taki, że trasa SST nie jest przemyœlana, ponieważ nie przebiega przez największe i najbardziej zaludnione osiedla. Przeczytaj całość na stronie: Moje Miasto

Opracowanie: "Marek Jaszczyński", "Moje Miasto", 29 czerwca 2015

* * *

Czekając na torowisko

Trasa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju jest gotowa od kilku tygodni. Pracownicy budowy biorą już tylko udział w odbiorach, koszą trawę/podlewają drzewka lub sprzątają

Zasadzone przy torowisku drzewa i krzewy kwitną, a ograniczenia w ruchu na jezdniach ulic, którymi biegnie trasa tramwaju zostały zniesione. Odbiory poszczególnych elementów składowych tej inwestycji dobiegają już końca informuje Ryszard Bednarski, inżynier rezydent, z nadzorującej kontrakt firmy Eko-Inwest SA.

Zakończenie odbiorów powinno nastąpić pod koniec maja. Złożono już wnioski do Wojewódzkiego i Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, o wydanie pozwoleń na eksploatację poszczególnych obiektów SST. Decyzje dotyczyć będą pięciu zadań, gdyż tyle było pozwoleń na budowę. Pozwolenia na użytkowanie wszystkich obiektów tej inwestycji prawdopodobnie zostaną udzielone na przełomie maja i czerwca. Pielęgnacja zieleni prowadzona wzdłuż całej trasy nie powinna zaskakiwać, wszak zgodnie z zapisami kontraktu, wykonawca będzie dbał o nią jeszcze przez dwa lata. Do całkowitych testów odbiorczych zostanie jedynie próbna jazda tramwajem.

Kłopot w tym, że torowiska od Basenu Górniczego do mostu Długiego nie są jeszcze gotowe. Rozważano możliwość przywiezienia tramwaju do nowej trasy. Spółka Tramwaje Szczecińskie obiecuje zakończenie budowy torowisk w ulicach Energetyków i Gdańskiej także do końca maja. Sieć trakcyjna nie będzie jeszcze zamontowana, lecz tramwaj może być przeciągnięty nowymi szynami za pomocą innego ciągnika.

Jest więc szansa, aby na trasie pomiędzy pętlami na Basenie Górniczym a nową przy ulicy Turkusowej tramwaj testowy pojawił się już w pierwszych dniach czerwca.

Opracowanie: "SM", "Panorama 7", 22 maja 2015

* * *

Raport o Turkusowej nie zostawia złudzeń.
Będą problemy dla pasażerów

Pasażerowie mogą mieć problemy na nowej pętli tramwajowej

Swoimi spostrzeżeniami podzielili się z "Głosem" przedstawiciele Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji.

Wyobraźmy sobie, że kursuje już szybki tramwaj i mnóstwo pasażerów dojeżdża nim na pętlę "Turkusowa", wysiada na ładnym przystanku i patrzy w kierunku Osiedla Słonecznego - mówi dr inż. Marek Molewicz z SITK. Przeczytaj całość na stronie: gs24.pl

Opracowanie: "Marek Jaszczyński", "gs24.pl", 22 maja 2015

* * *

W oczekiwaniu na tramwaj

Konsorcjum firm Szybki Tramwaj Sp. z o. o. i STRABAG Sp. z o. o., 11 kwietnia br. oficjalnie zakończyło prace przy budowie pierwszego odcinka trasy tzw. szybkiego tramwaju na prawobrzeże Szczecina. Pierwszej zresztą trasy zbudowanej w mieście od podstaw po 1990 roku. Dopiero w dwanaście lat po oddaniu do użytku mostu Pionerów z wydzielonym dla niej pasem

Projekt w całości finansował wykonawca. Zapłacił 165 mln zł brutto. Miasto zwróci mu pieniądze po oddaniu trasy do użytku. Jak wyjaśnia Bogdan Jaroszewicz, zastępca prezydenta Szczecina, łączna wartość inwestycji to 188 542 193,81 zł. Przeczytaj całość w: artykule

Opracowanie: "Mirosław Winconek", "Kurier Szczeciński", 24 kwietnia 2015

* * *

Park & Ride z wykonawcą

Eurovia Polska S.A. została generalnym wykonawcą pierwszego w Szczecinie parkingu typu Park & Ride. Stosowną umowę parafowano w zeszłym tygodniu

W ramach inwestycji powstanie m.in. oświetlony parking na ponad 400 miejsc wyposażony w system zliczania pojazdów oraz monitoring. Prace obejmą także elementy małej architektury. Parking zlokalizowany będzie obok przystanku "Lotnisko", który powstał w ramach budowy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Na zrealizowania zadania wykonawca ma 16 miesięcy. Inwestycja prowadzona jest w trybie "zaprojektuj i wybuduj". Koszt to 7 287 405,14 zł.

