www.swiatowy.org – Historia komunikacji miejskiej w Szczecinie

Trasa linii:

Pomorzany < -> Dworzec Niebuszewo
Powstańców Wielkopolskich – Piastów – Piłsudskiego – Wyzwolenia – Kołłątaja – Asnyka (z powrotem Boguchwały)

Powstała 30 lipca 1985 roku. Początkowo kursowała na trasie Pomorzany – Powstańców Wielkopolskich – Piastów – Wojska Polskiego – Głębokie. Po trzech latach, 10 października 1988 roku, skierowano ją na pętlę przy Dworcu na Niebuszewie.

Na samym początku istnienia linia obsługiwana była przez zajezdnię Niemierzyn składami 4N+4ND. Po przekazaniu wagonów 102Na z zajezdni Pogodno, głównie te wagony obsługiwały linię.

Po dostawie z Niemiec używanych GT6 sporadycznie można było spotkać taki wynalazek, kursujący zazwyczaj na szczytowych brygadach. Od 1991 roku na liniach zaczęły pojawiać się wagony z rodziny 105N, zaś planowo zaczęły obsługiwać "dwunastkę" w 1996 roku.

W 1992 roku na czas trwania remontu torowiska na ulicy Piłsudskiego "dwunastka" z Niebuszewa skierowano na pętlę Potulicka.

Budowa Ronda Giedroycia latem 2001 roku wymusiła kolejną zmianę trasy linii. Z Pomorzan jechała – Powstańców Wielkopolskich – Piastów – plac Kościuszki – Piastów – Jagiellońska – Boh. Warszawy – Wawrzyniaka – plac Gałczyńskiego – aleja Wojska Polskiego – plac Sprzymierzonych – aleja Piastów – plac Kościuszki – Piastów – Powstańców Wielkopolskich – Pomorzany.

W te same wakacje, bo 6 sierpnia, linia ponownie zmieniła trasę jadąc Piłsudskiego – Matejki – Plac Hołdu Pruskiego – Niepodległości oraz wykonywała pętlę uliczną Wyszyńskiego – Vasco da Gama – Dworcowa – Nowa i dalej do Bramy Portowej.

W 2002 roku remontowano wiadukt w ciągu ulicy Powstańców Wielkopolskich. Ruch tramwajowy do Pomorzan został zawieszony. Linia 12 kursowała objazdem przez Jagiellońską, Bohaterów Warszawy, Wawrzyniaka oraz Wojska Polskiego.

Kolejny remont był w dniach 26 czerwca – 31 lipca 2004 roku, tym razem budowa Placu Szyrockiego wymusiła zmianę trasy linii 11 i 12. Z Dworca Niebuszewo linia jechała swoją trasą aż do alei Piastów, gdzie skręcała w ulicę Jagiellońską, następnie Bohaterów Warszawy, Wawrzyniaka oraz Wojska Polskiego, po czym wracała na Niebuszewo.

Remont torowiska na placu Kościuszki w dniach 16 - 19 października 2009 roku wymusił zmianę trasy linii 12, zamiast na Pomorzany skierowano od placu Sprzymierzonych przez aleję Wojska Polskiego do zajezdni Pogodno.

Od 12 maja 2012 roku linia 12 kursowała według specjalnego rozkładu jazdy z powodu trwania remontu na Bramie Portowej. Była obsługiwana przez 18 składów kategorii B:

• w dni powszednie (15 z EZP, 3 z EZG), z częstotliwością co 3-3-6 minut w godzinach szczytu, co 4-8 minut poza szczytem, co 10 minut w dni powszednie po godz. 20,
• w soboty i dni świąteczne (7 z EZP, 4 z EZG) 11, (5-7 w soboty i dni świąteczne), w soboty do godz. 9 i po godz. 18, w dni świąteczne do godz. 11 i po godz. 18.

