Dziewięćdziesiąt pięć lat autobusów w Szczecinie

* * *

Materiały z kronik WPKM z lat 1978 – 1989 prowadzonych przez p. Stefanię Wiegand, materiały znajdujące się w archiwach MZK, ZKM Szczecin, biuletynów informacyjnych wydawanych przez MZK, ZKM, informacji znajdujących się na stronach internetowych SPA "Dąbie", "Klonowica", "SPPK", "KOMIS", opracowania "Przeglądu Zachodniopomorskiego nr 6/1964 - Komunikacja Miejska w Szczecinie w latach 1945 - 1965", oraz z informacji zawartych w książce pn "50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929", Urząd Miasta Świnoujście, materiałów mediów szczecińskich i własnych.

* * *

95 lat autobusów w Szczecinie - w pigułce

Rok 2023, to 95 rocznica komunikacji autobusowej w Szczecinie. Na przestrzeni 144 letniej historii komunikacji miejskiej w mieście – 95 lat, to piękny wiek rozwoju i recesji w komunikacji autobusowej. Rozwój od dorożek, poprzez omnibusy do autobusów z silnikami benzynowymi hybrydowymi czy elektrycznymi.

Zmienił się również w tym okresie tabor od autobusów jeżdżących przed wojną, poprzez odbudowę zniszczonych resztek taboru po wojnie, dostawę węgierskich autobusów MAVAG i polskiej produkcji STAR N52, Sany (różne typy), Jelcze (Mex272, PR100, PR110, M11), Autosany, Ikarusy 280, aż po niskopodłogowe MANY, SOLARISY, Solarisy Hybrydowe czy elektryczne.

Początki komunikacji aglomeracji szczecińskiej sięgają końca XIX wieku i początku XX wieku, kiedy pan Pabst prywatny przedsiębiorca uruchomił pierwsze połączenie autobusowe z Głębokiego na ulicę Arkońską.

Foto: z ksiązki 50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929. Autobusy jeżdżące na lotnisko Dąbie

Linia ta nie istniała długo została zlikwidowana w 1906 roku. Powrót komunikacji autobusowej na ulice aglomeracji szczecińskiej następuje w grudniu 1927 roku. Zostaje uruchomione połączenie pomiędzy Lotniskiem a Dąbiem. Linia ta cieszyła się dużym powodzeniem i w związku z tym zaczęły powstawać następne linie. Autobusy były tego samego koloru co tramwaje. Tabor autobusowy stacjonował na Wyspie Jaskółczej, na której postawiono halę z warsztatami.

Foto: z ksiązki 50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929. Autobusy o 40 miejscach 22 siedzących i 18 stojących

W 1928 roku ulicami Szczecina przejechał pierwszy autobus, zakupiony i eksploatowany przez spółkę, która zarządzała już istniejącą trakcją tramwajową. Z założenia autobusy miały spełniać rolę pomocniczą w stosunku do tramwajów. Linie te były przedłużeniem linii tramwajowych do ówczesnych podmiejskich miejscowości, gdzie nie docierały tramwaje.

Takimi liniami były linie autobusowe biegnące od końcowych przystanków tramwajowych jeżdżących na trasie do Dąbia, przez Dąbie do Klęskowa i Kijewa. Również do Podjuch, jak i z Gocławia do Polic, czy z Bramy Portowej do Dołuj, czy od końcowego przystanku znajdującego się na Wojska Polskiego do Tanowa.

Autobusy wykorzystywano również jako komunikację interwencyjną w jazdach w czasie szczytu przewozowego w trakcji tramwajowej. Wykorzystywano je również do przewozów turystycznych podmiejskich w sezonie letnim. Autobusy miały duże wzięcie wśród pasażerów, w związku z tym postanowiono zwiększyć flotę pojazdów o dalsze autobusy.

Foto: z ksiązki 50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929. Przekrój autobusu 40 miejscowego

W roku 1929 uruchomiono linie na trasie Gocław – Police i oznakowano ją jako linie "P". Na otwarcie tej linii zaproszono oficjeli Szczecina i Polic. Autobus tej linii kursował z częstotliwością co 1,5 godziny. Jego trasa wynosiła około 11 kilometrów.

