Wiadukt w ciągu ulicy Druckiego-Lubeckiego
w Szczecinie

* * *

Projekt wykonawczy na remont kapitalny - nie będzie torów tramwajowych

Historia dawna

Wiadukt wybudowano w drugiej połowie lat 20. XX wieku, znajdował się do 1945 roku na Vulcanstrasse w ciągu Mittel Strasse, Tor Strasse, Stahlbrücke. Ulica ciągnęła się na znacznej długości meandrami od ulicy Blizińskiego (za wiaduktem kolejowym) poprzez wiadukt Stahlbrücke dochodziła łukiem do Stalmacha od płd. wsch. i dalej do skarpy przy bocznicy kolejowej stoczni.

W 1923 roku, w następstwie podjętej decyzji o przebudowie i usprawnieniu układu komunikacyjnego tej części miasta, rozpoczęto prace. Podjęto również decyzję o przebudowie trasy do Frauendorf (Golęcin) i budowie dalszego odcinka trasy tramwajowej na Gotzlow (Gocław).

Była to wielka inwestycja i duży wysiłek finansowy związany z budową wieloprzęsłowego stalowego wiaduktu tramwajowo - drogowego nad niecką terenów stoczniowych Metzstraße (Kołobrzeska) i przemieszczeniem wielkich ilości ziemi oraz wyburzeniu kilku kamienic leżących na nowo budowanej trasie Karl Lagienstraße (Stalmacha) i Vulcanstraße (Druckiego-Lubeckiego), aby ominąć tereny stoczni "Vulcan". Linia tramwajowa 7 po nowej trasie zaczęła kursować w drugiej połowie 1927 roku.

Historia najnowsza

Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego w Szczecinie na przełomie miesiąca października i listopada 2005 roku ogłosił przetarg na wykonanie projektu wykonawczego wymiany żelbetonowej płyty pomostu z dostosowaniem jej parametrów do obecnych wymagań eksploatacyjnych.

Wartość wykonania projektu oceniono na 40 tysięcy złotych. Projekt również przewiduje wykonanie umocnień stożków i skarp z założeniem ścieków skarpowych, przebudowa ścianki żwirowej przyczółka od strony Śródmieścia wraz z wykonaniem płyt przejściowych, wykonanie napraw i zabezpieczenie powierzchni betonowych ścian obu przyczółków, naprawa gzymsów i skrzydeł przyczółka od strony Gocławia, wykonanie w ścianach żwirowych przepustów dla przeprowadzenia urządzeń obcych oraz malowanie antykorozyjne konstrukcji stalowych.

Znajduje się w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego w Szczecinie i przechodzi przez tzw."Doliną Śmierci".

Są dwa warianty legendy o powstaniu tej nazwy:

( w czasie II wojny światowej w okolicy był obóz jeniecki. Jeńcy pracowali w stoczni przy budowie łodzi podwodnych. Kiedy pod koniec wojny alianci bombardowali w nalotach dywanowych zakłady znajdujące się nad Odrą ludzie ci nie mieli gdzie się schować. Po nalotach okazało się, że większość z nich zginęła, jest to pierwsza wersja.

Druga wersja to, że w 1945 roku komunikacja miejska kursowała ze strony Śródmieścia i Golęcina do mostu z powodu zawalonych przęseł wiaduktu, które leżały na dnie doliny. Z jednej strony doliny dojeżdżała linia tramwajowa "7", a z drugiej strony linia "6". Pasażerowie w związku z tym musieli się przesiadać schodząc po prowizorycznych schodach pod ruinami zwalonego wiaduktu i ponownym wspinaniu się po skarpie w górę. Dodatkowo brak oświetlenia sprzyjał napadom w tym miejscu, które na długo zyskało w świadomości ludzi to złowieszcze miano.)

