Pętla tramwajowa Las Arkoński

* * *

Opracowanie tematu na podstawie materiałów z archiwów MZK, WPKM oraz "Opisu technicznego dla inwentaryzacji obiektów - kiosku nastawniczego i wiaty przystankowej na działkach 7, 82/5, 83/1 przy ulicy Arkońskiej w Szczecinie" - opracowanego przez mgr inż. arch. Tatianę Balcerzak i informacji własnych.

Charakterystyka Lasu Arkońskiego

Las Arkoński (do 1945 Eckerberger Wald) – leśny obszar rekreacyjny, jest fragmentem Puszczy Wkrzańskiej o powierzchni 976,9 ha, położony w północnej i północno-zachodniej części Szczecina. Obejmuje swoim obszarem północne części osiedli Arkońskie - Niemierzyn, zachodnią część osiedla Osów, a także wschodnią granicę osiedla Głębokie.

Na pętlę w Lesie Arkońskim zajeżdżają dwie linie tramwajowe 3 i 10 oraz linia autobusowa 80. Koło pętli przejeżdża linia nocna 525.

26 października 1897 roku uruchomiono tramwaje elektryczne, między innymi na trasie Cmentarz Niemierzyński (Nemitzer Friedhof) - Niemierzyńska (Nemitzerstrasse) - Krasińskiego (Warsowerstrasse) - Wyzwolenia (Pölitzerstrasse) - Niepodległości (Paradeplatz) - Brama Portowa (Berliner Tor) - Dworcowa (Grüne Schantze) - Dworzec Główny.

W 1906 roku wydłużono trasę linii do wiaduktu kolejowego, a w 1907 roku do skrzyżowania ulicy Arkońskiej z ulicą Serbską, w 1912 roku wydłużono trasę tramwajową o następny odcinek do Lasu Arkońskiego. Na ostatnim przystanku ulicy Arkońskiej nie było pętli, wagony tramwajowe za pomocą zwrotnicy były kierowane na tor równoległy biegnący w stronę śródmieścia.

foto: książka "50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879-1929", wiata przystankowa na Arkońskiej, z lat 20. XX wieku

W latach 20 XX wieku (1925) również została wybudowana duża murowana wiata tuż przy przystanku końcowym. Jest wiatą, przestronną, ze spadzistym dachem wspartym na czterech kolumnach. Jest to oryginalny przedwojenny przystanek tramwajowy. Wozy tramwajowe kończyły bieg na wysokości przystanku. Tu na tramwaj jadący w stronę centrum czekali szczecinianie, którzy wracali z wycieczek po Lasku Arkońskim.

Szkoda, że zdewastowany i zaniedbany, ale dzięki miłośnikom komunikacji został wpisany w rejestr zabytków 15 czerwca 2007 roku pod nr A-312 wraz z stojącym obok budyneczkiem kiosku nastawniczego. W związku z tym jest chroniony prawem.

Jak każdy wie 12 sierpnia 1945 roku uruchomiono pierwszą linię tramwajową 3 relacji Zajezdnia Niemierzyn - Brama Portowa, a jeszcze tego samego miesiąca udrożniono torowiska tramwajowe na ulicy Arkońskiej (pod mostem kolejowym rozebrano mur postawiony przez wycofujące się oddziały wojsk niemieckich - mur ten miał opóźnić nacierające wojska sowieckie), co umożliwiło dojazd tramwajów do Lasu Arkońskiego. Po rozwaleniu muru pod przepustem wiaduktu kolejowego oczom pracujących brygad ukazał się rząd stojących na torach tramwajów ciągnących się aż do Lasu Arkońskiego. W ten sposób niemieccy mieszkańcy miasta ewakuowali się przed nacierającymi sowietami.

Długo szczecinianie musieli czekać zanim wybudowano pętlę tramwajową z prawdziwego zdarzenia. Stało się to 1 sierpnia 1959 roku. Z pętli tramwajowej można dostać się na stadion "Arkonii" przy ulicy Arkońskiej, na kąpielisko "Arkonka" (dawne jezioro Arkonka) czy też pospacerować po traktach i duktach (wyznaczone trasy turystyczne) Lasu Arkońskiego. Znajduje się tam również ośrodek sportów konnych.