Po początkowym okresie rozkwitu trakcji autobusowej, a co za tym idzie wzroście przewiezionych pasażerów, w 1932 roku załamał się przewóz pasażerów jak i przejechanych kilometrów na istniejących liniach w stosunku do roku 1930 około 30%. Zła koniuktura wstrzymała rozwój trakcji autobusowej. Po około dwóch latach nastąpił wzrost ilości przewiezionych pasażerów jak i przejechanych kilometrów, co pozwoliło na rozwijanie trakcji autobusowej (tworzenie nowych linii i zakup nowych autobusów).

Przed II wojną światową komunikacja autobusowa stanowiąca przedłużenie trakcji tramwajowej rozrosła się do prawie 63 kilometrów. W 1939 roku było 8 autobusów 40-osobowych o mocy silnika 70 KM każdy i jednego autobusu 20-osobowego o mocy silnika 40 KM.

Rozwój komunikacji autobusowej miał spory wpływ na powiązanie miejscowości podmiejskich, a szczególnie Dąbia i jego okolic ze Szczecinem. Przewozy autobusami wzrosły z 12 w 1933 roku do 33 w 1939 roku na jednego mieszkańca miasta. W czasie działań wojennych (II wojna światowa) tabor komunikacji autobusowej uległ zmniejszeniu, co spowodowało likwidację wielu linii.

Koniec przedwojennej komunikacji autobusowej nastąpił w związku z silnymi nalotami bombowymi w roku 1944 na Szczecin, gdzie zostały obrócone w perzynę połączenia tramwajowe. Autobusy zostały skierowane do obsługi tras tramwajowych. Później posłużyły do ewakuacji mieszkańców miasta, jak i pracowników firmy przed nacierającą armią sowiecką. Prawdopodobnie było ich 24 sztuki - już nigdy nie wróciły do Szczecina.

Powstała w 1945 roku firma "Tramwaje i Autobusy Miasta Szczecina" nie tylko zajęła się odbudową zniszczonej trakcji tramwajowej, ale też odbudową od podstaw komunikacji autobusowej. Już w 1947 roku zarysowała się potrzeba uzupełniania komunikacji tramwajowej bardziej elastyczną komunikacją autobusową. Komunikacja autobusowa spełniała rolę uzupełniającą w stosunku do tramwajowej oraz interwencyjnego środka komunikacji w godzinach szczytowych dla komunikacji tramwajowej jak również w przypadkach np. jednorazowego przewozu na imprezy teatralne lub sportowe.

Tak pisał "Kurier Szczeciski" w dniu 3 kwietnia 1947 roku -
Jutro wyruszy pierwszy autobus

"Długo oczekiwane otwarcie pierwszej linii autobusowej w Szczecinie nastąpi w czwartek rano. Będzie to linia do Gumieniec, których mieszkańcy najbardziej odczuwali brak komunikacji ze śródmieściem. Linię tę obsługiwać będzie narazie jeden autobus marki "Bissing-nag" posiadający 26 siedzących i 24 stojących miejsc. Trasa autobusu biegnie od placu Kościuszki ulicami gen. Sikorskiego, Ku słońcu, Dworską do kościoła w Gumieńcach. Autobus wyjeżdżać będzie z osiedla w Gumieńcu o godz. 6.20 i kursować będzie co godzinę do 20.00. Cena przejazdu 20 zł."

Pierwszą linie autobusową uruchomiono 4 kwietnia 1947 roku, kursowała na trasie Plac Kościuszki - Gumieńce (do kościoła). W tym samym roku uruchomiono dalsze linie z Gocławia do Polic (linie oznaczono jako ”B” i kursowała na 12 kilometrowej trasie. Na koniec 1947 roku zmieniono nazwę linii z „B” na „52”) i z alei Wojska Polskiego do Tanowa.

Foto: z portalu sedina.pl. Autobus do Żydowiec z Bramy Portowej w 1948 roku

W 1948 roku uruchomiono linie do Dąbia, Żydowiec i Stołczyna. W tym czasie trasy i odległości linii autobusowych ulegały częstym zmianom. W 1948 roku było już ich 29 km linii autobusowych obsługiwanych przez 6 pojazdów, a w 1963 roku długość tras autobusowych wynosiła już 103,6 km i jeździło na nich 48 autobusów z 70, które posiadały na stanie zakłady komunikacyjne. Kolejne lata, to szybki rozwój komunikacji autobusowej w związku z budową nowych osiedli mieszkaniowych i zwiększającą się ilością przewożonych pasażerów.