Do roku 1945 wiadukt posiadał konstrukcję 9-przęsłową, jednak dwa przęsła skrajne zostały zniszczone (30 sierpnia 1944 roku nastąpił potężny nalot samolotów alianckich na przemysłowe dzielnice Szczecina. W trakcie nalotu został zniszczony wiadukt na ulicy Druckiego-Lubeckiego, co spowodowało zerwanie więzi z tramwajowymi trasami w kierunku do i ze śródmieścia).

Przęsła i podpory pośrednie posiadają konstrukcję stalowa, a przyczółki betonową. Po odbudowie powojennej wiadukt jest konstrukcją 7-przęsłową, o dźwigarach głównych stalowych i pomoście zespolonym z belek stalowych i płyty żelbetowej. Długość teoretyczna przęseł wiaduktu wynosi 7x23,01 = 161,07 m.

Wiadukt (do 1962 r.) posiadał dwa dźwigary główne kratowe nitowane, tworzące dwa skrajne ustroje czteroprzęsłowe o konstrukcji kratowo-ramowej nitowanej, na których opierało się środkowe przęsło o konstrukcji blachownicowej nitowanej. Rozstaw dźwigarów głównych wynosi 12,5 m.

W latach 1962/63 wykonano kapitalny remont i wzmocnienie wiaduktu przystosowując go do I klasy obciążenia taborem samochodowym oraz obciążenia taborem tramwajowym. Wymieniono część skorodowanych belek podłużnych pomostu na profile walcowane, wykonano pomost w postaci żelbetowej płyty monolitycznej zespolonej ze stalowymi belkami pomostu, wybudowano nowy przyczółek (od strony Golęcina), wymieniono łożyska dźwigarów kratowych, wbudowano dodatkowy środkowy dźwigar wzmacniający dźwigary kratowe, oraz wzmocniono dodatkowymi pasami dźwigary blachownicowe przęsła zawieszonego. Wzmocniono podłużnice stolikami podporowymi, wymieniono krawężnik granitowy na betonowy oraz wykonano nową poręcz z płaskowników stalowych. Dźwigar wzmacniający dźwigary kratowe wykonano w postaci konstrukcji o dwóch belkach blachownicowych opartych na przyczółkach i stalowych podporach słupowych. Stalowe słupy podpór dźwigarów wzmacniających oparto na nowych stopach żelbetowych posadowionych na palach żelbetowych o przekroju 40 cm.

Wykonano nową izolację z warstwą ochronną z betonu i nawierzchnię asfaltową o grubości 5 cm. Zamontowano szyny tramwajowe o konstrukcji karzełkowatej, w miejscach oparcia szyn tramwajowych żelbetową płytę pomostu obniżono. Torowisko tramwajowe na wiadukcie jest nieużytkowane i nie ma połączenia z istniejącymi liniami tramwajowymi. Dylatacje w jezdni wykonano z blach stalowych, o konstrukcji otwartej. Dylatacja na przyczółku od strony Śródmieścia przykryta jest nawierzchnią asfaltową, która pęka w tym miejscu. Dylatacje w chodnikach także wykonano z blach stalowych, o konstrukcji otwartej.
Szerokość jezdni na wiadukcie wynosi 11,00 m, szerokość użytkowa chodników 2x2,50 m. Poręcze stalowe z płaskowników o wzmocnionym pochwycie, wysokość 1,07-1,10 m.

Część terenu pod i obok wiaduktu zajęta jest przez Stocznię Szczecińską na place składowe. Aktualnie plac składowy bezpośrednio pod wiaduktem nie jest użytkowany. Istniejące dwa tory bocznicy kolejowej nie są użytkowane od długiego czasu i zostały rozebrane na odcinku od bramy wjazdowej na teren Stoczni. Pozostała część terenu pod wiaduktem jest niezagospodarowana i nieuporządkowana.

W dniu 28.11.2002 roku w trzecim przęśle wiaduktu (od strony centrum) stwierdzono przerwanie żelbetowej płyty pomostu (po przejeździe przeciążonego TIR-a) w drugim przedziale między podłużnicami podtrzymującymi tor tramwajowy w kierunku do centrum - w odległości około 9 m od dylatacji. Na tym paśmie znajduje się wydzielony kierunek do jazdy na wprost w kierunku do centrum.

