www.swiatowy.org – Historia komunikacji miejskiej w Szczecinie

Opracowanie tematu na podstawie materiałów zawartych na stronach Urzędu Miasta, Tramwajów Szczecińskich, firmy projektowej "Systra" z Wrocławia, firmy Studio Ag ze Szczecina, jak również mediów szczecińskich .

16 września 1879 roku uruchomiono w Szczecinie komunikację tramwajową. W tym samym roku powstała zajezdnia tramwaju konnego przy ulicy Dębogórskiej (Chaussestrasse).

Po elektryfikacji linii tramwajowych w 1897 roku okazało się, że nie ma możliwości przystosowania tej zajezdni do trakcji elektrycznej. W związku z tym podjęto decyzję o likwidacji starej i wybudowaniem od podstaw nowej zajezdni przy ulicy Wiszesława.

Towarzystwo Tramwajowe w 1898 roku zakupiło plac o powierzchni 6.398 metrów kwadratowych wraz z kamienicą. Parter budynku przeznaczono na biura a pozostałe piętra wynajęto pracownikom na mieszkania służbowe. W zajezdni stacjonowało 42 wozów tramwajowych.

Zajezdnia powstawała wieloetapowo w roku 1898 powstała hala 1 (jest to data powstania obiektu), w 1907 powstała hala 2 a 1992 powstała hala 3. Mieści się przy obecnej ulicy Wiszesława 18.

Budynek jest zajezdnią czołową, bez możliwości przejazdu. Obiekt jest niepodpiwniczony, posiada jedynie kanały rewizyjne w wszystkich halach. Zajezdnia składa się z trzech hal spełniających funkcję odstawczą i remontową dla taboru tramwajowego.

Przetarg na dokumentacje modernizacji i przebudowy zajezdni "Golęcin"

12 lipca 2013 roku Tramwaje Szczecińskie ogłosiły przetarg na wykonanie dokumentacji modernizacji i przebudowy zajezdni "Golęcin". Zakres zamawianej dokumentacji obejmuje między innymi:

• wzmocnienie konstrukcji hal
• zmianę układu torowego przed i na zajezdni (przebudowa "trójkąta", wybudowanie toru objazdowego)
• dobudowanie czwartej hali
• wybudowanie nowych pomieszczeń socjalnych.

Oferty trzeba było składać do 26 lipca 2013 roku. Jedynym kryterium oceny oferty była cena. Po miesiącu - 29 sierpnia 2013 roku komisja przetargowa wybrała wykonawcę zaprojektowania przebudowy tramwajowej Zajezdni „Golęcin”. Do przetargu przystąpiło 5 firm.

Wybrano firmę SYSTRA S.A. z siedzibą w Paryżu, oddział we Wocławiu. Minimalny okres gwarancji jakości na dokumentację projektową wynosi 36 miesięcy, biegnie od chwili protokolarnego odbioru tej dokumentacji.

23 września 2014 roku w ramach przetargu na wykonanie dokumentacji modernizacji i przebudowy zajezdni "Golęcin", która przewidywała między innym wzmocnienie konstrukcji hal, Tramwaje Szczecińskie wybrały Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „DOM-GAZ” z siedzibą w Częstochowie - Krzysztof Piaszczyk.

Firma „DOM-GAZ” z Częstochowy od listopada 2014 wykonywała prace odciążana i wzmacniania starej konstrukcji nośnej hali (tory 8 - 12). Konstrukcja zyskała lżejszy dach. Zdjęto z niej stare wypełnienie poszycia z cegły. Hala została bardziej doświetlona przez montaż świetlików. Firma wykonywała też prace przy filarach najstarszej środkowej konstrukcji hali (hala z torami 1 - 7), gdzie prowadzona była konserwacja filarów wraz z ich wzmocnieniem opaską betonową. Wnętrze hali zostało lepiej doświetlone po montażu w dachu nowego świetlika z materiałów ogniotrwałych. Koszt zlecenia to niespełna 1,2 mln zł brutto.

