Pętla autobusowa "Śródmiejska" - plac Rodła

* * *

Temat pętli autobusowej "Śródmiejska" przy ulicy Borysza i budowy pętli na placu Rodła opracowałem na podstawie materiałów znajdujących się w archiwum Tramwajów Szczecińskich, sygnatura akt 35/149, BE-30, TI-2210 z 1979 i 1987 roku.

* * *

Zamim wybudowano pętlę na placu Rodła, wykonano projekt budowy pętli autobusowej "Śródmiejska" w rejonie ulicy Borysza. Projekt powstał na zlecenie (TK-2983/78) WPKM Szczecin. Wykonał go inżynier K. Piątek z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego ze Szczecina z ulicy Dworcowej.

foto: autor nieznany Nieistniejąca ulica Borysza

11 listopada 1979 roku wydano decyzję na realizację tego projektu. Była ona tymczasowa z powodu przeznaczenia tego terenu w planie zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulic Mariana Buczka /Piłsudskiego/ Borysza na budowę centrum usługowego.

Pętlę autobusową "Śródmiejska" miała być usytuowana między ulicami Mariana Buczka, Borysza, Matejki. W początkowym okresie wjazd i wyjazd z pętli odbywałby się przez ulicę Matejki. Po modernizacji ulicy Matejki wjazd na pętlę pozostałby bez zmian natomiast wjazd odbywałby się przez ulicę Mariana Buczka w kierunki placu Rodła.

Projekt obejmował również budowę oświetlenia ulicznego, telekomunikacji, nagłośnienia placu, sygnalizację odjazdową oraz podświetlenie znaków drogowych. Projektowano również budowę kanalizacji, postawienie śmietnika i wc.

W związku z tymczasowością pętli nawierzchnie placu projektowano wykonać z płyt żelbetowych o wymiarach 3x1,5 metra na 15 cm podsypce piaskowej. Na samej pętli i stanowiskach postojowych ułożona zostałaby kostka kamienna.

Projekt pętli został opracowany w trzech wariantach. We wszystkich wariantach przyjęto, że wyjazd odbywałby się od strony ulicy Matejki, natomiast wjazd przez Mariana Buczka i plac Rodła do ulicy Malczewskiego. W pierwszym i drugim wariancie istniała możliwość zawracania i wyjazdu z pętli także przez ulicę Matejki, co byłoby możliwe po modernizacji ulicy Matejki. W każdym z wariantów przewidywano budowę po 3 perony o długości 20 metrów i szerokości 3 metrów oraz po 3 stanowiska odstawcze. Natomiast wariant 3 pętli projektowano jako przejazdowy bez możliwości zawracania.

Najbardziej korzystny byłby wariant 1, w którym w maksymalnym stopniu zostałby wykorzystany teren zarezerwowany na pętlę. Protokółem z czerwca 1979 roku przyjęto do realizacji wariant 1 z uwagami:
• poszerzenia wjazdu od ulicy Borysza i innymi ważnymi korektami dla funkcjonowania pętli.

Pętla miałaby 2 wiaty przystankowe przelotowe typu "warszawskiego". Koszty budowy wg cen z 1978 roku wyniosłyby 4.414 tysięcy złotych.

W 1983 roku architekt miejski wydał zgodę na zlokalizowanie przy ulicy Borysza czasowej pętli autobusowej (nie podając przewidywanego okresu jej funkcjonowania). Gotowe plany budowy pętli wzięły w łeb, ponieważ okazało się, jak wspomniałem wyżej - o przeznaczeniu tego terenu pod budowę centrum usługowego. Pętla ta nigdy nie powstała.

foto: autor nieznany Dawna pętla autobusowa na placu Hołdu Pruskiego

W związku z koniecznością likwidacji pętli w rejonie placu Hołdu Pruskiego na wysokości kościoła pod wezwaniem Piotra i Pawła, zaistniała konieczność wybudowania pętli w rejonie śródmieścia. Pętlę usytuowano przy ulicy Matejki i Mariana Buczka /Piłsudskiego/ prace rozpoczęto w 1988 roku.