Już w października 1972 roku trwały uzgodnienia w sprawie remontu pętli w Lesie Arkońskim poważnie wyeksploatowanej. Od 1959 roku nie była remontowana (tylko naprawy bieżące). W lutym 1973 roku podpisano umowę na wykonanie projektu technicznego przebudowy pętli Las Arkoński z Biurem Studiów i Projektów Rozwoju Przestrzennego Województwa w Szczecinie znajdującym się przy ulicy Feliksa Dzierżyńskiego (plac Armii Krajowej).

W skład tego projektu weszły takie zadania jak:

• przebudowa pętli tramwajowej – wzmocnienie nawierzchni torowej, wykonanie odwodnienia, wykonanie jednego miejsca kolizyjnego z ruchem kołowym wraz z wykonaniem sygnalizacji świetlnej najazdowej i wykonaniem oznakowania pionowego i poziomego. Projekt musiał przewidzieć też przejścia dla pieszych i ogrodzenie torów pętli. Wg planów zagospodarowania przestrzennego z pętli miały korzystać 2 linie tramwajowe, dotychczas jeżdżąca tam 3 i planowana na rok 1975 11.

Projektant części opracowania pan mgr inż. Z. Strączyński zaprojektował sygnalizację najazdową na pętli, wykonał również projekt techniczny oświetlenia pętli wraz z ulicą Arkońską do ulicy Serbskiej, projekt przewidywał również budowę węzła kablowego przy ulicy Wojciechowskiego zasilanego ze stacji transformatorowej „Milewskiego”. Jak już wspomniałem miała też być wykonana przebudowa oświetlenia ulicy Arkońskiej z wymianą szafki oświetleniowej z równoczesnym doprowadzeniem do niej sterowania z ulicy Akademickiej.

Przy tym projekcie pracował również pan mgr inż. A. Olszewski, który opracował projekt techniczny sieci trakcyjnej pętli tramwajowej w Lesie Arkońskim wraz z ulicą Arkońską do ulicy Serbskiej.

Odwodnieniem pętli w Lesie Arkońskim zajął się pan D. Marcinkiewicz – technik z BSiPRP, który opracował projekt techniczny związany z modernizacją pętli –obejmował on drenaż torów i podłoża i podłączenia ich do istniejącej kanalizacji ogólnospławnej w ulicy Arkońskiej u wylotu z ulicą Wojciechowskiego.

foto: Janusz Światowy, pętla Las Arkoński 2011 rok

W czerwcu 1974 roku pani inż. Helena Romańczuk wykonała projekt techniczny zieleni na pętli tramwajowej w Lesie Arkońskim. Celem tego projektu było zagospodarowanie pętli zielenią i elementami małej architektury, aby stworzyć efektywną kompozycję urządzeń komunikacyjnych z otaczającym krajobrazem.

Po wszelkich uzgodnieniach i zaakceptowani projektu przystąpiono do przebudowy pętli. Wszystkie prace przewidziane w projekcie zostały wykonane. Pętle po remoncie oddano w czerwcu 1975 roku. Od tego czasu nie przeprowadzono remontu kapitalnego pętli - tylko remonty bieżące. Pętla czeka wraz z mieszkańcami na lepsze czasy.

foto: Janusz Światowy, wiata przystankowa 2012 rok

ZDiTM w dniu 27 kwietnia 2011 roku po prawie czterech latach od wpisania obiektów w rejestr zabytków, ogłosiło przetarg na wykonanie remontu wiaty przystankowej i kiosku nastawniczego znajdujących się przy pętli tramwajowej w Lesie Arkońskim. Otwarcie ofert nastąpiło w dniu 12 maja 2011 roku. Autorem projektu remontu był mgr inż. arch. Tatiana Balcerzak. 20 maja 2011 ogłoszono wynik, wybrana została oferta firmy R.W.G. Hurt-Usługi-Produkcja ze Szczecina, która zaoferowała cenę 170.918,60 zł brutto za wykonania zadania, z którą zawarto umowę. W przetargu uczestniczyły też jeszcze dwie firmy ze Szczecina. Firma R.W.G. przejęła plac budowy 8 czerwca 2011 roku i miała 60 dni na wykonanie zadania.