Po wystąpieniu zerwania płyty pomostu ruch samochodowy na obiekcie wstrzymano. Na odcinku zerwania płyty pomostu wypadł beton i nawierzchnia bitumiczna (ubytek w formie dziury). Pozostały pręty zbrojeniowe, które były bardzo skorodowane; część z nich była przerwana w wyniku dużych ubytków korozyjnych. Stwierdzono położenie górnej warstwy prętów zbrojeniowych bezpośrednio pod warstwą izolacji z rozpadającej się papy. Warstwa dolna prętów zbrojeniowych oddzielona była od warstwy górnej tylko prętami rozdzielczymi.

Nawierzchnia bitumiczna wokół dziury była silnie spękana i wykruszała się. Beton ochronny rozsypywał się w palcach, a papa izolacyjna miała formę miękkiej tektury. Od spodu, w miejscach zachowanych wokół dziury, beton płyty pomostu pokryty był siatką spękań, rysy wypełnione były białymi naciekami. Kształt zarysowań i ich gęstość wskazują na znaczne przeciążenie betonu w strefie rozciąganej płyty pomostu.

W najbliższym okresie należy oczekiwać, że nastąpi dalsza degradacja płyty pomostu. Nie jest wykluczone, że wystąpią kolejne odcinki załamania płyty pomostu w miejscach błędnego usytuowania zbrojenia lub znacznej destrukcji betonu. Jako wniosek końcowy należy podać zalecenie przebudowy płyty żelbetowej na nową na całym pomoście wiaduktu. Istniejące parametry płyty i jej uszkodzenia, jak również spodziewane uszkodzenia do czasu wykonania remontu obiektu powodują, że niecelowe i nieekonomiczne jest rozważanie wariantów wzmocnienia płyty pomostu w stanie istniejącym. Żelbetową płytę pomostu należy wymienić na nową konstrukcję z dostosowaniem jej parametrów do obecnych wymagań normowych i eksploatacyjnych.

Ze względu na intensywny ruch na wiadukcie oraz zły stan pomostu i odwodnienia należy spodziewać się dalszego wzrostu uszkodzeń płyty pomostu i w związku z tym także nawierzchni bitumicznej jezdni. Płytę pomostu należy poddawać przeglądom co min. 6 miesięcy, lub częściej w przypadku występowania uszkodzeń, do czasu wykonania remontu obiektu. W przypadku występowania załamań płyty pomostu w pasmach pod torowiskiem, należy rozważyć możliwość wyłączenia ruchu z tego pasma.

Wiadukt czeka na drugi remont kapitalny, od poprzedniego minęło ponad 40 lat.

* * *

Opracowanie na podstawie materiałów z "opinii technicznej" przedstawionej przez dr inż Janusza Hołowatego i inż. Ryszarda Jastrzębskiego z listopada i grudnia 1997 roku oraz z 28.11.2002 roku.

* * *

Zdjęcia wykonane w 1997 roku

* * *

Zdjęcia wykonane w dniu 27 listopada 2005 roku

* * *

Z rekonesansu w dniu 27.11.2005 roku wynika, że na i pod wiaduktem znajdującym się w ciągu ul. Druckiego-Lubeckiego w Szczecinie nic od 1997 i 2002 roku nie zmieniło się. Wiadukt od tego czasu jeszcze bardziej jest skorodowany i zapuszczony. Teren pod i wkoło wiaduktu oraz przyległych ulic jest zaśmiecony. Jazda ciężkich samochodów wprawia wiadukt w odczuwalne drgania. Piesi z lękiem ogłądają się na wszystkie strony czy wiadukt się nie wali. Zdjęcia te potwierdzają fakt nędznego stanu nawierzchni i przęseł wiaduktu. Dobrze, że niedługo będzie kapitalny remont. Po remoncie prawdopodobnie znikną tory tramwajowe z wiaduktu jak i słupy trakcyjne posadowione na przęsłach, niewykorzystywane od 40 lat. Wiadukt ma ponad 100 lat.

