Menu


1879-1929


Lata 20-40 XX wieku


Lata 50–80 XX wieku


Muzeum Techniki i Komunikacji
Zajezdnia Sztuki

* * *

Posiłkowałem się materiałami ze wspomnień Prezydenta Szczecina Piotra Zaremby, kronik WPKM z lat 1978 – 1989 prowadzonych przez p.Stefanię Wieland. Korzystałem również z materiałów znajdujących się w archiwach MZK, ZKM Szczecin i informacji znajdujących się na stronach internetowych MZK Szczecin oraz biuletynów informacyjnych nr 65, 66, 67 z 2006 roku jak i materiałów własnych. Korzystałem również z materiałów i informacji zawartych w książce pn "50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929", jak też książki napisanej przez Mirosława Janiaka i Remigiusza Grochowiaka pn:"Tramwaje w Szczecinie 1878 - 1945" wydawnictwa Kolpress z 2019 roku.

* * *

Muzeum Techniki i Komunikacji powstało w murach po byłej zajezdni "Niemierzyn", która obchodziłaby 91 rocznicę istnienia. Niestety nie doczekała się swoich urodzin, bo 1 października 2004 roku została zlikwidowana.

foto z książki 50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929, pracownia krawiecka
foto: książka
"50 Jahre Stettiner
Strassenbahn 1879 - 1929",
pracownia krawiecka
Zajezdnia, to nie tylko remiza tramwajowa, ale także kamienica przyległa do ulicy. W kamienicy tej przed wojną znajdowała się pracownia krawiecka szyjąca mundury dla tramwajarzy. Od 1913 do 2004 roku była wpisana w historię komunikacji miejskiej.

Staraniem Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej, MZK Szczecin, Urzędu Miasta, Muzeum Narodowego celem zachowania historycznej zajezdni dla przyszłych pokoleń, uchwałą NR XL V/872/05 z dnia 7 listopada 2005 roku zostało utworzone przedsięwzięcie pn „Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki”, które rozpoczęło swoją działalność z dniem 1 stycznia 2006 roku. Taka formuła instytucji pozwala również na pozyskiwanie środków pomocowych z Unii Europejskiej.

W grudniu 2007 roku władze Szczecina zdecydowały się zapłacić 1,2 mln złotych panu Leszkowi Liszewskiemu z Warszawy za sprzedaż muzeum, kolekcję polskich pojazdów (około stu pojazdów: samochodów, motocykli, rowerów). Wśród nich znalazła się dobrze utrzymana, oryginalna milicyjna "Warszawa", czy polska konstrukcja z lat 80. XX wieku - samochód "Beskid"", nigdy niewprowadzony do produkcji.

Zakup tej kolekcji był świetnym początkiem tworzenia kolekcji motoryzacyjnej w muzeum. W czerwcu 2008 roku dostarczono pierwszą część zbiorów polskich pojazdów zabytkowych, a pozostała część zbioru trafiła do końca września 2008 roku.

Jednocześnie w tym samym czasie właściciele szczecińskiej fabryki "Polmo" przekazali muzeum pojazdy z fabrycznej izby pamięci.

foto: Janusz Światowy
foto: Janusz Światowy
widok na zajezdnie, lipiec 2010 rok

Po uzyskaniu środków na remont hal byłej zajezdni i przeprowadzeniu przetargu na wykonanie tych prac konsorcjum firm „Erbud” z Warszawy i „Restauro” z Torunia od maja 2009 roku przystąpiło do prac remontowo - renowacyjnych przyszłego muzeum.

Pracownicy konsorcjum przystąpili do remontu małej hali, z której usunięto tory. Ich przebieg jest jedynie zaznaczony na posadzce. Hala został podzielona na części. W jednej z nich są kasy, szatnia, toalety i sklepik. Dalej znajdują się trzy sale wystawowe różnej wielkości. Boczna hala wygląda jak studio fotograficzne, które chciało by się mieć na własność. Nad boczną halą wybudowano pomieszczenie pod przyszłą kawiarenkę, do której wchodzi się od zewnątrz po schodach.

foto: Janusz Światowy
foto: Janusz Światowy
widok na hale, lipiec 2010 rok

Największa hala zajezdni, zwieńczona zabytkowym zegarem, który po renowacji działa jak za dawnych lat, przeszła niewielkie zmiany. Zachowano tory, pod którymi są kanały. Zostały przykryte szklaną podłogą (szkło pancerne o nośności 500 kg). W hali zachowano ukrycie przeciwlotnicze, które będzie sporą atrakcją dla zwiedzających. Powstało ono dla jednego pracownika zajezdni. Postawiono je w takim miejscu, by nie ucierpiało podczas bombardowań. Pozostali pracownicy ukrywali się w schronie pod zajezdni. Jeden pracownik pozostawał na górze, by po bombardowaniu organizować akcję ratowniczą.