W końcu 1957 roku uruchomiono linie pośpieszną nr "70" na trasie plac Żołnierza Polskiego – Police. Linia ta cieszyła się sporym zainteresowaniem pasażerów. Istniała do połowy lat 60 XX wieku. Jednocześnie przedłużono trasę istniejącej linii "52" do Szkoły /przez Rynek/.

Foto: z archiwum MZK - autor nieznany. Autobus Mavag Tr5 tankuje paliwo ulica Klonowica

W roku 1959 Wydział Autobusowy firmy znajdujący się dotychczas (od 1948 roku) przy ulicy Krzysztofa Kolumba przenosi się w całości do prowizorycznych baraków przy ulicy Klonowica w miejscu, gdzie znajdowało się MPO, a później Rethmann a teraz Remondis.

Baraki służyły jako garaże i warsztaty naprawcze. Była również stacja paliw umożliwiająca tankowanie autobusów. Do prowizorycznej zajezdni przychodzili kierowcy i konduktorzy obsługujący autobusy. Przeprowadzano również drobne naprawy w takich warunkach. Do chwili oddania zaplecza technicznego na ulicy Klonowica, poważne naprawy autobusów dokonywano w dalszym ciągu na ulicy Kolumba.

Foto: z archiwum MZK - autor nieznany. Warszawa M20 - naprawa taksówki

Pomimo niekorzystnych warunków istniejących w zajezdni autobusowej przy ulicy Klonowica, MPK uruchomiło w 1957 roku nową działalność tj. przewozy taksówkowe 23 samochodami osobowymi marki Warszawa M-20. Przypadły one szczecinianom do gustu i w związku z tym musiano zakupić w latach 1957 - 1964 większą ilość samochodów w sumie było ich 123 sztuki. Przewozy pasażerów taksówkami MPK w Szczecinie zakończyła w roku 1965 ze względu na chroniczne braki części zamiennych. 36 taksówek nabyli ich dawni kierowcy, 10 sztuk skasowano, a pozostałe taksówki sprzedano lub przekazano innym firmom komunalnym.

Wypada również wspomnieć, że w 1959 roku uruchomiono przewozy 10 taksówkami bagażowymi, a w roku 1972 było ich już 76 sztuk. Postoje znajdowały się na ulicy Kaszubskiej – róg Ob. Stalingradu i na ulicy Śląskiej – róg placu Grunwaldzkiego. Pomimo zakupu większej ilości bagażówek nie były one w stanie zaspokoić wzrastającemu popytowi na te usługi wśród mieszkańców miasta jak i firm.

Foto: z archiwum MZK - autor nieznany. Autobus Chausson o numerze bocznym 50

W latach 1950-1958 firma otrzymała nowe autobusy marki "Mavag" oraz "Star N52" później były dostawy autobusów "Chausson" a następnie zastąpiono je autobusami "Skoda i "San". Różnorodność taboru autobusowego powodowała trudności w dostawie części zamiennych i w organizacji pracy.

W 1960 roku Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne wynajmowało autobusy na wycieczki. Zgłoszenia przyjmowano w siedzibie firmy przy ulicy Klonowicza (Krzekowo, końcowy przystanek linii tramwajowej 5 i 7) telefon 29-39.

Foto: z archiwum MZK - autor nieznany. Autobusy Sany i Jelcze na płycie postojowej zajezdni Klonowica

W ciągu czterech lat (od 1964) utworzono 4 linie autobusowe nowe oraz trzy linie "bis". Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne obsługiwało w tym okresie 4 linie pracownicze. W 1968 roku uruchomiono również połączenie mikrobusowe z Wyspą Pucką pozbawioną do tej pory połączenia z centrum miasta. Ekspansja komunikacji autobusowej powodowała pewne perturbacje eksploatacyjne, głównie przez posiadanie różnorodnego taboru autobusowego użytkowanego prze komunikację szczecińską. Użytkowano stare autobusy wycofane z demobilu między innymi: Leyland, Büssing, Bedford jak również ciężarówki przygotowane do przewozu ludzi.