Źródło "UM Szczecin", 20 kwiecień 2015 roku

* * *

Plac budowy - 19 kwiecień 2015

* * *

8 km nowych torów, przystanki i kładki.
Szybki tramwaj na finiszu

Na budowie Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju trwają przygotowania do odbiorów budowlanych. W ciągu dwóch lat wybudowano między innymi 8 km nowych torów tramwajowych

Zgodnie z umową generalny wykonawca zgłosił zakończenie zasadniczych robót na budowie I etapu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Trwają przygotowania do odbiorów budowlanych. Zakończenie robót zasadniczych nie oznacza, że z placu budowy znikają ekipy budowlane. Generalny wykonawca przeprowadza pierwsze testy oraz usuwa usterki.

Wkrótce rozpoczną się oficjalne odbiory, które potrwają przynajmniej kilka tygodni. Stopniowo przywracana będzie także stała organizacja ruchu. Umowę na stworzenie pierwszej linii tramwajowej, która połączy lewo i prawobrzeże miasta podpisano dokładnie 2 lata temu. Przez ten czas konsorcjum firm Strabag i Szybki Tramwaj wybudowało m.in. 8 km torów tramwajowych, nowe przystanki, estakady, kładki oraz drogi i inne niezbędne elementy.

Opracowanie "wiadomości", "gs24.pl", 13 kwiecień 2015 roku

* * *

Plac budowy - pętla Turkusowa, ulica Jaśminowa
9 kwiecień 2015

Pracownicy konsorcjum firm Strabag i Szybki Tramwaj przed oddaniem inwestycji miastu uwijają się przy pracach wykończeniowo - porządkowych na całej trasie. Trakcja napowietrzna jest już zawieszona na całej długości.

Trasa wymaga teraz sprawdzenia pod obciążeniem tzn. jazd technicznych tramwajów, czego konsekwencją jest sprawdzenie czy jest gotowa do eksploatacji, czy jest bezpieczna w korzystaniu i stwierdzenie czy działa jak należy.

Na razie nie jest znany termin prób obciążeniowych. Jak podają nieoficjalne źródła, wykonawca chciałby mieć do dyspozycji (sprawdzenia - obciążenia) trasy 12 pociągów tramwajowych.

Ale wydaje się, że w tej chwili jest to niewykonalne, bo nie ma utwardzonego terenu, gdzie tramwaj mógłby zjechać z lawety (pętla "Turkusowa", Basen Górniczy), jak też z powodu opóźnień w inwestycji przebudowy trasy tramwajowej na ulicach Energetyków i Gdańskiej łącznie z Basenem Górniczym. Poza tym koszt przewiezienia 12 składów lawetami byłby ogromny. Prędzej optowałbym za dwoma pociągami, ale ile ich będzie czas pokaże.

* * *

Ostatnie szlify torowe

Trwa odliczanie praktycznie godzin do zakończenia budowy pierwszego odcinka trasy tramwajów na prawobrzeże Szczecina

Na liczącej nieco ponad 4 km nitce, która powstała od pętli na Basenie Górniczym (wciąż w przebudowie) do nowej pętli „Turkusowa" w Zdrojach za Selgrosem, trwają ostatnie roboty. Termin ich zakończenia to najbliższa sobota. I nic nie wskazuje, by nie miał być dotrzymany. Kwietniowy finał inwestycji nie oznacza, że tramwaje w regularne kursy ruszą trasą w tym miesiącu. Na inaugurację przyjdzie jeszcze dość długo poczekać. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", 24kurier.pl, 8 kwiecień 2015

* * *

Szybki tramwaj coraz bliżej

Prace na budowie trasy szybkiego tramwaju powoli dobiegają końca. Realizujące tę inwestycję konsorcjum pruszkowskich spółek Szybki Tramwaj i Strabag dobrze sobie radzi i nie powinno być kłopotów z terminowym zakończeniem zadania. Pracownicy widoczni są praktycznie na całej długości trasy

Kończony jest montaż przewodów trakcji elektrycznej. W szybach windowych przystanku Lotnisko montowane są urządzenia dźwigowe, perony są gotowe, a na montaż szyb oczekują ustawione tam wiaty. Na przystanku Gryfińska trwa budowa peronów, a nawierzchnię jezdni - zarówno wiaduktu nad przystankiem, jak i odcinków dojazdowych prowadzących na ten wiadukt - pokryto już ścieralną warstwą asfaltową. Zakończono montaż paneli przeciwporażeniowych na murach oporowych obudowanego wykopu.

Torowiska pętli Turkusowa wykładane są płytami betonowymi EPT. Powierzchnie zewnętrzne ścian związanych z inwestycją nowych budynków są malowane, a nasadzenia roślin i docelowe zagospodarowywanie terenów placu budowy widoczne jest w wielu miejscach. Ta inwestycja będzie niedługo zakończona.

By jednak tramwaje dojechały do Śródmieścia, istnieje potrzeba zakończenia przebudowy torowiska pomiędzy Basenem Górniczym a mostem Długim. Jest to inne zadanie inwestycyjne, realizowane przez innych wykonawców. Tu jednak zbytniego natężenia prac nie widać, a można odnieść wrażenie, że pracujące tam ekipy mają jeszcze spory zapas czasu.