W hali głównej pozostawiono wyposażenie, np. suwnice. Tu wystawiane są tramwaje, autobusy, auta osobowe itp. Warsztat do konserwacji i napraw muzealnych eksponatów jest z lewej strony hali głównej. Jest tam pomieszczenie socjalne. Na tyłach zajezdni znajdują się pomieszczenia pracowników administracji. Główna hala zajezdni jest nie do poznania. Przestrzeń jest porażająca. Wykonano świetliki w dachu, które dają dużo światła.

foto: Janusz Światowy
foto: Janusz Światowy
widok na hale, lipiec 2010 rok

W dniu 26 lipca 2010 roku w MTiK przy ulicy Niemierzyńskiej o godzinie 11 zaprezentowano wyremontowane pomieszczenia byłej zajezdni tramwajowej. Przeprowadzony gruntowny remont przedstawia się imponująco. Całość sprawia pozytywne wrażenie. Prezentacja odnowionego obiektu zakończyła wszelkie prace remontowe. Adaptacja nieczynnej zajezdni tramwajowej przy ulicy Niemierzyńskiej na muzeum i galerię sztuki jak każdy wie, to wspólna inicjatywa Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej, miasta oraz Muzeum Narodowego w Szczecinie.

W czasie prezentacji odnowionej zajezdni pokazano kilka egzemplarzy motocykli zgromadzonych przez muzeum, były to między innymi: Sokół 125, WFM-ki, Harley, Osa itp.

Pracowników Muzeum czeka ogrom pracy przy ustawianiu eksponatów. Oficjalne otwarcie Muzeum nastąpiło w III dekadzie października (22) 2010 roku.

Nie wyremontowano przy okazji przebudowy budynku mieszkalno - biurowego. Trzeba było na trochę jeszcze poczekać, bo zabrakło pieniędzy na remont tego obiektu.

wizualizacj - UM

I stało się na stronie Urzędu Miasta w zakładce "Biuletyn Informacji Publicznej" w dniu 25 listopada 2016 roku ukazało się ogłoszenie o przetargu na „Wykonanie kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowo-kosztorysowej z uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę i budowę oraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania pn. „Człowiek i mobilność – budowa Centrum Kultury Technicznej w Szczecinie”. Termin nadsyłania ofert mijał 5 grudnia 2016 roku.

Inwestycja miała objąć: budowę nowego budynku łącznika pomiędzy istniejącym budynkiem Muzeum i budynkiem kamienicy położonych przy ulicy Niemierzyńskiej 18 A w Szczecinie, oraz remont i przebudowę wraz ze zmianą sposobu użytkowania kamienicy na Centrum Kultury Technicznej. Na wykonanie dokumentacji przyszły wykonawca miał 16 tygodni od dnia podpisania umowy.

W poniedziałek 5 grudnia 2016 roku w Urzędzie Miasta nastąpiło otwarcie ofert w przetargu na „wykonanie kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowo-kosztorysowej z uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę i budowę oraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania pn. „Człowiek i mobilność – budowa Centrum Kultury Technicznej w Szczecinie”. Wpłynęły 3 oferty:

• GPVT Pracownia Architektoniczna S.C. ul. Pamiątkowa 2/37 61-512 Poznań - 275 000,00 zł brutto,

• Konsorcjum firm: ch2 architekci s.c., al. Papieża Jana Pawła II 28/7 70-454 Szczecin oraz NAAN Architekci Michał Kołodziejczyk ul. Reymonta 68, 71-276 Szczecin - 232 470,00 zł brutto,

• Studio PZ Paweł Zaremba ul. Mickiewicza 2 70-384 Szczecin - 835 000,00 zł brutto.

5 stycznia 2017 roku ogłoszono wyniki przetargu na wykonanie kompletnej wielobranżowej dokumentacji - wybrane zostało konsorcjum firm:

• ch2 architekci s.c., al. Papieża Jana Pawła II 28/7 70-454 Szczecin
• NAAN Architekci Michał Kołodziejczyk ul. Reymonta 68, 71-276 Szczecin.

W między czasie Urząd Miasta wraz i niemieckim współpartnerem z muzeum Anklam, złożyli wniosek o dofinansowanie szczecińskiego Muzeum Techniki i Komunikacji. Niestety jak poinformował v-ce prezydent Krzysztof Soska 11 lipca 2018 roku nie dostali dotacji z programu "Interreg" na rozbudowę muzeum. Chodziło o popełnione błędy formalne, niestety po stronie niemieckiej. Ale jak stwierdził będzie następna aplikacja o dofinansowanie, którą złożymy w sierpniu. Decyzja o finansowaniu ma zapaść w przyszłym roku (2019).

Jak poinformowano w marcu 2019 roku, udało się uzyskać dofinansowanie w postaci miliona euro, które pochodzi z funduszu Unii Europejskiej Interreg V A. Jest programem wspierającym inwestycje w regionach przygranicznych wspólnoty europejskiej.