* * *

Rozpoczyna się remont wiaduktu.

Zgodnie z zaleceniami komisji w sprawie remontu kapitalnego wiaduktu w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego tzn. wymianę żelbetonowej płyty pomostu drogowego oraz innych prac związanych z jego zabezpieczeniem - Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego wybrał wykonawcę robót po ogłoszonym przetargu. W związku z niniejszym nastąpi zmiana organizacji ruchu - wiadukt zostaje zamknięty na okres od 13.11.2006 roku - 31.07.2007 roku.

* * *

Zdjęcia wykonane na przełomie listopada i grudnia 2006 roku

Rozpoczęto prace przy remoncie wiaduktu drogowego w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego. Trzeba wymienić płyty wiaduktu, wzmocnić go by mogły po nim jeździć samochody ważące 30 ton. Użytkownicy wiaduktu zapewne zauważą jeszcze jedną zmianę, znikną z niego tory tramwajowe, które od lat były nieużywane.
Zdjęcia remontowanego wiaduktu zostały udostępnione dzięki uprzejmości pana Jana Jańczyka.

* * *

* * *

Odkrywanie uszkodzeń po zerwaniu płyty nośnej wiaduktu. Jak widać ze zdjęć specyficzny klimat w Szczecina daje się mocno w kość nie tylko wiaduktom i mostom miasta. Zdjęcia zrobione w ciagu stycznia i lutego 2007 roku.
Zdjęcia dzięki uprzejmości pana Jana Jańczyka

* * *

Saperzy wywieźli niewybuch

Saperzy wywieźli po południu niewybuch, na który natrafiono podczas robót drogowych w dzielnicy Szczecina Drzetowo. Znaleziony przez robotników pracujących przy remoncie wiaduktu na ul. Druckiego-Lubeckiego niewybuch to pozostałość z II wojny światowej, tzw. bomba zapalająca. Akcja wywiezienia niewybuchu była o tyle niebezpieczna, że podczas prac remontowych bomba została lekko naruszona . Podczas prac saperskich i wywiezienia niewypału został zamknięty ruch na ul. Druckiego- Lubeckiego i okolicznych niewielkich uliczkach. Większość pojazdów poruszała się po głównych ulicach, nie było specjalnych utrudnień w ruchu.

Opracowanie "Polskie Radio Szczecin", 5 lutego 2007 roku.

* * *

Wiadukt zamknięty

Od dnia 26.03.2007, przez cztery miesiące, nie będzie przejazdu przez remontowany wiadukt na ul. Druckiego - Lubeckiego.
Utrudnienia dla kierowców i pasażerów komunikacji miejskiej obowiązują od rana. Na cztery miesiące wyznaczone zostały objazdy dla kierowców.
Od centrum w stronę Polic objazd zaczyna się przy ul. Rugiańskiej i prowadzi ul. Ludową - tłumaczy Piotr Landowski z Urzędu Miasta. W kierunku do centrum zaczyna się na skrzyżowaniu ul. Robotniczej i Dębogórskiej i wiedzie Robotniczą, Hożą, Bogumińską, Obotrycką, Komuny Paryskiej do Stalmacha.
Wiadukt bedzie zamknięty, bo tego wymaga technologia remontowania konstrukcji. Przez kilka miesięcy ruch był utrzymywany, ale dłużej nie da się togo robić.

Opracowanie "Głos Szczeciński", 24 marca 2007 roku.