Wiata przystankowa

Wiata przystankowa to obiekt charakterystyczny dla szczecińskich linii tramwajowych. Zachował się w mieście drugi podobny obiekt przy ulicy Wojska Polskiego (1924). Obiekt zaprojektowano na rzucie prostokąta o wym. 6,70 x 3,90 m. Wykonany jest z betonu, ryflowanego dłutem w drobne rowki. Obiekt ten ma trzy ściany i szeroko otwarty front. W ścianach bocznych zamontowano drewniane ścianki z niewielkim (60x60 cm) okienkiem, pierwotnie przeszklonym, ze szprosami.

Od zewnątrz deski ścianek tworzyły wzór w "jodełkę", od wnętrza ścianka miała kompozycję płycinową. Całość obiektu nakrywał czterospadowy dach o drewnianej konstrukcji, kryty papą. Sufit i podbicia okapu wykonane były z desek felcowanych. Ściany wiaty od wnętrza obiegała obszerna ława dla oczekujących. Posadzka pierwotnie zapewne lastricowa, zastąpiona została po wojnie betonową. Obiekt stojący na lekkiej pochyłości miał od frontu trzy stopnie z betonu. W jego najbliższym otoczeniu nie rosły drzewa. Obecnie, w wyniku samo wysiewania się drzew, jego otoczenie stanowią drzewa, z których gros uschło lub jest mocno pochylone. Na tyłach wiaty po wojnie wymurowano obiekt sanitarny, który pełnił jednocześnie rolę ściany oporowej dla osuwającej się skarpy. Budynek ten jest zrujnowany. Powierzchnia zabudowy, to 25,08 m2, powierzchnia użytkowa 19,16 m2, kubatura 85,0 m3.

Kolorystykę ustalono na podstawie odkrywki malatur, które pozwoliły określić nawarstwienia malatur w wiacie przystankowej i tak:

Ściany betonowe pierwotnie surowy beton ryflowany w drobne wzorki tworzące wzór na ściankach, pilastrach, gzymsach. Wtórnie malowany był kolejno na następujące kolory:

• ciemno-szary z ciemno-czerwoną częścią cokołową,
• beżowy jasny nad parapetami ścianek żółty/czerwony w części cokołowej,
• ciemny stalowy/ciemny bordowy w części cokołowej.

Ścianki drewniane

• jasny beżowy,
• żółty jasny,
• żółty ciemny,
• jasno-szary od zewnątrz i we wnętrzu.

Sufit i podbicie okapu

• jasny beżowy,
• jasny żółty,
• ciemny żółty.

Ławka - drewno malowane kolejno na:

• ciemna czerwień,
• jasny czerwony, ciemny czerwono-brunatny,
• brązowy ciemny.

Kiosk nastawniczego

Kiosk nastawniczego to niewielki obiekt służący niegdyś jako schronienie dla osoby obsługującej torowisko końcowego przystanku linii tramwajowej na ul. Arkońskiej (d. Eckerberger Strasse). Historycznie była to linia 3. Obiekty powstały prawdopodobnie w latach 20 XX wieku kiedy to, ułożono tory w sąsiedztwie Lasku Arkońskiego.

Kiosk ten mógł pełnić również rolę kasy o czym świadczą okienka podawcze z gzymsem w formie lady od frontu i jednego boku. Kiosk jest niewielkim obiektem zaprojektowanym na rzucie kwadratu (obrys 2,5 x 2,5 m) z narożnymi, ukośnie ustawionymi pilastrami. We wszystkich ściankach znajdują się otwory okienne i jeden drzwiowy. Obecnie otwory zabite są blachą. Obiekt wykonany jest z betonu, ryflowany dłutem w drobne rowki. W poziomie parapetów okiennych ma mocno zaakcentowany gzyms. Pod okapem znajduje się gzyms wieńczący. Całość nakrywa sześciospadkowy symetryczny daszek z dużym okapem, podbitym deskami. Pokrycie dachowe stanowiła papa. Wnętrze obiektu, obecnie nieużytkowanego, jest niedostępne. Powierzchnia zabudowy to 6,25 m2, powierzchnia użytkowa 3,61 m2, kubatura 18,0m3.