Foto: z archiwum MZK - autor nieznany. Uszkodzony autobus San na płycie postojowej zajezdni Klonowica

Autobusy "San" nie spełniały się w roli autobusu przystosowanego do komunikacji miejskiej miały również szereg usterek technicznych. Skłoniło to firmę do stopniowej ich kasacji.

W latach 1967 - 1968 firma zastępowała autobusy marki "San" i "Skoda - Karossa" autobusami marki "Jelcz" co pozwoliło w 56,8 % wymienić tabor autobusowy.

Foto: Archiwum MZK - autor nieznany, plac postojowy autobusów na Klonowica

Zmiany zachodzące w następnych latach w układzie linii autobusowych spowodowane zostały koniecznością przewozu osób na prawym brzegu Odry, spowodowanym wyłączeniem ruchu tramwajowego w ciągu ulicy Gdańskiej w związku z jej remontem, zwiększonych przewozów w kierunku stoczni a dzielnicami mieszkaniowymi oraz budową nowych osiedli mieszkaniowych, które znalazły się poza zasięgiem istniejącej sieci tramwajowej.

Z dniem 26 sierpnia 1965 roku wszystkie linie autobusowe z konieczności zostały wydłużone do śródmieścia ulica Wielka (Wyszyńskiego) lub ulicy Tkackiej, a które do tej pory kończyły swój bieg przy Basenie Kaszubskim (Górniczym). Remont Gdańskiej trwał aż do 1973 roku. Po remoncie na swoje stałe trasy wróciła tylko część linii autobusowych odjeżdżających z Baseny Górniczego (nowa pętla autobusowo – tramwajowa).

Po prawie dekadzie (1967) przekazano wybudowaną zajezdnię autobusową z prawdziwego zdarzenia wraz z Centralnymi Warsztatami naprawy taboru tramwajowego i biurowcem kosztem 83,5 miliona złotych. Decyzję o budowie podjęto w 1959 roku.

Oddano ją do użytku w 1965 roku, ale ze względu na partackie wykonanie przez budującą firmę oraz wiele wad w dokumentacji, MPK musiała ponieść znaczne nakłady na zagospodarowanie warsztatów. Prace te przeciągnęły się przez cały rok 1966. W konsekwencji tych prac zajezdnia i Centralne Warsztaty stały się nowoczesnym obiektem. W Centralnych Warsztatach wykonywano remonty kapitalne tramwajów i autobusów jak i wytwarzano części zamienne dla nich.

Na początku lat 70 XX wieku rozpoczęto budowę potężnych Zakładów Chemicznych w oparciu o technologię na licencji francuskiej. Powstała więc konieczność uruchomienia nowych połączeń autobusowych z Polic do Szczecina i z powrotem.

Uruchomione w 1971 roku linie to:
* linia "71" kursująca na trasie Plac Hołdu Pruskiego – Jasienica,
* linia "65" kursująca na trasie Zakłady Chemiczne – Tanowo.
Nastąpiła konieczność rozgraniczenia linii miejskich i podmiejskich. W związku z tym zmieniono numerację linii polickich zaczynających się na 100:
i tak linia "101" /dawna 71/, linia "102" /dawna 52/, linia "103" /dawna 53/.
Pod koniec lat 70 XX wieku zaczęły kursować nowe linie na terenie Polic:
* linia "102bis" na trasie Police Rynek – Szkoła /w latach 80 XX wieku zmieniono numeracje na "109",
* linia "106" na trasie Police Rynek – Zakłady Chemiczne II. Linia "106" została zawieszona na początku lat 90 XX wieku a później przywrócono jej kursowanie na trasie Głębokie – Police Rynek.

1974 - w sierpniu tego roku, rozpoczęto budowę przy ulicy Fabrycznej w Policach stacji obsługi autobusów z przeznaczeniem dla Komunikacji Miejskiej w Szczecinie. Wtedy też pojawiły się pierwsze ekipy budowlane. Generalnym wykonawcą było Nadodrzańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego, a podwykonawcami - dwa duże szczecińskie przedsiębiorstwa „Instal" i „Elektromontaż" oraz POM Dobrzany.