* * *

Zdjęcia wykonane w dniu 25 marca 2007 roku

* * *

W związku z zamknięciem wiaduktu pasażerów komunikacji miejskiej czekają spore zmiany. Kursy linii 53, 60 i 67 kończyć się będą przy stoczni. Do ulicy Ludowej będzie można dojechać liniami tramwajowymi 6, 6 bis i 11. Nie przewidziano dojazdów linii 69 do ulicy Ludowej. Również zmieni się trasa linii nocnych 525 i 526, które pojadą w kierunku śródmieścia od ulicy Dębogórskiej przez ulice Robotniczą, Hożą, Bogumińską, Obotrycką, Rugiańską do ulicy Lubeckiego i dalej już po swojej stałej trasie.
Remontowany od 13.11.2006 roku wiadukt okazał się być w gorszym stanie niż zakładano uruchamiając prace przy tym obiekcie. To oznacza również, że wiadukt zostanie zamknięty dla innych użytkowników ruchu poruszających się wzdłuż Odry na trasie z dzielnic północnych w kierunku centrum miasta. Będą oni musieli korzystać z objazdów.

* * *

Rozpoczyna się betonowanie płyty nośnej wiaduktu. Zdjęcia wykonane w dniu 30 marca 2007 roku przez pana Jana Jańczyka i udostępnione dzięki Jego uprzejmości.

* * *

Zabetonowano część płyty nośnej wiaduktu. Trwają prace na drugiej połowie płyty nośnej wiaduktu przygotowujące do betonowania. Prace trwają również pod wiaduktem przy przyczółkach wiaduktu od strony śródmieścia jak i Golecina. Zdjęcia wykonane w dniu 30 kwietnia 2007 roku.

* * *

Prace na wiadukcie na ukończeniu

Jak widać na zdjęciach prace na wiadukcie nabrały tempa. Asfaltowana jest płyta nośna wiaduktu, malowane są barierki i słupy trakcyjne poprzednio podtrzymujące druty linii tramwajowych. Pod wiaduktem prowadzone są prace zabezpieczające konstrukcję wiaduktu tzw piaskowanie, a w późniejszym terminie zabezpieczające przed korozją. Jeśli się nic nie zmieni remont kapitalny wiaduktu w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego powinien zakończy się z końcem lipca.
Niżej trochę zdjęć wykonanych w dniu 11 lipca 2007 roku.

* * *

Wiadukt w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego otwarty

Wiadukt w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego został udostępniony po remoncie mieszkańcom Szczecina w dniu 28 lipca. Właśnie w tym dniu pierwsze samochody jeździły w kierunku Golęcina i Śródmieścia po wiadukcie. Skończyła się gehenna zmotoryzowanych w tym punkcie miasta. Na wiadukcie jeszcze trwają prace kosmetyczne jak malowanie barier, konstrucji wiaduktu i byłych słupów podtrzymujących trakcję napowietrzną. Pod wiaduktem prowadzone są prace porządkowe i zabezpieczające konstrukcję wiaduktu od spodu.

W związku z otwarciem dla ruchu kołowego wiaduktu w ciągu ulicy Lubeckiego, z dniem 30.07.2007 roku następują zmiany w kursowaniu środków komunikacji miejskiej:
1. Linia 11 powraca na stałą trasę (Ludowa – Pomorzany). Linia kursować będzie wg letniego rozkładu jazdy.
2. Linia 67 kursować będzie w szczytach przewozowych na trasie Karola Miarki – Ludowa a poza godzinami szczytu na trasie Karola Miarki – Stocznia Szczecińska (dotychczasowy peron linii 58) wg nowego rozkładu jazdy.
3. Linia 69 wraca na swoją dotychczasową trasę i będzie kursować wg letniego rozkładu jazdy z zachowaniem dotychczasowych kursów wydłużonych do Ludowej.
4. Linie 525 i 526 w kierunku Krzekowa i Dworca Głównego, od ul. Dębogórskiej będzie kursować swoją stałą trasą. Uruchomiony ponownie zostanie przystanek „Konarskiego”.
Od dnia 1.08.2007 roku wprowadzone zostają letnie rozkłady jazdy na linii 53 i 60 rozkłady te obowiązują do 30.09.2007 roku.
Linia 53 kursować będzie na trasie: Pomorzany – Stocznia Szczecińska. W rozkładzie wyznaczone zostaną kursy do pętli przy ul. Ludowej.

* * *