Kolorystykę ustalono na podstawie odkrywki malatur, które pozwoliły określić nawarstwienia malatur w kiosku nastawniczego i tak:

Ściany betonowe

• pierwotnie surowy beton ryflowany w drobne rowki tworzące wzór na ścianach i gzymsach budynku. Wtórnie malowany na biało.
Podbicie drewniane okapu - deski malowane kolejno na:

• jasno-beżowy,
• szaro-niebieski,
• jasno-beżowy,
• jasny żółty,
• ciemny żółty.

Stan techniczny obiektów

Oba obiekty w częściach betonowych są w dobrym stanie technicznym. Dewastacji uległa ich więźba dachowa i pokrycie dachu. Ich stan jest nie do uratowania i elementy te wymagają wymiany w 100%.

W kiosku nastawniczego brak stolarki okiennej a zastępująca ją blacha służy jedynie zabezpieczeniu obiektu. Z powodu niedostępności wnętrza kiosku nie można określić stopnia jego zniszczenia. W wiacie przystankowej zdewastowane są okienka i wschodnia ścianka drewniana. Ściana tylna wiaty, bezokienna murowana, jest tynkowana. Stan tynku jest zły i wymaga wymiany. Zdewastowana jest również w dużym procencie ława obiegająca ściany wiaty. Zniszczona, popękana jest betonowa posadzka wiaty oraz betonowe schody od jej frontu.

Remont pętli

Zgodnie z umową nr 16.TS/IT/2012 zawartą w dniu 26.01.2012 roku, pomiędzy Gminą Miasto Szczecin, w imieniu której działa spółka Tramwaje Szczecińskie Sp. z o.o. a Biurem Inżynierskim „DAMART” Sp.j. J.Kraśniański i Wspólnicy z siedzibą w Szczecinie, w oparciu o którą zastała wykonana dokumentacja techniczna remontu pętli w Lesie Arkońskim (luty 2012), przedmiotem której było - wzmocnienie podłoża fragmentu pętli tramwajowej oraz naprawa, odbudowa i regulacja torowiska, sieci trakcyjnej infrastruktury towarzyszącej na pętli.

Tramwaje Szczecińskie w dniu 29 marca 2012 roku w oparciu o umowę i wykonaną dokumentację ogłosiły przetarg na remont torowiska i sieci trakcyjnej na pętli w Lesie Arkońskim. Zgodnie z projektem, układ torowy pętli nie został rozbudowany o elementy umożliwiające przedłużenie linii tramwajowej do alei Wojska Polskiego. Pętla wciąż ma trzy tory. Na realizację tych prac wykonawca miał 60 dni od momentu podpisania umowy. Oferty przetargowe zostały otwarte 16 kwietnia 2012 roku.

Po rozpatrzeniu przetargu i wybraniu wykonawcy w dniu 22 maja 2012 roku rozpoczęła się modernizacja pętli w Lesie Arkońskim. Wykonawcą modernizacji była firma ZUE z Krakowa, na realizację miała czas do połowy lipca. Wykonawca nie tylko wyremontował torowisko i słupy trakcyjne, ale i uporządkował infrastrukturę wokół.

foto: Janusz Światowy, pętla Las Arkoński 2012 rok

17 lipca 2012 roku rozpoczęły się procedury odbiorowe od wykonawcy prac tj. firmy ZUE S.A. z Krakowa, które trwały około dwóch tygodni. W ramach tej inwestycji wartej ok. 3,3 miliona złotych m.in.

• zostało wzmocnione podłoże fragmentu pętli (wykonawca wymienił grunt na części pętli),
• naprawiono i odbudowano torowisko na długości 186 metrów,
• wymieniono trzy zwrotnice,
• naprawiono i odbudowano sieć trakcyjna (w tym wymieniono, dostawiono i wzmocniono fundamenty słupów trakcyjnych);
• naprawiono, odbudowano i uporządkowano infrastrukturę towarzyszącą na terenie pętli.