Inwestorem był ówczesny PEDiM. Na placu stała tymczasowa dyspozytornia MZK, którą usunięto w 1992 roku w celu udostępnienia terenu pod budowę hotelu "Radisson". Dyspozytornia stała została umieszczona w budynku ZUS-u po wybudowaniu zespołu budynków "PAZIM".

foto: autor nieznany projekt pętli autobusowej

Projekt pętli autobusowej w rejonie ulicy Matejki wykonał pan mgr inż. R. Stemczyk z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego ze Szczecina w październiku 1987 roku zlecenie TK/5541/86/3. Wykonanie projektu budowy pętli został powiązany z przebudową placu Hołdu Pruskiego i ulicy Matejki. Projekt obejmował roboty drogowe związane z budową pętli tj. budowę zatok autobusowych, peronów i chodnika wzdłuż zatok od ulicy Matejki do wyjazdu do Hoteli "Neptun".

Prace polegały na usunięciu kolizyjnego drzewostanu, oczyszczenie terenu, wykonanie robót ziemnych /korytowanie/ wzdłuż krawężnika w pasie budowy oraz wykonanie konstrukcji jezdni i chodników. Przystanki miały zapewnić miejsce dla 4 autobusów przegubowych oraz 2 autobusów solowych.

6 września 1988 roku oddano do użytku pętlę autobusową i dyspozytornię liniową wraz z zapleczem socjalnym na ulicy M. Buczka (obecnie Piłsudskiego) przed placem Rodła. Koszt budowy całości wyniósł 21 mln zł i został pokryty ze środków Wojewódzkiej Dyrekcji Inwestycji. Załoga uzyskała pełne zaplecze socjalne, pasażerowie lepsze warunki oczekiwania pod dwiema poczekalniami.

Trasa linii 101 i 107 została skrócona o 600 metrów obiegu co spowodowało zmniejszenie kosztów eksploatacji na tych liniach o 5 mln zł rocznie. W tamtym okresie równocześnie trwała wymiana tymczasowych dyspozytorni liniowych mieszczących się w ciasnych kioskach "Ruchu" lub "Toto" na kontenery. Wymieniano je na pętlach "Kaliny", "Nabrzeże Ewa", "Os. Słonecznym". Do końca roku wymieniono również na pętlach "Szczawiowa", "Wiosny Ludów", "Karola Miarki" oraz dyspozytornia "Basen Górniczy".

W chwili obecnej tj. 2021 roku na pętli autobusowej "Plac Rodła" zaczynają i kończą swój bieg autobusy następujących linii:

• linia 58 relacji Plac Rodła - Gocław - Roosevelta
• linia 59 relacji Plac Rodła - Nehringa Pomnik - Roosevelta
• linia 68 relacji Plac Rodła - Kormoranów - przy budynku ZUS-u
• linia 86 relacji Plac Rodła - Zakłady Piekarnicze - przed skrzyżowaniem ulicy Piłsudskiego i alei Wyzwolenia
• linia 101 relacji Plac Rodła - Police Jasienica Jasienica - przy budynku ZUS-u
• linia 107 relacji Plac Rodła - Police Osiedle Chemik Wyszyńskiego Polana - przy budynku ZUS-u
• linia A relacji Plac Rodła - Osiedle Bukowe - w ciągu Wyzwolenia - zawieszona? 9 października 2021
• linia C relacji Plac Rodła - Osiedle Kasztanowe - Roosevelta
• linia D relacji Plac Rodła - Osiedle Słoneczne - zlikwidowana
• linia F relacji Plac Rodła - Police Osiedle Chemik - zlikwidowana
• linia G relacji Plac Rodła - Wielgowo Borsucza - przy PAZIM-ie - zawieszona? 9 października 2021
• linia H relacji Plac Rodła - Dąbie Osiedle (od 21 stycznia 2018)- Roosevelta - zawieszona? 9 października 2021
• linia 529 relacji Plac Rodła - Głębokie Jaworowa - w ciągu Wyzwolenia
• linia 530 relacji Plac Rodła - Podbórz - Roosevelta

Przez Plac Rodła przejeżdżają tramwaje linii: 1, 2, 3, 5, 10, 11 i 12 oraz autobusy kursujące na liniach: 70, B, 522, 523, 524, 525, 531 i 532.