Dobiega końca przebudowa torowiska na moście Długim, lecz dalszy odcinek do pętli na Basenie Górniczym ciągle jeszcze w lesie. Zaawansowanie prac na przebudowywanym węźle komunikacyjnym, też nie napawa optymizmem. Dodając do tego, realizowaną w ramach innego kontraktu, budowę dróg dojazdowych do pętli Turkusowa, która ma się zakończyć później, wiadomo że nie wszystko do wakacji będzie gotowe. Procedury odbiorowe i decyzje administracyjne też trochę trwają.

Póki co pętla przy moście Cłowym spełnia swoje zadanie, a autobusy linii 807, pomimo węższych jezdni, także radzą sobie z przewozem dużej liczby pasażerów. Ten stan jednak niedługo przejdzie do historii.

Opracowanie: "SN", "Panorama "7, 26 marca 2015

* * *

Willa pustostan

Władze Szczecina nadal nie ujawniają, jaki mają pomysł na wykorzystanie budynku dawnej willi Grünebergów w Zdrojach po jesiennej operacji jego przesunięcia w nowe miejsce. Wypowiedzi urzędników magistratu są zdawkowe

Po niezbędnych robotach budowlanych i zabezpieczeniu, ujętych w kontrakcie na budowę linii tramwaju, póki co będzie on stał pusty w cieniu biegnącego nieopodal parkanu wykopu z torowiskiem.

Po wywłaszczeniach i wysiedleniach lokatorów budynek, wpisany po zabiegach ostatnich jego współwłaścicieli do rejestru zabytków, należy do miasta. Prezydent Piotr Krzystek dokonał wywłaszczeń z dawnej willi Grünebergów, podobnie jak i części gruntów nieruchomości przyległych do trasy tramwaju pod inwestycję na podstawie specustawy drogowej. Tyle że wciąż nie wiadomo, jakie teraz miałby pełnić funkcje budynek, o który toczyły się wieloletnie boje. Przeczytaj całość na stronie: 24kurier.pl

Opracowanie: "Mirosław Winconek", 24kurier.pl, 26 marca 2015

* * *

Dojazd do szybkiego tramwaju na razie prowizoryczny.
Kiedy powstanie nowa pętla?

Kończą się prace przy budowie pierwszej linii Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Między Basenem Górniczym, a ulicą Turkusową, gdzie powstanie pętla są już tory. Trwa również podwieszanie sieci trakcyjnej. Na razie jednak do końcowego przystanku nie ma jak dojechać

Wszystko wynika z czasów kiedy miasto zaczęło ubiegać się o dofinansowanie unijne. Urzędnicy ograniczyli projekt do niezbędnego minimum, aby zwiększyć szanse na otrzymanie dotacji, mówi zastępca prezydenta Szczecina, Bogdan Jaroszewicz. Przeczytaj całość na stronie: Radio Szczecin

Opracowanie: "Marek Borowiec", Radio Szczecin, 24 marca 2015

* * *

Plac budowy - pętla Turkusowa, ulica Jaśminowa, Hangarowa, Eskadrowa
18 marca 2015

* * *

Trasa prawie gotowa - finał w kwietniu, tramwaj do lata

Na całej długości pierwszego odcinka trasy tramwaju na prawobrzeże Szczecina trwa już rozwieszanie sieci trakcyjnej. Jest ona gotowa w rejonie przyszłej pętli przy ul. Turkusowej i od Basenu Górniczego przez most Pionierów do pierwszego przyszłego przystanku przy dąbskim lotnisku w rejonie nowej kładki nad ul. Eskadrową

Przewidywany kontraktem finał robót przy inwestycji, która trwała dwa lata, to 11 kwietnia. To wcale jeszcze nie znaczy, że tramwaje w regularne kursy ruszą nią za niespełna miesiąc. Nie stanie się tak, dopóki spółka Energopol Szczecin SA nie upora się z opóźnioną aż o cztery miesiące - o czym już informowaliśmy - rozpoczętą w lipcu ub.r. przebudową torowiska w ulicach Energetyków i Gdańskiej i pętli na Basenie Górniczym (jej częścią są też roboty przy torach na przyczółkach mostu Długiego). Przeczytaj całość w: artykule

Opracowanie: "Mirosław Winconek", Kurier Szczeciński, 18 marca 2015

* * *

Szczeciński Szybki Tramwaj
prace mają zakończyć się w kwietniu

Wykonawcy prac przy Szczecińskim Szybkim Tramwaju pozostało niewiele czasu. Zgodnie z umową, roboty mają zakończyć się w kwietniu

Wykonawca zapewnia, że prace idą zgodnie z planem. Chociaż o dokładnej dacie przekazania inwestycji jeszcze nie ma mowy. Prace przy SST wykonywane są zgodnie z aktualnym harmonogramem robót - zapewnia Ewa Bałdyga z firmy Strabag. W ramach prac związanych z wykonywaniem wykopu obudowanego wykonano całkowicie betonowanie i izolację płyty dennej.

Zakończyła się budowa murków oporowych zwieńczających ściany wykopu obudowanego oraz schody terenowe na przystanku "Gryfińska". Trwa montaż paneli wygłuszających oraz ekranów przeciwporażeniowych. Równolegle prowadzone są roboty torowe i trakcyjne na całym odcinku budowanego torowiska.