Autobusy z "Klonowica" jeździły po lewobrzeżu, prawobrzeżu oraz do Polic. Ponieważ dojazdy na prawobrzeże były bardzo kosztowne i nieopłacalne, w firmie podjęto decyzję o budowie zajezdni w Dąbiu, oddanej do użytku w 1978 roku. Część taboru przekazano z "Klonowica" do "Dąbia". W związku z tym zmniejszył się obszar działania "Klonowica" o przekazane linie obsługujące prawobrzeże.

W marcu 1978 roku została oddana do użytku nowo wybudowana zajezdnia autobusowa Dąbie. Jest zapleczem technicznym dla 190 autobusów garażujących na jej terenie. Umiejscowienie zajezdni autobusowej na terenie prawobrzeża miało na celu usprawnienie komunikacji oraz zmniejszenie kosztów dojazdów. Przewidywano, że koszt wybudowania zajezdni zwróci się w ciągu roku, właśnie z powodu wyeliminowania dojazdów.

Obiekt ten jest zajezdnią o pełnym zakresie obsługowo – naprawczym. W skład wybudowanego zespołu obiektów wchodzą: warsztaty ze stanowiskami obsługowo – naprawczymi, mycia podwozi i przeglądów OC, budynku myjni, magazynów, biurowca, w którym znajdowała się stołówka oraz przychodnia przyzakładowa. Jest również stacja paliw i magazyn gazów technicznych, place postojowe dla autobusów. Ogólna powierzchnia zajezdni wynosi 5,4 ha.

W kwietniu 1978 roku przyjęto na stan firmy dostawę 22 autobusów Jelcz PR – 110. Autobusy zostały skierowane na trasy lini 66 (Dąbie), 67, 75 i 76.

W styczniu i lutym 1979 roku atak zimy sparaliżował komunikację miejską. Silne opady śniegu i mróz zdezorganizowały wyjazdy autobusów na trasy. Autobusy ulegały poważnym awariom. Zamarzało paliwo i układy powietrzne. Najwięcej kłopotów sprawiały autobusy Jelcz – Berliet PR – 110U. Sytuację pogarszały trudności w zaopatrzeniu części zamiennych do taboru. Brak części zamiennych spowodował postawienie na kołki 41 autobusów, a w szczególności Jelcz/Berliet PR-110 i Autosan w bazach autobusowych. W związku z brakami części zamiennych podjęto decyzję o zwiększeniu regeneracji i produkcji nowych.

Z dniem 17 listopada 1980 roku zmieniono trasy autobusów na prawobrzeżu:

* linie "64" wydłużono o 3,3 km kierując ją od Dąbia Osiedle do pętli przy Zakładach Drobiarskich przez ul. Goleniowską i Kniewską. Zlikwidowano w związku z tym linie "64bis".
* 12 grudnia uruchomiono nową linię autobusową "74", która połączyła Osiedle Słoneczne przez Zdroje do Basenu Górniczego.
Chroniczny brak części zamiennych, opon i akumulatorów uniemożliwiał prawidłową pracę zajezdni, co skutkowało z konieczności stawianiem pojazdów na tzw. "kołki", pomimo regeneracji. W latach 1967-1980 do zajezdni trafiał bardzo różnorodny tabor stąd wiele kłopotów z utrzymaniem taboru w gotowości eksploatacyjnej - brak części zamiennych.

Zastanawiano się nad uruchomieniem linii pośpiesznej ze Szczecina do Polic i w roku 1980 uruchomiono linie "P" na trasie Plac Lenina /dzisiejszy Plac Sprzymierzonych, Szarych Szeregów/ – Osiedle Chemik. Po jakimś czasie linia pośpieszna została przemianowana na linię zwykłą wraz ze zmiana trasy i oznaczoną ją jako linie "107".

W dniu 19 sierpnia 1980 roku ogłoszono w firmie strajk okupacyjny. Z rana nie wyjechały na trasy autobusy a po południu stanęły tramwaje. Strajkowały również załogi zajezdni. 30 sierpnia strajk został zakończony i w następnym dniu autobusy wyjechały na trasy.