Przebudowa placu Rodła

Początek prac na placu Rodła rozpoczął się z dniem 29 maja 2021 roku od wstrzymania ruchu tramwajowego na odcinku Brama Portowa — plac Rodła — Dubois i przystąpieniem ZUE i podwykonawców do następnych prac przy przebudowie trasy tramwajowej, w rejonie placu Rodła i wzdłuż alei Wyzwolenia pomiędzy placem Żołnierza a placem Rodła, jak również wzdłuż alei Niepodległości pomiędzy ulicą Bogurodzicy a placem Żołnierza Polskiego. Przeformatowano postoje, przejazdy linii autobusowych w rejonie placu Rodła i tak:

Przystanek końcowy „Plac Rodła” dla linii A został zlokalizowany przy wejściu do hotelu Radisson Blu (dotychczasowy przystanek końcowy linii G.

Przystanki „Plac Rodła” dla linii B w kierunku osiedla Arkońskiego, końcowy dla linii C, H i 529, a także przelotowy w kierunku Warszewa, Rostockiej i osiedla Arkońskiego zlokalizowano przy budynku ZUS (dotychczasowy przystanek krańcowy linii 107.

Przystanek krańcowy dla linii G zlokalizowano na przystanku w ciągu alei Wyzwolenia.

Przystanek „Plac Rodła” dla linii 531 w kierunku Krzekowa zlokalizowano w ciągu ulicy Piłsudskiego za placem Rodła (przystanek linii 70 w kierunku Urzędu Miasta).

Na linii 107 nastąpiło odwrócenie kierunku zawracania w rejonie placu Rodła – od przystanku „Matejki” obowiązywał przejazd przez ulicę Malczewskiego, aleję Wyzwolenia, plac Rodła, ulicę Piłsudskiego, ulicę Matejki do przystanku „Matejki”. Przystanek końcowy zlokalizowano w ciągu ulicy Piłsudskiego na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z aleją Wyzwolenia i ulicą Roosevelta, na wysokości restauracji KFC.

Również autobusy linii A, B, C, G, H, 522, 529, 531 i 532 między przystankami „Brama Portowa” a „Plac Rodła” w kierunku placu Rodła kursowały przez plac Żołnierza Polskiego, plac Hołdu Pruskiego i ulice Matejki.

Zmieniono również trasy przejazdu linii tramwajowych i wstrzymano kursowanie innych:

• Tramwaje linii 1 kursowały według specjalnego rozkładu jazdy na trasie Głębokie — pl. Rodła — Las Arkoński — Zajezdnia Pogodno (wybrane kursy skrócone do Lasu Arkońskiego, bez zmiany częstotliwości.
• Kursowanie linii tramwajowych 2, 3 i 4 zostały zawieszone.
• Tramwaje linii 5 kursowały według specjalnego rozkładu jazdy na trasie Krzekowo — pl. Rodła — Las Arkoński, bez zmiany częstotliwości.
• Tramwaje linii 12 kursowały na dotychczasowej trasie (Las Arkoński — Pomorzany) według specjalnego rozkładu jazdy, bez zmiany częstotliwości.

24 lipca 2021 roku z powodu kolejnego etapu przebudowy, wprowadzono zmiany w kursowaniu linii.

Dla linii A i G nawrót następował w rejonie placu Rodła przez aleję Niepodległości, aleję Wyzwolenia, Piłsudskiego, Matejki, pl. Hołdu Pruskiego, pl. Żołnierza Polskiego, aleję Niepodległości do przystanku „Brama Portowa”. Przystanek końcowy „Plac Rodła” zlokalizowano w ciągu alei Wyzwolenia na odcinku pomiędzy ulicami Małopolską i Mazowiecką.

Autobusy linii B między przystankami „Brama Portowa” a „Rayskiego” w kierunku osiedla Arkońskiego kursowały przez aleję Niepodległości, aleję Wyzwolenia, z nawrotem na skrzyżowaniu ulic Piłsudskiego Matejki przez aleję Wyzwolenia. Przystanek „Plac Rodła” zlokalizowano w ciągu alei Wyzwolenia na odcinku pomiędzy ulicami Małopolską i Mazowiecką.