Na pętli "Turkusowa" trwają roboty związane z budową peronów i wykonywaniem chodników - mówi przedstawicielka firmy. Zamontowano również konstrukcje wiat przystankowych i sukcesywnie montowane są latarnie oświetleniowe. Na kładce na przystanku "Lotnisko" trwa montaż szybów dźwigowych, nawierzchni peronów i konstrukcji wiat przystankowych.

Opracowanie "jasz", "gs24.pl", 12 marzec 2015 roku

* * *

Plac budowy - pętla Turkusowa, ulica Jaśminowa i Eskadrowa
8 marca 2015

* * *

Plac budowy - ulica Jaśminowa i pętla Turkusowa
1 marca 2015

Tempo prac przy budowie SST nie zmniejsza się, powiedziałbym że jeszcze przyśpieszyło. Na pętli Turkusowa wykonano już fundamenty pod perony, układane są chodniki na samych peronach oraz w obrębie pętli. Wykańczane jest przejście podziemne. Trwają prace budowlano wyposażeniowe w budynku soscjalno-kasowym, również porządkowo-upiekszające teren pętli i ulicy Jaśminowej. Układane są ostatnie odcinki torów w wykopie obudowanym w ciągu ulicy Jaśminowej.

Na przystanku Gryfińska zakończono betonowanie stropów nad przystankiem ale trwają prace przy schodach zejściowych na perony. Idąc dalej w kierunku przystanku Lotnisko widać, że trwają prace w wykopie obudowanym - wysypywany jest tłuczeń pomiędzy torowiska. Na zewnątrz wykopu porządkowany jest teren.

Na przystanku Lotnisko zamontowano konstrukcje szybów 4 wind, które w niedługim czasie zostaną wyposażone. Budowane są perony z obydwu stron przystanku. Brygady Energetyki PKP rozpoczęły instalację przewodów zasilających trakcję napowietrzną w rejonie pętli Turkusowa i od strony Basenu Górniczego.

* * *

Będzie pętla tramwajowa, ale bez autobusów.
Zmiany w planach budowy Szybkiego Tramwaju

Rewolucyjne zmiany w komunikacji związane ze Szczecińskim Szybkim Tramwajem zostały przełożone na początek 2016 roku

Powód? Autobusowa część pętli "Turkusowa" będzie wykonana dopiero w przyszłym roku. A więc nie będzie miejsca do przesiadek z autobusu na SST. Na pętli kończy się pierwszy etap budowy linii tramwajowej. To nam mocno pokrzyżowało plany w momencie uruchomienia SST nie ma elementu przesiadkowego - mówi Radosław Tumielewicz, dyrektor Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Przeczytaj całość na stronie gs24.pl...

Opracowanie "wiadomości", "gs24.pl", 24 luty 2015 roku

* * *

Są chętni do budowy - pierwszy Park & Ride

Cztery firmy są zainteresowane budową pierwszego w Szczecinie parkingu typu Park & Ride mającego powstać przy nowym przystanku przygotowywanym dla Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. W Urzędzie Miasta otwarto oferty złożone przez firmy biorące udział w przetargu

Szczeciński parking Park &Ride powstanie na prawobrzeżu, w pobliżu nowego przystanku trawajowego SST „Lotnisko” przy ul.Eskadrowej. Budową parkingu zainteresowane są cztery firmy: EUROYTA POLSKA, która zaproponowała, że wykona zlecenie za 7 287 405 zł, STRABAG oferujący swoje usługi za 9 418 965 zł, MUSING BUD gotowy podjąć się zadania za 9 963 000 zł i Przedsiębiorstwo Budowlane CIROKO, które może wybudować parking za 11 443 643 zł.

Obecnie komisja przetargowa bada złożone oferty Zwycięzca dostanie na wykonanie inwestycji, w formule „zaprojektuj i zbuduj”, 16 miesięcy - od dnia podpisania umowy. Jednocześnie, w ciągu 9 miesięcy, musi złożyć kompletny projekt wraz z pozwoleniem na budowę.

Opracowanie "lw", "Kurier Szczeciński", 19 luty 2015 roku

* * *

Plac budowy - ulica Eskadrowa, Hangarowa, Jaśminowa
i pętla Turkusowa 15 luty 2015

* * *

W kwietniu szybki finał

W kwietniu ma się zakończyć budowa pierwszego odcinka linii tzw. szybkiego tramwaju do tymczasowej pętli przy ul. Turkusowej na obrzeżach osiedla Słonecznego w Szczecinie. Na przystanku końcowym za wiaduktem kolejowym między Selgrosem a bocznicą kolejową montowane są już wiaty, układane są chodniki, w stanie surowym stoi też budynek kasowo-biletowy, budowane są dojścia do peronów. Do ułożenia pozostało kilka fragmentów torów w wykopie i do samej pętli

Ta największa strategiczna inwestycja komunikacyjna Szczecina, którą prowadzimy od 2013 r., realizowana jest bez większych problemów technicznych i zgodnie z harmonogramem od samego początku i nie przewidujemy aneksów do umowy z generalnym wykonawcą, jeśli chodzi o termin jej ukończenia. Będzie to kwiecień - informuje Elżbieta Ostatek, dyrektor Wydziału Inwestycji Miejskich w magistracie. Nawet zima, która była bardziej zimowa na przełomie stycznia i lutego, niż to było wcześniej, nie przeszkadzała w prowadzeniu prac.