Niezależnie od modernizacji pętli w ramach dwóch innych inwestycji drogowych (przebudowa ul. Arkońskiej i Niemierzyńskiej a także budowy V etapu Obwodnicy Śródmiejskiej) zmodernizowane zostały torowiska w ciągu ul. Arkońskiej, Niemierzyńskiej oraz na fragmencie ulicy Krasińskiego i części alei Wyzwolenia. Do 4 września 2012 roku zostały wykonane niezbędne prace wynikające z odbioru technicznego. Testy na torach trwały również 5 i 6 września 2012 roku. Po tych testach zapadła decyzja, o uruchomieniu tramwajów w stronę do Lasu Arkońskiego.

Trójka po remoncie powróciła na swoją trasę 22 września 2012 roku, zbiegła się ona z Europejskim Dniem Bez Samochodu i obchodami 115–lecia uruchomienia tramwaju elektrycznego w Szczecinie. Pasażerowie tego dnia do Lasu Arkońskiego jak i na całej sieci tramwajowo - autobusowej podróżowali za darmo. W ramach święta komunikacji w godzinach 9 – 19 „na trójkę” wyjechał historyczny skład tramwajów typu N obsługiwany przez zajezdnie Golęcin.

foto: Janusz Światowy, pętla Las Arkoński 2018 rok

Od 1 stycznia 2014 roku na trasie Gumieńce - Las Arkoński jeżdżą tramwaje linii 10 (linia testowo na wydłużonej trasie jeździła do 31 grudnia 2013 roku). W dni powszednie linie obsługują cztery tramwaje niskopodłogowe Pesa. Kursy są oznaczone na stałe w rozkładach jazdy. W związku z niniejszym linia 10 jest drugą linią zajeżdżającą na pętle w Lesie Arkońskim.





Plany co do pętli

Plany na przyszłość to: przedłużenie torowiska od pętli przez ulicę Arkońską (Spacerową) i dalej do alei Wojska Polskiego, a wybiegając w przyszłość budowa torowiska w ciągu ulicy Szafera do wybudowanej od nowa pętli przy Netto Arena i dalej wg. zapowiedzi prezydenta aż do 26 Kwietnia.



Budowa trasy tramwajowej

foto: Janusz Światowy, pętla Las Arkoński widok ogólny 2018 rok

Po trzech miesiącach od rozstrzygnięcia przetargu Urząd Miasta 22 stycznia 2018 roku podpisał umowę z Eurovią Polska SA na przebudowę ulicy Arkońskiej od pętli „Lasie Arkońskim” do zbiegu z Wojska Polskiego i Władysława Szafera. Po wielu przesunięciach terminów otwarcia ofert i wyboru wykonawcy musieliśmy czekać na ogłoszenie wyników przetargu, aż do października 2017 roku. Najkorzystniejszą ofertą okazała się oferta firmy Eurovia Polska SA z ceną brutto 88 978 947 zł (z tego 52 mln z UE). 24 stycznia 2018 roku, nastąpiło przekazanie Eurovii placu budowy.

Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020. Oś priorytetowa VI Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach. Działania 6.1 Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach.

Wreszcie ziściły się marzenia kilku pokoleń szczecinian o trasie tramwajowej przez Las Arkoński - Arkońska (Spacerowa) do Wojska Polskiego. W miejscu starego skrzyżowania alei Wojska Polskiego z ulicami Arkońską (Spacerową) i Szafera powstało rondo z nowymi odcinkami torowiska i rozjazdami we wszystkich kierunkach, co umożliwi tramwajom kursowanie przez Las Arkoński do Głębokiego i do centrum przez Pogodno i Łękno.

Ponadto wybudowano również torowisko tramwajowe, chodniki, dwukierunkowe ścieżki rowerowe (od strony lasu), przystanki tramwajowo-autobusowe typu wiedeńskiego (na wysokości stadionu Arkonii, kąpieliska Arkonka i przy rondzie), parking na ponad 170 miejsc przy stadionie Arkonii. Został postawiony od nowa (ekspertyzy potwierdziły jego tragiczny stan techniczny) istniejący wiadukt z 1928 (1938?) roku nad ścieżką pieszo - rowerową.

foto: UM, mapa trasy tramwajowej pętla Las Arkoński - rondo Olszewskiego

W ramach inwestycji firma Eurovia Polska S.A wraz z podwykonawcami w dniach 4 marca - 20 lipca 2019 roku przebudowała istniejącą pętlę tramwajową „Las Arkoński” na pętlę tramwajowo – autobusową. Z tego powodu wstrzymany został ruch tramwajowy na odcinku Kołłątaja — Las Arkoński. Linie 3 skierowano na Dworzec Niebuszewo, a linie 10 na Plac Rodła.