Zawarta umowa uwzględniała też, wydłużenie terminu realizacji przedsięwzięcia, że względu na technologię wykonywania części robót w tak wiekowym obiekcie, pierwotny przewidywany termin zakończenia prac zaplanowano na połowę maja 2015.

foto:Systra

foto:Systra

Spółka „Tramwaje Szczecińskie” jest w posiadaniu projektu budowlano - wykonawczego całej inwestycji wraz z kompleksową modernizacją i rozbudową zajezdni przy ulicy Wiszesława. Jak już wspomniałem wyżej wykonał je oddział wrocławski francuskiej firmy Systra.

Plan spółki tramwajowej zakłada docelowo m.in. korektę łuków torów w samej jezdni ulicy Wiszesława ze względu na zbyt mały ich promień. Spółka chce aby powstała też dodatkowa hala z dwoma torami i zaplecze socjalno-biurowe.

foto:Systra

foto:Systra

Wspomniana zajezdnia jest obiektem typu czołowego, gdzie tramwaje nawracają przez pętlę na Gocławiu (co powoduje koszty). Tramwaje są też przetaczane na ulicy koło zajezdni, co stwarza niebezpieczeństwo przy wzmożonym ruchu drogowym na tej ulicy. Zajezdnia usytuowana jest tuż za zakrętem, a widoczność przy dojeździe do niej od Gocławia ogranicza kamienica. Tramwajom Szczecińskim marzy się budowa toru zewnętrznego, co by uniezależniło zajezdnie od manewrów ulicznych i zajezdnia stała by się zajezdnią przelotową a nie czołową.

19 maja 2016 roku Tramwaje Szczecińskie ogłosiły przetarg na „Remont posadzki betonowej w hali zajezdni tramwajowej Golęcin położonej przy Wiszesława 18. Oferty należało złożyć do 3 czerwca w siedzibie firmy na ulicy Klonowica 5. 21 czerwca 2016 roku spółka ogłosiła wybór wykonawcy remontu posadzki. Została wybrana firma Rafała Jagodzińskiego prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą firmy Rav-Bud Jagodziński Rafał z siedzibą w Szczecinie znajdującą się przy ulicy Batalionów Chłopskich 28/2. Przedmiotem prac między innymi ma być:

• rozbiórka nawierzchni betonowo ceglanej,
• wykonanie izolacji przeciw wilgociowej i przeciw wodnej z folii polietylenowej,
• wykonanie zbrojenia z siatki posadzkowej,
• wykonanie podkładów betonowych na podłożu gruntowym z betonu B25 zatartym na gładko,
• wypełnienie szczelin dylatacyjnych o szerokości 10 mm.

Rozbudowa i przebudowa układu drogowego ulicy Wiszesława

W osobnym przetargu w drugiej połowie 2015 roku Tramwaje Szczecińskie zleciły wykonanie dokumentacji projektowej rozwiązania drogowego węzła gordyjskiego z układem torowym w ulicy Wiszesława. Spółka liczyła na to, że wreszcie znajdą się fundusze na tak duże zadanie, w tym środki z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020.

Urząd Miasta 27 września 2016 ogłosił przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej pn: Przebudowa torowisk tramwajowych w Szczecinie – Etap II, Rozbudowa i przebudowa układu drogowego ulicy Wiszesława dla zadania pn. Przebudowa zajezdni tramwajowej Golęcin. Przedmiotem tego zamówienia jest rozbudowa i przebudowa układu drogowego ulicy Wiszesława dla zadania pn. Przebudowa zajezdni tramwajowej Golęcin.

W zadaniu przewidziano wykonanie dokumentacji umożliwiającej budowę nowego budynku administracyjno – biurowego, przebudowę istniejących obiektów kubaturowych, w tym podstacji trakcyjnej wraz z wymianą kompletnego wyposażenia w urządzenia elektroenergetyczne, przebudowę i rozbudowę o nowe tory układu torowego z siecią trakcyjną na zajezdni, rozbudowę i przebudowę ulicy Wiszesława przed zajezdnią zakładająca wybudowanie pętli objazdowej obejmującej obszar torowiska, jezdni oraz chodników zgodnie z koncepcją, koncepcja i dokumentacja budowlana jest w posiadaniu TS Tramwajów Szczecińskich.