W związku z pogłębiającymi się trudnościami w uzyskaniu ogumienia, akumulatorów oraz części zamiennych firma podjęła decyzję o wycofaniu z eksploatacji części taboru autobusowego z dniem 21 września. W tego powodu zmniejszono częstotliwość kursowania linii "73" do 17 minut w godzinach szczytu i do 23 minut w godzinach pozaszczytowych.

W latach 1980 - 1983 w dalszym ciągu notowano braki ogumienia, akumulatorów i części zamiennych. Sytuację uratowały dostawy nowych autobusów marki "Ikarus". Poprawa nastąpiła dopiero w latach 1981 - 1984, gdzie zakupiono 102 wozy marki "Ikarus 280". Trwały również dostawy dla pozostałych zajezdni. W następnych latach zakupiono też autobusy marki Jelcz M11, Jelcz L11 i Ikarus 280.

W roku 1985 - po jedenastu latach budowy, kosztem prawie 350 mln zł, została oddana do eksploatacji zbudowana od podstaw nowa zajezdnia autobusowa w Policach. Inwestycja ta, najwyraźniej nie miała szczęścia - raz budowę wstrzymywano, to znowu rozpoczynano. Spowodowane to było, brakiem pieniędzy na tę inwestycję. Inwestycję finansował z budżetu Urząd Wojewódzki, przy wsparciu Zakładów Chemicznych „Police".

Policka zajezdnia zajmuje powierzchnię 39 tys. m kw. Przewidywano, że zajezdnia pomieści 130 autobusów. W chwili oddania było ich na terenie zajezdni 45, w tym na liniach kursowało 33, były to „Ikarusy" i "Berliety M-ll" (produkowane w kooperacji z Węgrami). W polickiej zajezdni wprowadzono nowy system. Kierowcy byli „przywiązani" do autobusów, na których jeździli. Nie wiem jak jest w tej chwili.

Oddanie nowo zbudowanej zajezdni autobusowej do eksploatacji umożliwiło znaczne poprawienie komunikacji autobusowej ze Szczecinem i na terenie samych Polic. Również w ten sposób zlikwidowano dojazdy do i z Polic, co było nie bez znaczenia dla sytuacji finansowej firmy. W zajezdni autobusowej Police garażowały autobusy: Jelcz Berliet PR-110U jak również Ikarusy 280. Po pewnym czasie autobusy Berliet zastąpiono autobusami Jelcz M-11.

W latach 1986 - 1996 - na początku nastąpiła dostawa 17 autobusów Jelcz M11 i Ikarusy 280.26. W następnych latach też dostarczano nowy tabor. Później panowała stagnacja, jak w całej komunikacji.

19 stycznia 1989 roku została uruchomiona nowa linia autobusowa o nr "78", która łączyła Osiedle Bukowe ze Stocznią Remontową "Gryfia". Uruchomienie linii pozwoliło na odciążenie przepełnionych linii "65" i "71". Linia jeździła tylko w dni powszednie.

Na linii "52" wprowadzono letni rozkład jazdy. Linia jeździła w soboty, niedziele i święta z częstotliwością co 14 minut a w dni powszednie co 21 minut.

* 18 października oddano do użytku pętlę na Osiedlu Bukowym przy ul. Kolorowych Domów. Dotychczas autobusy kończyły bieg przy ul. Chłopskiej / przy Kościele /.
* 3 listopada wydłużono do Osiedla Bukowego linie "77" jeżdżącą do Załomia przez Dąbie. W lipcu tego roku wprowadzono na trasy autobusy Jelcz L11.

Z dniem 30 kwietnia 1991 roku ulega likwidacji WPKM. Na bazie likwidowanej firmy 1 sierpnia powstaje MZK, w strukturach której znajdują się zajezdnie Dąbie, Klonowica i Police. W tym samym roku MZK i firma "Autocomp" prowadziły testy na linii "A" z nowymi kasownikami i kartą magnetyczną zastępująca papierowy bilet. Z powodu braku pieniędzy zaprzestano testów.

W okresie od lipca 1991 do kwietnia 1992 roku wybudowana została dyspozytornia autobusowa na Klonowica. Generalnym wykonawcą robót było Szczecińskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego "ESPEBEPE" S.A. Jest to budynek dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, wykonany w technologii tradycyjnej (cegły i bloczki betonowe, stropy prefabrykowane). Budynek o powierzchni 712 m2, w którym znajdują się pomieszczenia, takie jak : dyspozytornia, administracja, socjalne, magazynowe i węzeł cieplny.