W zastępstwie tramwajów uruchomiono linie autobusową 803, która jeździła ulicami Arkońska (powrót: Arkońska — Tatrzańska — Zdrojowa — Wojciechowskiego) — Niemierzyńska — Krasińskiego — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — Kołłątaja — rondo Sybiraków — Asnyka — Orzeszkowej (powrót: Boguchwały).

Po rozpoczęciu prac, z gruntu pod częścią wytyczonych na nowo jezdni i torowiska w obrębie pętli trzeba było usunąć stare instalacje, w tym duży fragment, ze zbrojonego betonu kanału kanalizacji sanitarnej. Później wybrano stare podłoże zalegające pętlę. Przed nawiezieniem materiałów do podsypki i niwelacją terenu całe podłoże zostało wyłożone warstwą materaców komórkowych. Taka warstwa, to w tym rejonie integralna część betonowej podbudowy jezdni wraz z torowiskiem, jak też pod torami.

foto: Janusz Światowy przejazd techniczny pętla Las Arkoński

Za sprawą brygad firmy "Stanled" sprawnie prowadzone były prace przy układaniu torowisk na samej pętli, jak i torowisk dojazdowych do niej, czy łączących się z torowiskami położonymi w ciągu ulicy Arkońskiej. Na pętli postawiano też budynek socjalny i wiaty na peronach. Wybudowano 12 miejsc postojowych dla samochodów osobowych. Prace przy wieszaniu trakcji napowietrznej wykonywały brygady PKP Energetyka.

foto: Janusz Światowy przejazd techniczny pętla Las Arkoński

Po dokonaniu odbiorów technicznych w dniu 19 lipca 2019 roku, dopuszczono pętle do eksploatacji w 20 lipca 2019 roku, przywracając jednocześnie kursowanie linii 3 i 10 na swoich starych trasach i likwidując zastępczą linię autobusową 803.

Ale zanim to nastąpiło o godzinie 11:00 19 lipca 2019 roku brygady "Eurovii" i jej podwykonawców do samego końca czyścili torowiska i rozjazdy przygotowując je na próby techniczne. W międzyczasie pojawiła się brygada pogotowia sieciowego Tramwajów Szczecińskich, która objechała pętle sprawdzając trakcje napowietrzną (jej odpowiedni naciąg).

foto: Janusz Światowy przejazd techniczny pętla Las Arkoński

Później zaczęli się pojawiać przedstawiciele nadzoru inwestorskiego, przedstawiciele kierownictwa firmy "Eurovii" i "Stanled", służby "Tramwajów Szczecińskich", nadzoru ruchu ZDiTM czy "PKP Energetyka". Na końcu zjawiły się tramwaje biorące udział w przejeździe techniczny, którymi dyrygował szef zajezdni pan Andrzej Jańczuk. Pierwszy przejazd rozpoczęła Tatra KT4Dt 126 kierowana przez pana Romana Mirka, później Moderus Beta 604, a na samym końcu Swing 120NaS2 818.

Próby wypadły pomyślnie, nie było żadnych sensacji, tak więc tramwaje po prawie pięciu miesiącach pojawiły się na Krasińskiego, Niemierzyńskiej, Arkońskiej i na pętli w Lesie Arkońskim.

foto: Janusz Światowy trójka zdążająca do przystanku końcowego

Pętla do czasu formalnego oddania jej do użytku służyła tylko do zawracania tramwajów i ich postoju, bo jeszcze była placem budowy, na którym trwały roboty brukarskie na peronach, urządzane przy niej były miejsca parkingowe, czy zagospodarowanie otoczenia pętli, w tym nasadzenia nowych roślin czy stawianiem wiat przystankowych.