Dla linii C i H zawracanie w rejonie placu Rodła odbywało się przez aleję Niepodległości, aleję Wyzwolenia, Piłsudskiego, Matejki, plac Hołdu Pruskiego, plac Żołnierza Polskiego, aleję Niepodległości. Przystanek końcowy „Plac Rodła” zlokalizowano w ciągu ulicy Piłsudskiego przy budynku PZU.

Autobusy linii 58 i 59 w kierunku Gocławia, Nehringa i Studziennej od przystanku początkowego „Plac Rodła” kursowały w prawo w ulicę Matejki, nawrót na wysokości ulicy Małopolskiej i dalej przez ulicę Matejki na stałej trasie.

Na linii 107 przywrócono stałą trasę i lokalizację przystanku „Plac Rodła”.

foto: ZDiTM Plac Rodła lokalizacja przystanków

9 października 2021 roku ponownie zmieniono organizację w rejonie placu Rodła z powodu kolejnego etapu przebudowy torowisk tramwajowych, zlikwidowano wszystkie przystanki autobusowe zlokalizowane w ciągu ulicy Piłsudskiego na odcinku między placem Rodła a ulicą Matejki. Uruchomiono dodatkowe przystanki i zlokalizowano je:

• w ciągu alei Wyzwolenia przed placem Rodła, w kierunku placu Żołnierza Polskiego (nr 11510),
• w ciągu alei Wyzwolenia pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Mazowiecką i Małopolską, w kierunku placu Żołnierza Polskiego, w zatoce parkingowej (nr 11537) – przystanek końcowy linii 58 i 59,
• w ciągu alei Wyzwolenia przed placem Rodła, w kierunku Niebuszewa (nr 11530) - przystanek linii 58, 59, 101,
• w ciągu alei Wyzwolenia przed placem Rodła, w kierunku placu Żołnierza Polskiego - dla linii 107,
• w ciągu alei Wyzwolenia na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Małopolską i Mazowiecką, w kierunku placu Rodła (nr 11532) – przystanek końcowy linii 107,
• w ciągu alei Wyzwolenia przed skrzyżowaniem z ulicą Mazowiecką, w kierunku placu Żołnierza Polskiego, w zatoce parkingowej (nr 11536) - przystanek końcowy dla linii C
• linia B powróciła na swoją stałą trasę przez środek placu Rodła.

Rozpoczęcie kolejnego etapu przebudowy torowisk tramwajowych w rejonie placu Rodła (związane z koniecznością wykonania warstwy ścieralnej oraz prac wykończeniowych w rejonie Placu Rodła.) wymusiło od 16 czerwca 2022 roku (dla linii nocnych od nocy 16/17 czerwca) na okres około dwóch tygodni wprowadzono zmiany w kursowaniu linii autobusowych.

• linie 58 i 59 w kierunku pętli „Plac Rodła” kursowały dotychczasową trasą, ale ruch przeniesiony zostanie ponownie na zachodnią jezdnię alei Wyzwolenia, natomiast w kierunku pętli „Gocław”, „Nehringa” i „Studzienna” od przystanku „Plac Żołnierza Polskiego” kursowały przez ulicę Małopolską, w lewo na torowisko tramwajowe, ulicę Matejki do przystanku „Matejki” i dalej bez zmian.

• linia 68 w kierunku pętli „Plac Rodła” od przystanku „Matejki” kursowała przez ulice Malczewskiego i Wyzwolenia do przystanku końcowego „Plac Rodła”, zlokalizowanego w ciągu Piłsudskiego za placem Rodła, natomiast kierunku pętli „Świergotki” i „Rostocka” od przystanku początkowego „Plac Rodła” kursowała przez Piłsudskiego, plac Grunwaldzki, Rayskiego do przystanku „Malczewskiego” i dalej bez zmian.