Wykonawcą robót jest konsorcjum firm Szybki Tramwaj - Strabag. Jak wyjaśnia Bogdan Jaroszewicz, zastępca prezydenta Szczecina ds. inwestycji finansowanych z udziałem środków unijnych, wartość projektu to 188 542 193,81 zł. Składają się na nią: wynagrodzenie wykonawcy, koszty projektów, usług firmy wybranej do roli inżyniera kontraktu czy wykupów gruntów dokonanych przed przystąpieniem do realizacji. Kwota dofinansowania z Funduszu Spójności wynosi 86121734,69 zł, co stanowi 58,9 procent kosztów kwalifikowanych.

Aktualnie trwają prace na ostatnich fragmentach torowiska w wykopie obudowanym, który ciągnie się od ul. Hangarowej, gdzie dalej biegnie na zakręcie pod nowym wiaduktem drogowym, przecina ul. Batalionów Chłopskich i kończy się na wysokości skrzyżowania ulic Jaśminowej i Piechoty, przed przejazdem pod wiaduktem magistrali kolejowej. Za nią na przyszłej pętli ułożone są już od jakiegoś czasu torowe rozjazdy, w ostatnich dniach montowane tam były stalowe konstrukcje wiat przystankowych. W stanie surowym jest też budynek socjalno-kasowy dla ZDiTM, którego budowę miasto zleciło w osobnym przetargu, a wygrało go przedsiębiorstwo Bialowolski. Szykowane są dojścia do peronów i chodniki.

W rejonie nowego wiaduktu w ul. Batalionów Chłopskich roboty koncentrują się teraz na zbrojeniu konstrukcji przyszłych schodów do obu przystanków, które będą po prawej stronie wiaduktu (patrząc w kierunku ronda Ułanów Podolskich w Zdrojach) w betonowym wykopie, gdzie układane są tory na wylewce wykładanej dodatkowo warstwą materiału redukującego drgania podczas przejazdu tramwajów. Specjalnymi panelami, które mają za zadanie wyciszyć odgłosy dochodzące z betonowej niecki, okładane są jej ściany od wewnątrz.

Przy nowej kładce nad jezdniami i torowiskiem w ul. Eskadrowej rozpoczęły się roboty montażowe przy jej zadaszeniu. Przy wszystkich czterech zejściach z niej i zarazem wejściach na nią stoją już także stalowe konstrukcje przyszłych szybów wind. Ponadto na całym odcinku trasy, który liczy ponad 4 km, gotowe są słupy przyszłej sieci trakcyjnej wraz z infrastrukturą energetyczną, włączając w to trzy od podstaw wzniesione przy niej stacje zasilania.

Najpóźniej w lutym - ale niestety dopiero 2016 roku - do użytku ma być oddana również pętla autobusowa przy stacji końcowej „Turkusowa”. Do jej budowy i dróg dojazdowych do niej miasto zatrudniło jeszcze innego wykonawcę. Zakład Robót Inżynieryjno-Budowalnych Andrzej Dykowski dostał w wyniku odrębnego przetargu zlecenie na ich projekt i wykonanie za sumę ponad 8 mln zł.

Opracowanie "Mirosław Winconek", "Kurier Szczeciński", 11 luty 2015 roku

* * *

Nim pomkną tramwaje przez Zdroje
pieszych udręki drogowe

Nasi czytelnicy skarżą się na warunki, w jakich muszą codziennie pokonywać odcinek ulicy Batalionów Chłopskich w szczecińskich Zdrojach, który z powodu powstającej linii szybkiego tramwaju zmienił się w plac budowy. Wymagają, ich zdaniem, niewiele - bezpiecznego w czasie robót przejścia dla pieszych, a nie toru przeszkód w błocie

Lekkie mrozy łagodzą teraz nieco realia przepraw z jednej na drugą stronę nowego wiaduktu, ale na jak długo? Inwestycja ma swoje prawa, ale oni też mają prawo wymagać, by uciążliwości z nią związanych było jak najmniej, skoro - jak podkreślają - miasto wydaje na projekt publiczne, czyli ich, pieniądze.

Ja osobiście przechodzę tą drogą z wózkiem dziecięcym, co jest dla mnie bardzo uciążliwe. Drogą tą chodzą też osoby starsze, często niepełnosprawne (obok jest budynek ZUS). Obecne przejście jest w moim odczuciu poniżej wszelkich norm bezpieczeństwa, nie mówiąc już o komforcie pieszego. Aby przedostać się przez teren budowy, trzeba pokonać błoto i jakieś prowizoryczne układanki z płytek chodnikowych i europalet. A przecież wykonawca robót powinien zapewnić przejście dla pieszych spełniające jakieś standardy budowlane, normy bezpieczeństwa itd. Zakładam, że jest to wliczone w wartość kontraktu, opłaconego przecież z naszych podatków... - zaznaczyła pani Lidia w sygnale przekazanym naszej redakcji.