Tramwaje linii 3 i 10 zatrzymywały/odjeżdżały z przystanku Wojciechowskiego.

foto: Janusz Światowy przejazd techniczny pętla Las Arkoński

Z dniem 14 lutego 2020 roku linie 3 i 10 powróciły na pętlę w Lesie Arkońskim, po oddaniu do ruchu zmodernizowanej ulicy Arkońskiej na odcinku od pętli Las Arkoński do ronda Olszewskiego. Pasażerowie mogą korzystać już w pełni z pętli i jej przystanków - skończyła się dotychczasowa prowizorka. Udostępniono wszystkie przystanki znajdujące się na tym odcinku, również te znajdujące się na rondzie Olszewskiego. Koszt budowy tego fragmentu ulicy według stanu na październik 2019 roku to 92,8 mln złotych.

Modernizacja i remont podstacji "Las Arkoński" (powstała w latach 70. XX wieku) i "Pogodno", UM zlecił do wykonania firmie "Eurovia" w osobnym przetargu i umowie dopiero we wrześniu 2019 roku, bo w ferworze walki zapomnieli o tym zlecając modernizację ulicy Arkońskiej wraz z budową trasy tramwajowej. Koszt tego przedsięwzięcia to 8,8 mln złotych z 8-miesięcznym wykonawstwem. Modernizacja omawianych podstacji umożliwi włączenie do sieci tramwajowej miasta wybudowanego nowego odcinka trasy.

20 maja 2020 roku, odbył się przejazd techniczny tramwajów po nowo wybudowanym odcinku trasy tramwajowej. Współgrało, to z oddaniem do eksploatacji (po remoncie i unowocześnieniu stacji prostownikowej znajdującej się przy ulicy Międzyparkowej). Przejazd rozpoczął o godzinie 9.00 z zajezdni Pogodno. W przejeździe uczestniczyły dwa wagony - Moderus Beta MF 15 AC - 602 i Tatra KT4D - 134. Próby trwały około dwu godzin.

Jednak tramwaje pojechały dopiero pod koniec lipca 2020 roku, po modernizacji przeprowadzonej przez Eurovię układu zasilania trakcji napowietrznej, która objęła też remont budynku stacji prostownikowej znajdującej się na ulicy Międzyparkowej, wraz z wymianą wszystkich urządzeń tam się znajdujących. Rozbudowano też staję prostownikową "Pogodno" polegającą na wyprowadzeniu kabli trakcyjnych i światłowodu. Dokonano odbioru inwestycji od wykonawcy.

25 lipca 2020 roku nową trasą tramwajową na odcinku Las Arkoński - rondo Olszewskiego skierowano tramwaje linii 3, co drugim kursem do zajezdni Pogodno, a od 1 sierpnia 2020 w związku z zamknięciem pętli na Głębokim na czas jej przebudowy, tramwaje linii 1 i 9 kursowały do odwołania od ronda Olszewskiego do pętli w Lesie Arkońskim.

Od 9 stycznia 2021 rozpoczęto przebudowę pętli „Dworzec Niebuszewo” z tego powodu skierowano na tymczasową trasę linie 2 oraz 12 do pętli „Las Arkoński”.

29 maja 2021 na pętli ponownie pojawiła się „jedynka”, która ze względu na rozpoczęcie kolejnego etapu przebudowy torowisk kursowała na tymczasowej trasie Głębokie – plac Rodła – Las Arkoński – Zajezdnia Pogodno, wybranymi kursami jeździła w skróconej relacji Głębokie – plac Rodła – Las Arkoński.

Otwarcie nowego odcinka trasy tramwajowej od ronda Olszewskiego do nowo wybudowanej pętli „Osiedle Zawadzkiego”, od 18 grudnia 2021 przetrasowano linie 1, 2 oraz 12, które ponownie przestały pojawiać się przy Lesie Arkońskim. Do pętli „Osiedle Zawadzkiego” przedłużono wszystkie kursy linii 3, co sprawiło, że od tego dnia pętla „Las Arkoński” służy wyłącznie jako pętla awaryjna i rezerwowa.

Na pętli przez przystanek przelotowy o tej samej nazwie (na żądanie) przejeżdżają linie 3, 80 oraz 525.

* * *