• linia 70 od przystanku „Plac Grunwaldzki” kursowała przez Piłsudskiego, Wyzwolenia, plac Żołnierza Polskiego, plac Hołdu Pruskiego, i Małopolską do przystanku „Starzyńskiego” i dalej bez zmian. Więcej o zmianach w komunikacie

foto: ZDiTM, zmienione trasy linii tramwajowych

Od 27 czerwca 2022 roku rejonie centrum przywrócono kursowanie tramwajów na odcinku alei Wyzwolenia od placu Żołnierza do placu Rodła oraz na odcinku Piłsudskiego od ulicy Matejki do placu Szarych Szeregów. W związku z tym wprowadzono zmiany i nowe rozkłady jazdy na wszystkich liniach tramwajowych. Więcej o zmianach w komunikacie

Przywrócenie ruchu drogowego w rejonie placu Rodła, po jego generalnym remoncie z dniem 1 lipca 2022 roku (dla linii nocnych od nocy z 1 na 2 lipca) wprowadzono zmiany w kursowaniu linii autobusowych. Czytaj więcej w: komunikacie

Nowa kasa - plac Rodła 13 lipca 2022 foto:Janusz Światowy

11 lipca 2022 roku uruchomiono nową kasę biletową. Znajduje się na placu Rodła pod numerem 1-2 po drugiej stronie ulicy Piłsudskiego, naprzeciw budynku ZUS. Zmiana lokalizacji kasy wymuszona została przebudową placu Rodła i zmianą lokalizacji przystanków oraz miejsc odstawczych dla autobusów znajdujących się wzdłuż ulicy Roosevelta. Konsekwencją przeniesienia przystanków końcowych w ciąg ulicy Roosevelta, jest likwidacja końcowych przystanków linii autobusowych wzdłuż budynku ZUS i hotelu Radisson. W nowym Biurze Obsługi Klienta jest także punkt socjalny dla prowadzących pojazdy.

Kasa czynna jest na razie od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00 - 17:15. W najbliższych miesiącach godziny otwarcia będą wydłużane, a stara kasa, znajdująca się jeszcze w budynku ZUS, zostanie zlikwidowana.

Inwestycja objęła przebudowę torowiska tramwajowego na całej długości od Niepodległości poprzez Wyzwolenia do ronda Giedrojcia, rondo Sybiraków, Asnyka i Boguchwały aż do Dworca Niebuszewo. Prace na inwestycji rozpoczęły się 9 stycznia 2021 roku. Torowisko w całości zostało wykonane na podbudowie betonowej z zabudową nawierzchnią bitumiczną. W układzie torowym wykonane zostały wszystkie brakujące relacje skrętne na placu Rodła oraz rozdzielono perony na wlocie północnym (osobny do skrętu w prawo i do jazdy na wprost i w lewo).

W ciągu Piłsudskiego przebudowano istniejące torowiska, jezdnie i chodniki nastąpiła też rozbudowa ulicy o ścieżki rowerowe. Przebudowana została ulica Roosevelta, na której zlokalizowana została zatoka odstawcza dla autobusów komunikacji miejskiej. Wykonano nową sieć trakcyjna, oświetlenie, elementy systemu informacji pasażerskiej, odwodnienie nawierzchni dróg oraz usunięto kolizje z sieciami wodociągowymi, ciepłowniczymi. Na północnej jezdni Piłsudskiego pomiędzy Matejki a Wyzwolenia wybudowano zatoki postojowe dla autokarów na potrzeby hotelu oraz zatokę postojową TAXI.

Zreorganizowano pętlę autobusowa na placu Rodła. Na potrzeby stanowisk odstawczych dla autobusów wykorzystana zastała prawa strona ulicy Roosevelta oraz południowa strona Piłsudskiego na odcinku od placu Rodła do Piłsudskiego.

8 lipca 2023 roku przywrócono kursowanie tramwajów na odcinku plac Rodła – rondo Giedroycia i udrożniono Wyzwolenia puszczając jednocześnie ruch samochodowy. Autobusy w dalszym ciągu jednak zatrzymywały się na przystankach tymczasowych:

• w ciągu ulicy Piłsudskiego za skrzyżowaniem z ulicą Roosevelta linia 68,
• w ciągu ulicy Piłsudskiego przed skrzyżowaniem z ulicą Roosevelta linie 107 i 530,
• w ciągu alei Wyzwolenia przed skrzyżowaniem z ulicą Mazowiecką linie 58, 59, 199 oraz C,
• w ciągu alei Wyzwolenia za placem Rodła linia 86.