Taki stan rzeczy trwał do zakończenia czwartego etapu przebudowy Bramy Portowej, czyli do dnia 3 czerwca 2012 roku.

Od 1988 roku po dziś dzień linia kursuje na trasie z Pomorzan do Dworca Niebuszewo i nie przewiduje się zmian w jej kursowaniu.

Z powodu obchodów w rejonie placu Szarych Szeregów 99 rocznicy Odzyskania Niepodległości, ZDiTM zmienił organizacje ruchu w jego rejonie. W związku z tym 11 listopada 2017 roku w godzinach 10:00-13:00 zmieniono trasę linii 12, która w tych godzinach jeździła w obydwie strony przez:

Pomorzany < — > Dworzec Niebuszewo
Budziszyńska — aleja Powstańców Wielkopolskich — plac Szyrockiego — aleja Piastów — plac Kościuszki — Krzywoustego — plac Zwycięstwa — plac Brama Portowa — Niepodległości — plac Żołnierza Polskiego — Wyzwolenia — plac Rodła — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — Kołłątaja — rondo Sybiraków — Asnyka — Orzeszkowej (z powrotem: Orzeszkowej — Boguchwały — Asnyka)

Z dniem 14 marca 2020 roku rozpoczął się drugi etap przebudowy torowisk na placu Szarych Szeregów. Roboty były skoncentrowane na przebudowie torowiska w obrębie alei Piłsudskiego do placu Odrodzenia. Od tego dnia wstrzymany został ruch tramwajów w ciągu ulicy Piłsudskiego na odcinku od placu Szarych Szeregów do placu Rodła tudzież zmieniła się organizacja ruchu kołowego na przejeździe przy ulicy Piłsudskiego. Od tego dnia zmieniono jej trasę i objazdem z pętli Pomorzany kursowała:

Pomorzany < — > Dworzec Niebuszewo
Budziszyńska — aleja Powstańców Wielkopolskich — plac Szyrockiego — aleja Piastów — plac Kościuszki — Krzywoustego — plac Zwycięstwa — plac Brama Portowa — Niepodległości — plac Żołnierza Polskiego — Wyzwolenia — plac Rodła — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — Kołłątaja — rondo Sybiraków — Asnyka — Orzeszkowej (z powrotem: Orzeszkowej — Boguchwały — Asnyka)

Linia jeździła według specjalnego rozkładu jazdy bez zmian częstotliwości kursowania.

W związku z zakończeniem modernizacji placu Szarych Szeregów, przywrócono od 25 lipca 2020 roku stałą trasę linii, skorygowano również dotychczasowe rozkłady jazdy.

Dworzec Niebuszewo <—> Pomorzany
Orzeszkowej — Boguchwały — Asnyka (z powrotem: Asnyka — Orzeszkowej) — rondo Sybiraków — Kołłątaja — rondo Giedroycia — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Odrodzenia — Piłsudskiego — plac Szarych Szeregów — aleja Piastów — plac Kościuszki — aleja Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Budziszyńska

Od 9 stycznia 2021 roku do odwołania linia jeździła na pętlę Las Arkoński, z powodu prowadzonej przebudowy (I etap) torowisk tramwajowych na odcinku rondo Giedroycia - pętla Dworzec Niebuszewo. Prace prowadzi krakowska firma ZUE.

W ramach inwestycji przebudowane zostanie torowisko na tym odcinku, jak też cała infrastruktura podziemna i nadziemna, zamontowana zostanie informacja pasażerska, powstanie nowa aranżacja przestrzeni użytkowej, jak nasadzenia zieleni wysokiej, powstaną od nowa trawniki czy elementy małej architektury.

Pętla przy dworcu stanie się węzłem przesiadkowym powiązanym tunelem z dworcem kolejowym. Przebudowany zostanie układ drogowy w tej okolicy. Na pętli powstaną 2 perony tramwajowe o długości 65 m każdy. Zbudowany też będzie nowy odcinek toru technicznego pomiędzy ulicą Boguchwały i Asnyka zamykający pętlę uliczną.