Jak nam relacjonowała, fragment tamtejszego toru przeszkód na przykład w miniony czwartek musiała pokonać korzystając z jezdni dla samochodów, co nie powinno mieć miejsca. Przejście z wózkiem dziecięcym po grzęznących w błocie dwóch płytkach chodnikowych, a potem rzuconych na kałużach europaletach to sytuacja - w jej ocenie - niedopuszczalna. Nie wspominając o próbie wyminięcia się na tej „ścieżce męki” z drugim wózkiem... Próbowała zainteresować problemem ZDiTM, ale stamtąd reakcji się nie doczekała. Korespondencję okrasiła sporą serią zdjęć, by nikt nie miał wątpliwości, na jakie uciążliwości narażeni są tam piesi.

Rozumiem, że trwa budowa i utrudnienia muszą być, ale chyba można pomyśleć o ludziach i zapewnić im rozsądne przejście np. na drewnianych pomostach/kładkach itd., albo chociaż po jakichś szerszych płytach betonowych - dodała pani Lidia, kierując do nas prośbę o interwencję.

Od środy rana, kiedy nasz reporter pojawił się w rejonie wciąż rozkopanych, bo przebudowywanych odcinków jezdni wraz z poboczami, gdzie przy nowym wiadukcie nad wykopem pod linię tramwaju, zbiegają się ulice Winogronowa, Jaśminowa i Citorena z ul. Batalionów Chłopskich, sytuacja wyglądała już na opanowaną. Piesi, choć slalomem, to jednak już w znośniejszych warunkach mogli się tam poruszać.

Tymczasowy szlak dla pieszych ekipy budowlane wytyczyły na fragmencie nowej nawierzchni wiaduktu na pasie jezdni od strony przystanków powstających nieopodal w betonowej rynnie trasy tramwaju. Przesmyk tymczasowy dla pieszych na pasie jezdni oddzielony został od części, którą przejeżdżają samochody i ciężki sprzęt budowlany, barierami ochronnymi. A dojścia do niego wyrównane, bo jednocześnie prowadzone są tam roboty przy nowych jezdniach i układaniu odcinków chodników.

Okoliczni mieszkańcy i nie tylko oni muszą się więc jeszcze uzbroić w cierpliwość nim będą mogli bez przeszkód korzystać z nowych chodników w obu kierunkach, włącznie z tymi właściwymi po obu stronach jezdni wzdłuż wiaduktu, odgrodzonych stalowymi barierami.

Opracowanie "Mirosław Winconek", "Kurier Szczeciński", 6 luty 2015 roku

* * *

Montaż torowisk

Styczniowa aura była jak dotąd dosyć łaskawa dla pracujących na powietrzu ekip budujących trasę Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju

Co prawda opadów, głównie deszczu, nie brakowało, lecz jak na styczeń było wyjątkowo ciepło. Ważne, że nic nie zamarzało i nie było potrzeby wstrzymywania prac, których technologia wymaga dodatnich temperatur. W pierwszej dekadzie miesiąca udostępniono w ograniczonym zakresie dla ruchu nowy wiadukt w ciągu ulic Batalionów Chłopskich - Gryfińska.

Umożliwiło to rozpoczęcie budowy brakującego odcinka „wanny", w miejscu byłej drogi objazdowej. W rejonie przystanku Gryfińska wylewane są schody terenowe, a pod nowym wiaduktem trwa montaż zbrojenia płyty dennej. Na pozostałych odcinkach płyty dennej wykopu obudowanego nadal montowane jest torowisko. Wcześniej układane są maty antywibracyjne, warstwy tłucznia i podkłady, a na ścianach wykopu montowane są także okładziny wygłuszające. Ułożone w wykopie szyny są łączone metodą spawania.

W stanie surowym jest budynek socjalno-kasowy na pętli „Turkusowa" i prowadzone są tam kolejne prace, jak izolacja termiczna stropu i wylewanie posadzki - informuje Ryszard Bednarski, inżynier rezydent, z nadzorującej inwestycję firmy Eko-Inwest SA. Dobiega końca montaż torowiska w rejonie pętli przy ulicy Turkusowej.

Na ulicy Batalionów Chłopskich kończona jest przebudowa infrastruktury podziemnej, to jest sieci gazowej, wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz sieci teletechnicznych. Prowadzone są tu nadal prace drogowe. Budowana jest tam też droga serwisowa do kanalizacji deszczowej. Zamontowano kotwy pod ekrany akustyczne wzdłuż wykopu obudowanego, w ciągu ulicy Jaśminowej. W piwnicy willi Grüneberga rozbierane są tory ślizgowe, po których przesuwano ten budynek.

Przed rozpoczęciem budowy najkrótsza ścieżka pomiędzy Zdrojami a Słonecznym prowadziła pod wiaduktem przy ulicy Jaśminowej, a czy tak też będzie po zakończeniu tego etapu inwestycji? Okazuje się, że po obu stronach drogi pod tym wiaduktem będą chodniki prowadzące do pętli. Tak więc droga pod wiaduktem przeznaczona będzie tylko dla pojazdów szynowych i ruchu pieszego.

