Pętla tramwajowo-autobusowa Gocław

* * *

Gocław położony na zachodnim brzegu Odry w północnej części Szczecina. Od południa i zachodu graniczy z Golęcinem a od północy - z Glinkami. Jest obszarem zamkniętym północną częścią ulicy Światowida oraz ulicami: Koszalińską, Lipową i Narciarską, a także zawierający tereny ogrodów, rozciągające się na zachód od tych ulic aż do ulicy Pokoju.

O przystanku końcowym na Gocławiu mówiono już w końcu lat dwudziestych XX wieku (1929), kiedy uruchomiono pierwszą linię.

Odbudowa miasta i udrażnianie szlaków komunikacji miejskiej po wojnie skutkowało tym, że 5 czerwca 1946 roku przywrócono kursy na trasie Gocław – Lubeckiego na linii 6. Wagony linii 6 na Gocławiu trzeba było przetaczać starymi metodami aby mogły wrócić do centrum, bo nie było tam pętli charakterystycznej dla wszystkich „końcówek" linii tramwajowych w miastach. Sytuacja ta trwała do 1975 roku, kiedy oddano do eksploatacji wybudowaną pętlę.

foto: Janusz Światowy, pętla Gocław 2006 rok

Prace przy budowie pętli tramwajowo - autobusowej na Gocławiu rozpoczęto w 1973 roku. Przyszła pętla usytuowana była na podmokłym, torfiastym terenie, w miejscu, w którym przebiegać miały tory trzeba było uformować podłożę (zużyto do tego celu 30 tys. m sześć ziemi). Prace wykonało Szczecińskie Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych. Dopiero gdy podłoże „uleżało się", we wrześniu 1974 roku, do prac przystąpiło Komunalne Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych.

foto: Janusz Światowy, pętla Gocław 2006 rok

Robotnicy KPRI wykonali fundamenty pod słupy trakcyjno-oświetleniowe (fundamenty wsparto na 12-metrowej długości palach wbitych w grunt przez brygady Przedsiębiorstwa Robót Kolejowych nr 15 z Warszawy), a robotnicy Komunalnego Przedsiębiorstwa Remontowo - Budowlanego nr 2 instalowali kable energetycznych. Po wykonaniu tych prac brygady MPK przystąpiły do wieszania trakcji napowietrznej.

foto: Janusz Światowy, pętla Gocław 2006 rok

Po oddaniu części tramwajowej w 1975 roku trwała dalej budowa stanowisk dla autobusów, budynku z poczekalnią dla pasażerów i pomieszczeniami dla załogi MPK, toalety, stanowiska do napraw autobusów. Przekazanie do użytku całego obiektu nastąpiło na początku 1976 roku.

foto: Janusz Światowy, pętla Gocław 2006 rok

Pętlę usytuowano u stóp Wieży Bismarcka z nadzieją, że mieszkańcy miasta będą chętnie odwiedzali te rejony. Z wieży rozprzestrzenia się piękny widok na rozlewiska Odry i panoramę miasta.

Pętla w tamtym okresie była najnowocześniejszą wśród szczecińskich pętli. Była wyposażona w:

• 2 perony tramwajowe (z czego 1 jest dziś nieeksploatowany)
• 2 perony autobusowe
• peron autobusowy dla pojazdu technicznego
• peron autobusowy techniczny (na którym "odpoczywał" zdefektowany pojazd)
• tor tramwajowy, na który spychano zepsuty tramwaj
• kasę biletową czynną codziennie od 6:30 do 10:30 oraz od 15:30 do 20:00
• 2 dystrybutory
• kanał naprawczy
Na pętli zatrzymują się tramwaje linii 6 i autobusowych linii 58, 102 i przejeżdżającej linii nocnej 526.

foto: Janusz Światowy, pętla Gocław 2018 rok

Zajeżdża na pętlę też linia 16 od 6 maja 2016 roku, uruchamiana w zastępstwie linii 6 w ramach zamknięcia ulicy Jana z Kolna z okazji odbywających się różnych imprez między innymi Pyromagic, Dni Morza, The Tall Ships Races, Piknik nad Odrą i innych.

Na przestrzeni lat istnienia pętli na Gocławiu, oprócz wspomnianych wyżej linii pojawiały się też:

• w latach 23.02.1950 – 22.12.1952 linia 5 po likwidacji trasy prowadzącej ulicą Druckiego-Lubeckiego do wiaduktu,

• w latach 1954 – 1955 jeżdżąca na trasie Gocław - Wawrzyniaka linia 9,

• w latach 1969 - 1991 linia 10 jeżdżąca na trasie Gocław - Potulicka,

• w latach 1955 - 1 grudnia 1973 linia 52 łącząca Gocław z sąsiednimi Policami. Autobusy na trasie: Gocław - Koszalińska - Lipowa - Nad Odrą - Skolwin - Mścięcino - Police Rynek (później wydłużona do Police Osiedle) kursowały co 20 minut od godz. 7:50 do 23:00. Od stycznia 1973 przemianowano ją na 102 w związku z reorganizają taryfy przewozowej.

• na początku lat 60-tych XX wieku uruchomiono linie autobusową 65 na trasie Zajezdnia Golęcin - Gocław — Glinki.

• linia P w latach 1929 – 1939 na trasie Gocław - Police Rynek, a w latach 1980 - 1983 na trasie Plac Lenina (obecnie Sprzymierzonych plac Szarych Szeregów) – Police (Grzybowa),

• uruchamiane są tez linie zastępcze jak 806 lub 863 kursujące do pętli w ramach remontów, napraw na różnych odcinkach trasy.

Stary budynek socjalny znajdujący się na pętli na Gocławiu od lat ZDiTM chciał wyburzyć. Budynek nie spełnia już wyśrubowanych przepisów p.poż. i BHP. Pełni dziś jedynie rolę pomieszczeń socjalnych dla motorniczych i kierowców. Niszczejący budynek, ZDiTM ma zastąpić nowym budynkiem z prawdziwego zdarzenia, który będzie odpowiadał wszystkim wymaganym przez prawo przepisom. Kiedy to nastąpi nie wiadomo. Prawdopodobnie w 2018 roku?

Do 22 grudnia 2011 roku istniała tam jeszcze kasa biletowa prowadzona prze ajentów. Czynna była w godzinach 7:30 - 10:00 i 17:00 - 20:00.

ZDiTM, 5 października 2018 roku ogłosił przetarg na "Budowa obiektu socjalnego wraz z zamykanymi boksami do przechowywania rowerów na pętli Gocław w miejscu istniejącego obiektu wraz z wykonaniem niezbędnej infrastruktury technicznej i zagospodarowaniem terenu". Termin zgłaszania ofert do 22 października 2018 roku. 23 października 2018 ogłoszono unieważnienie przetargu ze względu na brak chętnych do wykonania zadania - nie wpłynęła żadna oferta.

Ponownie, po prawie trzech latach ZDiTM 1 września 2021 roku ogłosił kolejny przetarg na budowę budynku socjalnego w miejscu istniejących obiektów wraz z wykonaniem niezbędnych urządzeń budowlanych i zagospodarowaniem terenu na pętli. Termin składania ofert do 16 września 2021 roku.

16 września 2021 roku, ZDiTM unieważnił postępowanie, gdyż nie było chętnych. Inwestor przeznaczył na wykonanie zadania 305 105 złotych.

* * *