Las Arkoński < — > Pomorzany
Arkońska — Niemierzyńska — Krasińskiego — rondo Giedroycia — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Odrodzenia — Piłsudskiego — plac Szarych Szeregów — aleja Piastów — plac Kościuszki — aleja Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Budziszyńska

W dniach 22 - 25 września 2021 roku tramwaje linii 12 skierowano przez plac Gałczyńskiego na ulice Arkońską z powodu awarii żeliwnego wodociągu, umiejscowionego w pobliżu torowiska na alei Powstańców Wlkp. w kierunku pętli Pomorzany. W miejsce tramwajów jeździły autobusy.

Las Arkoński <—> Las Arkoński
Arkońska — Niemierzyńska — Krasińskiego — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Odrodzenia — Piłsudskiego — plac Szarych Szeregów — aleja Wojska Polskiego — plac Gałczyńskiego — aleja Wojska Polskiego — rondo Olszewskiego — Arkońska

Z dniem 18 grudnia 2021 roku zmieniono jej trasę kursowania. Zmiany związane z przystąpieniem ZUE do następnego etapu przebudowy torowisk w ciągu alei Wyzwolenia na odcinku plac Rodła - Rajskiego i zamknięcia odcinka trasy tramwajowej od placu Szarych Szeregów do placu Rodła, jak również rozpoczęciem przebudowy tzw. ciągu Kolumba w podetapie Ia na ulicy Smolańskiej i Ib na ulicy Nabrzeże Wieleckie.

Jeździła tylko w dni powszednie w godzinach szczytu z częstotliwością co 12 minut, według specjalnego rozkładu jazdy, na trasie:

Głębokie <—> Pomorzany
aleja Wojska Polskiego — rondo Olszewskiego — aleja Wojska Polskiego — plac Gałczyńskiego — Wawrzyniaka — Bohaterów Warszawy — Jagiellońska — Piastów — plac Kościuszki — Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Budziszyńska

foto: Janusz Światowy
Plac Rodła, 2 sierpnia 2022

Od 27 czerwca 2022 dzięki oddaniu do eksploatacji nowo przebudowanego placu Rodła wraz z odcinkiem torów między placem Żołnierza a placem Rodła w ciągu alei Wyzwolenia oraz odcinka ulicy Piłsudskiego od ulicy Matejki do placu Szarych Szeregów.

W związku powyższym linia 12 – z Pomorzan pojedzie swoją stałą trasą do placu Rodła. Z placu pojedzie na wprost, by przez Matejki dojechać na plac Żołnierza. Z placu Żołnierza tramwaje skręcą w prawo (nowy zakręt) w stronę placu Rodła, a z placu Rodła tramwaj skręci w lewo (nowy zakręt) w kierunku placu Grunwaldzkiego, wracając na stałą trasę. Linia 12 będzie kursować z częstotliwością co 12 minut w dni powszednie i soboty, a w dni świąteczne co 20 minut.

Plac Żołnierza Polskiego < — > Pomorzany
aleja Wyzwolenia — plac Żołnierza Polskiego — plac Hołdu Pruskiego — Matejki — Piłsudskiego — plac Rodła (z powrotem: plac Rodła — aleja Wyzwolenia) — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Szarych Szeregów — aleja Piastów — plac Kościuszki — aleja Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Budziszyńska.

Skutkiem inflacji, podniesienia cen paliw i rosnących kosztów energii elektrycznej, jak też braków kadrowych z dniem 1 września 2022 roku przedłużono obowiązywanie wakacyjnych rozkładów jazdy w dni powszednie na linii 12 – do odwołania.

Z dniem 9 października 2022 roku na liniach 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 11 wprowadzone zostały nowe rozkłady jazdy ze zmianą częstotliwości kursowania, z powodu braków kadrowych w Tramwajach Szczecińskich. Tramwaje linii 12 w godzinach szczytu w dni powszednie kursowały z częstotliwością co 5/10 min (naprzemiennie z linią 11).