Wracając zaś do ciepłego stycznia, błędnym byłoby założenie, że obecna zima pokazała już wszystko na co ją stać. Miejmy zatem nadzieję, że przez najbliższe siedem tygodni nie zaskoczy ona budowniczych SST, a tradycyjnie tylko drogowców.

Opracowanie "lw", "Panorama 7", 29 stycznia 2015 roku

* * *

Ostatni taki przekop

Na budowie pierwszego odcinka trasy tramwaju w Zdrojach ekipy konsorcjum firm Strabag-Szczeciński Tramwaj prowadzą od niespełna dwóch tygodni roboty przy ostatnim przekopie pod fragment betonowej rynny poniżej poziomu gruntu z przyszłym torowiskiem.

Teraz usuwana jest kilkumetrowa warstwa zbitej ziemi, przy której zruszeniu przed wybraniem przez koparki i wywózką pomocne są młoty pneumatyczne. Prace trwają na pasie szerokości kilku metrów, w rejonie budowanych w niecce przystanków, obok nowego wiaduktu będącego częścią przebudowywanych jednocześnie odcinka ul. Batalionów Chłopskich do skrzyżowania z ul. Winogronową i przyległej ul. Jaśminowej.

Opracowanie "mir", "Kurier Szczeciński", 22 stycznia 2015 roku

* * *

Nowa kładka nad torowiskiem
szybkiego tramwaju prawie gotowa

Budowa nowej linii szczecińskiego szybkiego tramwaju powoli zbliża się do końca. Jednym z jej elementów jest kładka dla pieszych nad ulicą Eskadrową, która w przyszłości połączy jeden z peronów ze specjalnym parkingiem

Będzie on przeznaczony głównie dla tych, którzy nie będą chcieli wjeżdżać do miasta swoimi samochodami. Kładka przy lotnisku jest już właściwie skończona - informuje dyrektor Wydziału Inwestycji Miejskich w magistracie Elżbieta Ostatek.

Kładka wygląda na zakończoną, ale brakuje tam montażu wind i kosmetyki terenu w okół inwestycji - mówi Ostatek. Na parking trzeba będzie jednak jeszcze poczekać. W tej chwili przygotowujemy postępowanie przetargowe na realizację parkingu. Będzie to robione równolegle ze szczecińskim szybkim tramwajem - tłumaczy dyrektor Wydziału Inwestycji Miejskich.

Linią szybkiego tramwaju powinniśmy pojechać z początkiem tegorocznego sezonu wakacyjnego.

Opracowanie "Marek Borowiec", "PR Szczecin", 16 stycznia 2015 roku

* * *

Nowy wiadukt na prawobrzeżu Szczecina.
Ale nie dla wszystkich

Wiadukt przy ul. Gryfińskiej w Szczecinie został dzisiaj otwarty. Ale nie wszyscy mogą z niego korzystać

Nadal będzie utrzymany wahadłowy ruch. To nadal plac budowy - przypomina Łukasz Kolasa ze szczecińskiego magistratu. Przez teren budowy przejeżdżać mogą tylko pojazdy komunikacji miejskiej, TAXI, służby komunalne, pojazdy budowy oraz rowery i motocykle.

Tyle w teorii. Ale jak się okazuje, nie wszyscy o tym pamiętają, albo nie chcą wiedzieć. Bo przez wiadukt jadą również pojazdy inne niż te dopuszczone od ruchu.

Opracowanie "Marek Jaszczyński", "Moje Miasto", 9 stycznia 2015 roku

* * *

Rowerem wokół tramwaju

Jednym ze sposobów dotarcia do pętli tramwajowej przy ul. Turkusowej będzie dojazd rowerem. Projekt układu dróg dojazdowych ma to ułatwić

Budowa sieci Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju ma się zakończyć w pierwszym kwartale tego roku. Dodatkowo, wokół pętli przy ul. Turkusowej ma powstać sieć dróg umożliwiających mieszkańcom dotarcie do przystanku końcowego. Jedną z możliwości dojazdu do pętli będzie rower. Firma, która wygrała przetarg na zaprojektowanie i wybudowanie układu dróg dojazdowych do pętli tramwajowej przy ul. Turkusowej ma dwanaście miesięcy na jego stworzenie (umowa z 16-miesięcznym terminem wykonania została podpisana we wrześniu - przy. red.). Obecnie jest na etapie tworzenia projektu.

Na jakie ułatwienia mogą liczyć mieszkańcy, którzy wybiorą rower jako formę dotarcia do pętli? Wstępna koncepcja zakłada, że do przystanku przy ul. Turkusowej prowadzić będzie ścieżka rowerowa prowadząca z ul. Przelotowej i Jasnej. Ponadto planowane są stojaki i wiaty dla jednośladów oraz szafki na kilkanaście rowerów przy pętli - mówi Łukasz Dykowski, z firmy Zakład Robót Inżynieryjno-Budowlanych Andrzej Dykowski, wykonawcy projektu i budowy.