W 1992 roku montowano w autobusach elektroniczne kasowniki KRG - 1, zastępując 20 letnie "Kraki" i "dziurkacze".

1 kwietnia 1993 roku po restrukturyzacji w MZK utworzono samodzielne bazy autobusowe przekształcone na bazie dotychczasowych zajezdni Dąbie, Klonowica i Police. Bazy poza wykonywaniem usług przewozowych, zapewniały obsługę i remonty swojego taboru.

Uruchomiono linie nr 66 (Osiedle Bukowe - Osiedle Słoneczne – ulica Struga - Zdroje - Żydowce) z częstotliwością kursowania autobusów co 30 min. w szczycie i co 60 min. po szczycie,

Brak komunikacji w ciągu alei Wojska Polskiego - linie "E" (Osiedle Bukowe - plac Rodła) od Bramy Portowej zmieniono trasę do placu Sprzymierzonych.

W październiku 1993 roku zawarto umowę pomiędzy MZK Szczecin a Zakładem Mechaniki Pojazdowej "R&G" oraz PZI "TARAN" z Mielca na dostawę i montaż 128 autokomputerów SRG 2000 D w autobusach zajezdni Dąbie oraz systemu "Municom", a w pół roku później taką samą ilość autokomputerów zainstalowano w autobusach zajezdni Klonowica.

W okresie 11 - 24 stycznia 1993 roku testowano autobusy węgierskiej firmy Ikarus z rodziny "400". Producent oddając autobusy do testowania pragnął uzyskać jak największą ilość informacji o zaletach i wadach tych pojazdów.

W 1994 roku zakupiono kolejne 16 pojazdów - tym razem były to Jelcze 120M. Pod koniec roku przyjechały na "Klonowica" pierwsze 19 z 40 autobusów Volvo B10MA, które wyjechały na trasy 1 lutego 1995 roku, a następne autobusy skierowano do eksploatacji po opłaceniu cła w Urzędzie Celnym. Opóźnienie związane było z brakiem pieniędzy na pokrycie cła.

Na początku 1997 roku w związku z przekształceniami w MZK Szczecin wyodrębniono ze struktur MZK zajezdnie autobusową Police. Na jej bazie powołano spółkę autobusową pod nazwą "Szczecińsko – Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne" z siedzibą w Policach przy ul. Fabrycznej z połową udziałów każdej z gmin. Funkcję jednoosobowego szefa objął wówczas Kazimierz Trzciński. Zmiany własnościowe przyniosły ogromne korzyści. Zreformowano wówczas cały system zarządzania spółką. Zmieniono również barwy firmy z kremowo – czerwonej na zielono – żółte.

2 czerwca 1997 roku, MZK Szczecin na zlecenie MZK Gorzów wzmocnił komunikację miejską w tym mieście, 17 autobusami przegubowymi z okazji wizyty papieża Jana Pawła II. Wykonane zostało 7.231 wozokilometrów uzyskując wpływy w wysokości 26.031,6 zł. Dodatkowo MZK zarobił na przewozie pielgrzymów na trasie Szczecin - Gorzów - Szczecin w wysokości 5.094 zł.

Na przełomie XX i XXI wieku zaistniała konieczność wymiany /częściowej/ w ramach posiadanych środków finansowych parku autobusowego. Zakupiono dla potrzeb spółki Police:

* autobusy przegubowe 7 szt,
* autobusy trzyosiowe 5 szt,
* autobusy solówki 9 szt.
Wszystkie autobusy są jednej marki tj. "MAN" - przegubowe niskopodłogowe. Kursują one na różnych liniach.

W raz z wymianą taboru autobusowego wymieniono również autokomputery SRG – 2000D na autokomputery SRG – 3000. Autokomputer panelowy SRG – 3000P jest panelem sterującym, wyposażonym w klawiaturę i wyświetlacz, procesor sterujący, pamięć danych oraz interfejsy transmisji danych. Moduł podstawowy steruje systemami informacji pasażerskiej, oraz kasownikami.