Dokumentacja projektowa musiała uwzględniać budowę niezbędnej infrastruktury podziemnej i nadziemnej wskazaną w uzyskanych wytycznych, warunkach, opiniach, a także usunięcie wszelkich kolizji. Przedmiot zamówienia obejmował również sprawowanie nadzoru autorskiego na zasadach opisanych we wzorze umowy. Otwarcie ofert nastąpiło 8 listopada 2016 roku.

Urząd Miasta 8 listopada 2016 udostępnił informacje o otwarciu ofert na wykonanie dokumentacji projektowej pn: Rozbudowa i przebudowa układu drogowego ul. Wiszesława dla zadania - Przebudowa zajezdni tramwajowej Golęcin. Urząd Miasta na wykonanie dokumentacji przeznaczył kwotę 1 209 090,00 zł brutto. Chęć wykonania dokumentacji złożyły następujące firmy:

• Studio Ag Sp. z o.o. Al. Bohaterów Warszawy 24/3 70-372 Szczecin za kwotę 1 088 000,00 zł brutto,
• Konsorcjum firm: Lider Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 96 00-807 Warszawa, SAFEGE S.A.S. 15-27 RUE DE Port Parc I’ll 92000 Nanterre za kwotę 1 557 303,00 zł brutto.

3 stycznia 2017 Urząd Miasta podał informacje o wyborze oferty i podpisaniu umowy na wykonanie dokumentacji projektowej pn: Rozbudowa i przebudowa układu drogowego ul. Wiszesława dla zadania - Przebudowa zajezdni tramwajowej Golęcin. Dokumentacja zostanie wykonana przez firmę - Studio Ag Sp. z o.o. ze Szczecin za kwotę 1 088 000,00 zł, która w ciągu 120 dni wykona zadanie.

Wykonanie dokumentacji projektowej: Przebudowa torowisk tramwajowych w Szczecinie – Etap II, Rozbudowa i przebudowa układu drogowego ulicy Wiszesława dla zadania pn. Przebudowa zajezdni tramwajowej Golęcin, ogłosił UM Wydział Zamówień Publicznych w dniu 1 lutego 2018 roku. Oferty należało składać do 14 marca 2018 roku. 21 marca 2018 roku otwarto oferty. Wpłynęła tylko jedna od firmy Fehlings Krug Polska z Krakowa, która zaoferowała kwotę 2.767.000 złotych brutto. 28 marca 2018 unieważniono przetarg. Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia 1.322.650,98 zł brutto.

Ponownie ogłoszono przetarg 11 kwietnia 2018 roku na stronie UM. Oferty należało składać w Wydziale Zamówień Publicznych UM do 22 maja 2018 roku. 22 maja 2018 roku otwarto oferty na wykonanie wspomnianej wyżej dokumentacji. Wpłynęła tylko jedna z firmy Biuro Projektów Komunikacyjnych w Poznaniu Sp. z o.o. Firma zaproponowała kwotę 3 333 025,71 zł brutto. Miasto przeznaczyło 1 322 650,98 zł brutto. Urząd Miasta ponownie po raz drugi unieważnił w dniu 4 czerwca 2018 roku ponieważ zaproponowana cena przewyższała kwotę, którą zamawiający chciał przeznaczyć na to zadanie.

6 lipca 2018 roku Urząd Miasta po raz trzeci ogłosił przetargu na wykonanie powyższej dokumentacji projektowej. Oferty należało składać do 14 sierpnia 2018 roku. Zlecający ponownie unieważnił przetarg w dniu 28 sierpnia 2018 roku z powodu wysokiej ceny (3 333 025,71 zł ) zaproponowanej przez jedynego oferenta - Biuro Projektów Komunikacyjnych Sp. z o.o. z Poznania. Miasto przeznaczyło na ten cel 1 322 650,98 zł brutto.