Jak wyjaśnia Tomasz Loga, pełnomocnik prezydenta ds. komunikacji rowerowej, program funkcjonalno-użytkowy tej inwestycji zakładał utworzenie nawet dwóch parkingów typu bike&ride, jednego przy pętli na Turkusowej, a kolejnego przy skrzyżowaniu ul. Gryfińskiej i Batalionów Chłopskich. Szczegółowe rozwiązania są konsultowane.

Aby docelowy system dróg rowerowych na prawobrzeżu zachowywał ciągłość, w obrębie osiedli Majowego, Słonecznego czy Bukowego, wymaga stworzenia kolejnych ścieżek, m.in. uzupełnienia tych wzdłuż ul. Łubinowej, Jasnej czy Zwierzynieckiej - dodaje Loga. Pod koniec 2014 roku miasto udostępniło koncepcję systemu tras rowerowych dla całego Szczecina, który uwzględnia budowę ścieżek wzdłuż głównych arterii prowadzących w okolicę Turkusowej.

Opracowanie "szymw", "24kurier.pl", 7 stycznia 2015 roku

* * *

W 2015 roku ma być oddany do użytku Szczeciński Szybki Tramwaj

Mijający rok i 2015 rok to realizacja jednej z największych inwestycji komunikacyjnych Szczecina. Budowana nowa linia zakończy się tymczasową pętlą

<Prace przy budowie SST wykonywane są zgodnie z aktualnym harmonogramem robót.Wykonawca, mimo okresu zimowego, kontynuuje prowadzenie robót wszędzie tam, gdzie jest to możliwe - mówi Małgorzata Kaliszewska, reprezentująca wykonawcę prac. Dotychczasowe warunki pogodowe nie spowodowały wstrzymania robót, jedynie konieczne było, w sporadycznych przypadkach, zastosowanie środków zaradczych w postaci ogacania i dogrzewania elementów żelbetowych podczas betonowań. Wykonawca ma świadomość obecnie panujących warunków atmosferycznych i jest w pełni przygotowany do realizacji robót podczas okresu zimowego.

Trwają prace przy obudowanym wykopie, którym będą się poruszać tramwaje. Wykonano ponad 95 procent betonowania płyty dennej oraz izolacji płyty dennej. Strabag kończy wykonywanie murków oporowych zwieńczających ściany wykopu obudowanego.

Już widać wiadukt

To, na co szczególnie zwracają uwagę mieszkańcy prawobrzeża, to stan zaawansowania prac przy wiadukcie obok przystanku "Gryfińska". Zakończono realizację wiaduktu i kładki technologicznej przy ul. Batalionów Chłopskich. Trwają roboty związane z przebudową układu drogowego tej ulicy. Prowadzona jest przebudowa kanalizacji sanitarnej oraz gazociągów biegnących w ul. Batalionów Chłopskich. Równolegle odbywa się również przebudowa sieci teletechnicznych i elektroenergetycznych. Także na przystanku "Lotnisko" widać postęp prac. Wykonano biegi schodowe kładki dla pieszych na przystanku "Lotnisko" oraz fundamenty pod windy. Trwają roboty związane z wykonywaniem zabezpieczenia antykorozyjnego powierzchni betonowych - mówi pani rzecznik.

Od kładki "Lotnisko" do początku wykopu obudowanego, czyli na pięciustemetrowym odcinku ułożono warstwę tłucznia i tory.

Z kolei na pętli Turkusowa został zmontowany układ torowy wraz z montażem rozjazdów. Jednocześnie rozpoczął się również montaż torowiska na dnie wykopu obudowanego. Wykonawca prac zaczął też dbać o zieleń. Na obszarze od Basenu Górniczego do kładki na przystanku "Lotnisko" wykonane zostały nasadzenia drzew i krzewów wraz z obsianiem terenu trawą.

Przerwy w pracach przy budowie SST mogą wystąpić wtedy, gdy temperatura spadnie poniżej - 5 stopni Celsjusza.

Ankiety na papierze

Cały czas trwają konsultacje dotyczące planowanych zmian w siatce połączeń po uruchomieniu pierwszego etapu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Ankiety w wersji papierowej dostępne są w pięciu kasach biletowych Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Można je otrzymać i wypełnić: na pętli na Osiedlu Słonecznym, przy Bramie Portowej, ul. Kołłątaja, na Placu Rodła i na Turzynie.

Ankiety oraz trzy warianty tras przygotował Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny. Wypełnianie ankiet nie jest formą plebiscytu - nie wygrywa wariant, za którym opowiedziała się największa ilość pasażerów. Opinie pasażerów wyrażone poprzez ankiety oraz ich własne propozycje będą podstawą do tworzenia nowej siatki połączeń. Ankiety będą dostępne do lutego 2015 roku.

Opracowanie "redakcja", "Moje Miasto", 4 stycznia 2015 roku

* * *

Plac budowy - ulica Eskadrowa, Hangarowa, Jaśminowa
i pętla Turkusowa 1 stycznia 2015

* * *