Ciąg dalszych dobrych informacji dotyczących muzeum ogłoszono 4 kwietnia 2019 roku, że miasto kupuje całe niemieckie muzeum słynnej fabryki "Stoewera". Marki, która jest jednym z elementów historii Szczecina. Za 750 tysięcy euro, kupiono około 900 znakomicie utrzymanych eksponatów, w tym unikatowe samochody. Co miasto kupiło:
• Siedem samochodów
• Osiem rowerów (jeden, to właściwie motorower)
• 34 maszyny do pisania
• 54 maszyny do szycia
• kilkaset drobniejszych eksponatów.

Muzeum Stoewera znajdowało się w miejscowości Wald-Michelbach w Hesji, niedaleko niemiecko-francuskiej granicy. W latach 80. założył je Manfried Bauer, który w 1941 roku urodził się w Szczecinie.

Po prawie dziesięciu latach od uruchomienia Muzeum, Inwestycję Miejskie ogłosiły 21 lutego 2020 przetarg na rozbudowę obiektu o ponad stuletnią kamienicę (1912/13) i budowę łącznika do hal wystawowych Zajezdni Sztuki. W czasach przedwojnia i powojnia mieściła się tam dyspozytornia, pomieszczenia techniczne zajezdni, a na piętrach mieszkania i pracownia krawiecka, która świadczyła usługi dla braci tramwajarskiej. Po remoncie kamienica zyska nowe życie, a w jej pomieszczeniach znajdą się potrzebne usługi żywotne dla działalności muzeum.

Firmy chcące zrealizować ten projekt miały czas na składanie ofert do 13 marca, 27 marca, 9 kwietnia, 14 kwietnia 2020. Termin składania ofert przedłużono ze względu na liczne pytania od potencjalnych wykonawców.

14 kwietnia 2020 roku wpłynęło siedem ofert w przetargu na przebudowę Muzeum Techniki i Komunikacji. Wszystkie mieszczą się też w zakładanym budżecie. Swoje oferty złożyły następujące firmy:

• HD Construction Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 67, 70-382 Szczecin, Cena: 18.888.240,39 zł brutto
• ERBUD S.A. ul. Klimczaka 1, 02-797 Warszawa, Cena: 21.763.899,12 zł brutto
• Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „EBUD” – Przemysłówka Spółka z o.o. ul. Biskupińska 11, 85-375 Bydgoszcz, Cena: 18.265.500,05 zł brutto
• Korporacja Budowlana Doraco Sp. z o.o. ul. Opacka 12, 80-338 Gdańsk, Cena: 21.558.537,50 zł brutto
• EXPERT Sp. z o.o. ul. Pyrzycka 4, 73-115 Dolice, Cena: 22.866.561,00 zł brutto
• Lepiko Sp. z o.o. ul. Skórzewska 19, 60-185 Poznań - Skórzewo, Cena: 20.981.750,57 zł brutto
• Przedsiębiorstwo Budowlane Ciroko Sp. z o.o. ul. Gerarda Merkatora 7, 70-676 Szczecin, Cena: 18.899.988,91 zł brutto

Na realizację inwestycji zabezpieczono 24.252.765,97 zł brutto.

30 kwietnia 2020 roku wybrano Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „EBUD” – Przemysłówka Spółka z o.o., która zajmie się przebudową Muzeum Techniki i Komunikacji, została uznana za najkorzystniejszą. Oferta tej firmy opiewała na kwotę 18.265.500,05 zł brutto. 18 maja 2020 podpisano z firmą umowę, a 28 maja 2020 przekazano jej plac budowy. Prace zakończono w kwietniu 2022 roku. Kamienice i łącznik zwiedzającym oddano do dyspozycji 18 stycznia 2023 roku.

W ramach inwestycji zaadaptowano istniejącą kamienicę na potrzeby Muzeum Techniki i Komunikacji oraz wybudowano łącznik pomiędzy kamienicą a budynkiem muzeum. Zakres prac, którą objęła inwestycja przedstawia się następująco:

• Wybudowano łącznik pomiędzy istniejącym budynkiem dawnej zajezdni a kamienicą zlokalizowaną przy ulicy Niemierzyńskiej 18A;
• Wyremontowano i przebudowano kamienicę na potrzeby Muzeum;
• W łączniku znalazło się wejście do muzeum, szatnie, recepcja a także strefa ekspozycyjna.
• Przebudowana kamienica włączona została do powierzchni funkcjonalnej muzeum, w której mieszczą się sale ekspozycyjne i biura administracji Znajdą się w niej m.in. sale edukacyjne, sala konferencyjna oraz czytelnia.
• Łącznik jak i kamienica dostosowane zostały do potrzeb osób niepełnosprawnych.

* * *



Lata 90 XX wieku


Wiek XXI


Linki



Copyright © Janusz Światowy, 2002
Wszelkie prawa zastrzeżone.