Przystanek przelotowy (dla linii 101, B, 522, 531, 532) w kierunku Niebuszewa wciąż tymczasowo zlokalizowany był w ciągu alei Wyzwolenia za skrzyżowaniem z ulicą Mazowiecką, zaś przystanek tymczasowy linii 90 w kierunku placu Grunwaldzkiego w ciągu ulicy Piłsudskiego za placem Rodła.

Linia 806 kursowała na skróconej trasie Pomorzany Dobrzyńska – Plac Rodła. Na odcinku Pomorzany Dobrzyńska – Plac Żołnierza Polskiego obowiązywała dotychczasowa trasa. Autobusy zatrzymywały się na przystanku „Plac Rodła” zlokalizowanym w ciągu alei Wyzwolenia za skrzyżowaniem z ulicą Mazowiecką (przystanek wspólny z linią B w kierunku os. Arkońskiego, nr 11531). Nawrót następował na placu Rodła.

Docelowy układ przystanków na placu Rodła

Po wielu miesiącach od oddania po generalnym remoncie placu Rodła i okolicznych ulic (inwestycja modernizacji torowisk tramwajowych i sieci trakcyjnej w ciągu alei Wyzwolenia od placu Żołnierza przez plac Rodła i dalej przez rondo Giedroycia, Kołłątaja, Asnyka do Dworca Niebuszewo), z dniem 23 marca 2024 roku wdrożono stałą, docelową organizację ruchu w rejonie placu Rodła. Czytaj więcej w: komunikacie

plac Rodła lokalizacja przystanków od 23 marca 2024

Przystanki dla autobusów jadących od strony Niebuszewa aleją Wyzwolenia (linie 58, 59, 68, 101, 107, 522, 523, 525, 530, 532) przeniesiono na torowisko tramwajowe. Dla części linii kończących bieg na placu Rodła (58, 59 i 101) stał się on przystankiem dla wysiadających.

W ciągu ulicy Piłsudskiego na odcinku Wyzwolenia - Matejki (na wysokości KFC i PZU) usytuowano miejsca postojowe dla w/w autobusów na przystankach tzw. technicznych, na których nie obowiązuje wymiana pasażerów.

Nowe przystanki z obsługą pasażerską uruchomiono w ciągu ulicy Roosevelta - dla linii 68 środkowa część peronu, dla linii 107 początkowa część peronu (od strony ulicy Mazowieckiej), zaś dla linii C i 530 końcowa część peronu (od strony ulicy Piłsudskiego).

Przystankiem początkowym dla autobusów linii 58, 59 oraz 101 jest przystanek zlokalizowany na peronie tramwajowym od strony Bramy Portowej. Przystanek ten obsługują również linie 68, 107 i C, a także nocne 522, 530, 531 i 532.

Peron tramwajowy od strony ulicy Matejki obsługują autobusy linii 90 i 525, a peron w przeciwnym kierunku, od strony placu Grunwaldzkiego przez linie nocne 523 i 524.

Jednocześnie dla linii B przywrócono stałą lokalizację przystanku „Plac Rodła” w stronę Niebuszewa w ciągu ulicy Wyzwolenia vis a vis "Delikatesów". Pozostawiono również przystanek zlokalizowany przy „Locie” dla linii 86 i B oraz linii nocnych 522, 529, 531 i 532, a także przystanek obok wejścia do budynku Urzędu Marszałkowskiego dla linii 70 i 86.

Jeszcze dwie nowości związana z pętlą Rodła, to na potrzeby komunikacji autobusowej ulica Mazowiecką na odcinku między Matejki, a Wyzwolenia, z ulicy dwukierunkowej, stała się jednokierunkową. To nią od 23 marca 2024 roku jeździć będą autobusy linii jadących z placu Rodła w kierunku północnych dzielnic miasta i Polic. Nowością, jest długi przystanek wzdłuż ulicy Roosvelta, na wysokości Izby Skarbowej. Przez to miejsce mają zawracać autobusy jadące z północy miasta, by przez ulicę Mazowiecką wjechać na aleję Wyzwolenia, by z przystanku "Plac Rodła" zabrać pasażerów.

* * *