Prowadzone prace torowe na placu Zwycięstwa wymusiły od 8 maja 2023 do odwołania wprowadzenie zmian na linii. Od tego dnia wstrzymany został ruch tramwajowy na torze w kierunku placu Kościuszki oraz w kierunku ulicy Wyszyńskiego i placu Żołnierza Polskiego. Uruchomion zaś tor w kierunku ulicy Potulickiej oraz utrzymana została możliwość zmiany toru na rozjeździe nakładkowym w ulicy Krzywoustego. W związku z tym linia została zawieszona.

foto: J. Światowy
plac Rodła, 11 lipca 2023

Z dniem 8 lipca 2023 roku nastąpiła kolejna odsłona prac związanych z przebudową torowisk tramwajowych. Wznowiono także kursowanie tramwajów na odcinku plac Rodła – rondo Giedroycia i udrożniono na całej długości aleje Wyzwolenia. Od tego dnia linia 12 kursowała na trasie na trasie Las Arkoński – Piotra Skargi (powrót przez plac Gałczyńskiego – aleję Bohaterów Warszawy – ulicę Jagiellońską).

Las Arkoński < – > Piotra Skargi
Arkońska — Niemierzyńska — Krasińskiego — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Szarych Szeregów — aleja Wojska Polskiego (z powrotem: aleja Wojska Polskiego — Wawrzyniaka — Mickiewicza — aleja Bohaterów Warszawy — Jagiellońska — aleja Piastów — plac Szarych Szeregów)

foto: J. Światowy
aleja Wyzwolenia,
16 sierpnia 2023

29 lipca 2023 roku linia powróciła na swoją starą trasę Las Arkoński - Pomorzany. Zlikwidowana została linia autobusowa 811, która zastępowała tramwaje na trasie między placem Szarych Szeregów a Pomorzanami. Pętla była zamknięta trzy tygodnie. W tym czasie pod starymi torami układana była nowa infrastruktura podziemna. Prace powiązane z budową nowej, znacznie większej pętli.

Las Arkoński < — > Pomorzany
Arkońska – Niemierzyńska – Krasińskiego – aleja Wyzwolenia – rondo Giedroycia – aleja Wyzwolenia – plac Rodła – Piłsudskiego – plac Grunwaldzki – Piłsudskiego – plac Szarych Szeregów — aleja Piastów — plac Kościuszki — Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Budziszyńska

Z dniem 2 września 2023 roku linia 12 powróciła na swoją stałą trasę Pomorzany - Dworzec Niebuszewo w związku z przywróceniem ruchu ogólnego w ciągu ulic Asnyka, Boguchwały i Orzeszkowej.

Pomorzany – Dworzec Niebuszewo
Aleja Powstańców Wielkopolskich – Aleja Piastów – Plac Kościuszki – Aleja Piastów – Plac Sprzymierzonych – Aleja Piłsudskiego – Plac Odrodzenia – Aleja Piłsudskiego – Plac Grunwaldzki – Aleja Piłsudskiego – Plac Rodła – Aleja Wyzwolenia – Plac Witosa – Aleja Wyzwolenia – Rondo Giedroycia – Kołłątaja – Plac Sybiraków – Kołłątaja – Asnyka – Orzeszkowej (z powrotem: Orzeszkowej – Boguchwały – Asnyka)

Przejście do kolejnego etapu prac przy przebudowie ulicy Kolumba i alei Powstańców Wlkp. oraz udostępnieniem ulicy Sosabowskiego dla ruchu tramwajów w dniach 29 czerwca 2024 i 1 lipca 2024 wprowadzone zostały zmiany w kursowaniu komunikacji miejskiej. Zmiany obowiązywały od 29 czerwca 2024 do odwołania.

W związku z powyższym kursowanie linii 12 zostało zawieszone.