Miasto odstąpiło od planów rozbudowy zajezdni Golęcin - brak środków

Po ponad trzech latach Miasto odstąpiło od planów przebudowy ulicy Wiszesława i rozbudowy zajezdni Golęcin. Chodzi o umowę z jaką miasto zawarło w 2017 roku z wybranym wykonawcą (AG STUDIO), który rozpoczął prace nad dokumentacją projektową przebudowy zajezdni tramwajowej na Golęcinie. Inwestycja utknęła na etapie prac geologicznych oraz w sądzie.

W zakres zadania wchodziło opracowanie dokumentacji umożliwiającej budowę nowego budynku administracyjno-biurowego, przebudowę istniejących obiektów kubaturowych, w tym podstacji trakcyjnej wraz z wymianą wyposażenia w urządzenia elektroenergetyczne, przebudowę i rozbudowę o nowe tory układu torowego z siecią trakcyjną na zajezdni, rozbudowę i przebudowę ul. Wiszesława przed zajezdnią zakładającą wybudowanie pętli objazdowej obejmującej obszar torowiska, jezdni oraz chodników. W efekcie inwestycja miała m.in. pozwolić wjechać do zajezdni pojazdom bez czasochłonnego manewrowania.

Perturbacje w realizacji zadania zaczęły się w momencie wykonywania dokumentacji geologicznej. Strony nie mogły dojść do porozumienia miasto zerwało umowę z firmą AG STUDIO. Firma, złożyła do sądu sprawę, w której domagała się od gminy kwoty w wysokości 937.889,21 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 28 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania sądowego z tytułu nieuiszczonego wynagrodzenia wynikającego z zawartej umowy.

Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził od Miasta na rzecz AG STUDIO kwotę w wysokości 54.400,00 zł (czyli 5,5 % dochodzonego roszczenia) wraz z odsetkami za opóźnienie tytułem zwrotu kary umownej naliczonej przez gminę. Wyrok wydano 8 października 2020 roku.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 października 2020 roku Miasto nie wniosło apelacji, uznając go za odpowiadający prawu. Natomiast, od wymienionego wyroku apelację wniosło AG Studio. Apelacja ta została jednak oddalona przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 28 kwietnia 2021 roku. Tym samym, oba orzeczenia wydane w tej sprawie zarówno przez Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny w Szczecinie są prawomocne.

Do 2023 roku po trzech nieudanych przetargach i sporze sądowym z firmą AG STUDIO w tle, to krótki opis dotyczący prób modernizacji zajezdni na Golęcinie. Miasto miało ambitne plany, zajezdnia Golęcin miała zostać rozbudowana o sąsiednią działkę, na której miał powstać nowy budynek administracyjno-biurowy. Hala miała zostać rozbudowana o dodatkowe stanowiska, nie mówiąc o nowym torowisku, łącznie z pętlą objazdową przed zajezdnią. Z planów nic nie wyszło i chyba nie wyjdzie, bo Miasto nie ma pieniędzy w budżecie, i w związki z niniejszym nie planuje w najbliższym czasie wznawiać przetargów na opracowanie dokumentacji projektowej.

Jest rok 2025, Miasto dalej nie ma planu gruntownej przebudowy zajezdni Golęcin, ale w tym roku planowane są dwa remonty - remont kanałów przeglądowych w hali oraz miejscowa naprawa posadzki w hali. Z informacji medialny przekazywanych mieszkańcom wynika, że Miasto przymierza się do kupna trzydziestu niskopodłogowych tramwajów z Niemiec, a Pogodno ich nie pomieści - zajezdnia Golęcin nie będzie mogła ich przyjąć, bo układ torowy nie jest w przystosowany do taboru przegubowego. I zrobił się problem. Już widać skutki fatalnej decyzji sprzed kilku lat, gdy porzucono pomysł modernizacji zajezdni.

Jak przyznaje zastępca prezydenta Szczecina Łukasz Kadłubowski na antenie Studia wSzczecinie.pl - nie mamy gotowej dokumentacji projektowej na tą inwestycje. Jak mówi - to jeden z naszych priorytetów (słowo klucz), ale liczy na "cud" uzyskania dofinansowania i dodaje, że wydaje się mu, że do 2030 roku zajezdnia na Golęcinie zostanie wyremontowana. Dlaczego Miasto nie ma dokumentacji projektowej? - gdyby była, to mogła pomóc w uzyskaniu środków na ten cel. Wydaje mi się, że pana Łukasza Kadłubowskiego w następnym rozdaniu w samorządzie już nie będzie.

„Nadodrzanka”

Problemem jest strategia Miasta w sprawie przebudowy „nadodrzanki” (ciąg ulic z torowiskiem w kierunku stoczni i Gocławia), to czekanie na dofinansowanie unijne lub z budżetu państwa. Musimy ułożyć się w pewnych realiach budżetowych, a także geopolitycznych – tłumaczył Michał Przepiera, zastępca prezydenta ds. inwestycji.

Pytam, co ma geopolityka do przeprowadzenia inwestycji na "nadodrzance"? - chyba, że chodzi o transporty ciężkiego sprzętu wojskowego zdegradowaną do maksimum trasą, to należałoby prosić MON o wsparcie w jej odbudowie. Inne miasta w Polsce potrafią zdobywać środki na infrastrukturę, tramwaje czy autobusy z różnych źródeł - tylko w Szczecinie nie da się, a przecież można by zaplanować przebudowę "nadodrzanki" w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Na trasie jest sporo prywatnych firm, które mogłyby partycypować w kosztach przebudowy ze względu na swój własny interes, skoro korzystają z infrastruktury miejskiej, degradując ją przez ciężki tabor samochodowy dostarczający niezbędne towary do produkcji czy elementów budowlanych na budowy osiedli. Spory ruch sprawia, że ulica jest w katastrofalnym stanie, a na fatalnej nawierzchni niszczą się samochody. Można by w to włączyć również Zakłady Chemiczne "Police", które w większości wożą swój towar od/do zakładów. Zachęcam więc, samorząd Szczecina do pójścia tą drogą, a może uda się przezwyciężyć marazm w tej sprawie.

W poprzednich latach szczeciński samorząd wydał potężne kwoty na dokumentacje i projekty, podobnie jak na projekt renowacji i unowocześnienia zajezdni tramwajowej Pogodno (inwestycja została zrealizowana - 12 listopada 2015 roku), a mimo to nie ma potrzebnych decyzji i pieniędzy. Mowa tu o transporcie publicznym. Mieszkańcy i eksperci od lat wskazują potrzebę modernizacji i przebudowy trasy linii 6 (na odcinku od pętli Gocław aż po skrzyżowanie ulic Malczewskiego i Matejki) oraz poprawę wyjazdu/zjazdu z/do zajezdni Golęcin, jako priorytetowe.

Tymczasem plany inwestycyjne omijają modernizację i przebudowę trasy linii 6 oraz przebudowy zajezdni Golęcin, środki powinny być przekazywane nie tylko na – Mierzyn, Centrum, Prawobrzeże, ale też na tę trasę, by północne dzielnice miasta rozwijały się równomiernie, bo mamy wieloletnie zaniedbania w renowacji i rozwoju dzielnicy. Do ilu wykolejeń, zagrożeń bezpieczeństwa ma dojść, zanim samorząd cokolwiek zrobi?

Na przebudowę trasy do północnych osiedli miasta, jak wspomniałem nie ma pieniędzy. Nie chodzi tylko o nowe tory i drogę, ale przede wszystkim o infrastrukturę podziemną. Omawiana trasa jest ważna dla mieszkańców północnych osiedli - Żelechowa, Golęcina, Gocławia, Stołczyna i Skolwina.

Jak wiadomo, przebudowa "nadodrzanki" byłaby gigantyczną inwestycją, kosztująca miliony złotych, porównywalną z tzw. „torową rewolucją” w centrum miasta i na Niebuszewie czy ulic Kolumba i Powstańcó Wlkp. wraz z pętlą na Pomorzanach. Nie ma żadnych dofinansowań ani z UE, ani z KPO, ani z rządu - mówi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina.

W związku z niniejszym zachęcam samorządowców i kierownictwo miasta, tak jak zaproponowałem wyżej wyjścia z patowej niemocy i spróbowania zaplanowania przebudowy "nadodrzanki" w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Nie musi to być budowa całościowa, ale podzielona na etapy.