Rozbudowany o kolejne moduły może również dokonywać pomiarów obciążenia pojazdu, prędkości (np.: czarna skrzynka), parametrów technicznych silnika, rejestracji zdarzeń (otwarcia drzwi, użycia hamulców itp.) w postaci raportu przekazywanego na bieżąco drogą radiową lub inną metodą na koniec dnia (szybka transmisja podczerwieni). Autokomputer wyposażony jest w duży podświetlany wyświetlacz ciekłokrystaliczny oraz membranową hermetyczną klawiaturę.

Lata 1998 – 2008 charakteryzowały się sporym finansowym wysiłkiem spółki. Zaczęto przystosowywać zajezdnie do wymogów XXI wieku. Remontowano i unowocześniano zaplecze techniczne w związku z zakupami nowego taboru. Remontowano i unowocześniano budynek administracji aby poprawić warunki pracy zatrudnionym.

Zakupiono w przetargach autobusy marki MAN - różne typy:

NL222 - 6 sztuk (1999-2000), NG312 - 6 sztuk (1998-1999), NL223 - 6 sztuk (2000-2003), NL283 - 2 sztuki (2004), NL313-15 - 5 sztuk (2002, NG313 - 6 sztuk (2001-2004), SG313 Lion's Classic G - 4 sztuki (2006).

W związku z marną sytuacją finansową, spółka zdecydowała się na zakupy autobusów używanych marki "MAN". Zakupiono 14 pojazdów różnych typów takich jak: NG262 i NG312, NL222, NL262 oraz NL313.

Spółka obsługuje linie: 101, 102, 103, 106, 107, 109, 111, linię 63 (wspólnie ze SPA Klonowica), pospieszną linię F i linie nocne 524 i 526. Autobusy spółki jeżdżą na liniach pracowniczych Zakładów Chemicznych Police, jak również Samorządowej i Działkowej organizowanych przez Gminę Police. Autobusy spółki wykonują również regularne przewozy międzynarodowe na trasie Police - Löcknitz i z powrotem oraz turystyczne na terenie całej Europy. Spółka również służy powierzchnią reklamową na swoich pojazdach.

Na terenie polickiej zajezdni znajduje się również Stacja Kontroli Pojazdów, która wykonuje wszelkie badania techniczne pojazdów. Jest również myjnia dla wszystkich typów pojazdów. SPPK jako pierwsza firma komunikacji miejskiej regionu szczecińskiego w 2004 roku otrzymała certyfikat "Systemu Zarządzania Jakością" obejmujący: transport zbiorowy komunikacji miejskiej, przewozy turystyczne na terenie Polski i Europy oraz usługi diagnostyczne w Stacji Kontroli Pojazdów. Szefem polickiej spółki od stycznia 2003 roku był pan Andrzej Markowski.

Zmieniła się w tych latach struktura własnościowa spółki. Police posiadają w tej chwili 70 % udziałów, a Szczecin 30 %.

Z dniem 1 sierpnia 2008 roku został ponownie powołany na stanowisko prezesa spółki pan Kazimierz Trzciński w związku z odwołaniem dotychczasowego prezesa pana Andrzeja Markowskiego. Powodem odwołania dotychczasowego szefa firmy był konflikt z załogą, która została pozbawiona premii, dodatków stażowych. Firma ma kłopoty finansowe.

W grudniu 1997 roku związki zawodowe MZK dostały do zaopiniowania projekt uchwały dotyczący utworzenia jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością "Gminy Szczecin o nazwie Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Dąbie" Spółka z o.o.". Oprócz majątku dotychczasowego Bazy Autobusowej Dąbie, spółka miała otrzymać aport rzeczowy o wartości 12.600.000,- zł w postaci nowego taboru autobusowego zakupionego przez Gminę ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie Miasta na 1998 rok lub w postaci wkładu pieniężnego, o tej samej wartości, przeznaczonego na zakup taboru autobusowego. Projekt uchwały miał być kolejnym etapem przed definitywną restrukturyzacją MZK.

W styczniu rozpoczęto eksploatację 11 nowych autobusów Jelcz 120MM/1 i nastąpiła dostawa autobusów Autosan H6, które w 1998 roku przekazano zajezdni Klonowica. 1997 w styczniu zakupiono 4 autobusy Autosan H6 z przeznaczeniem dla zajezdni Klonowica.

W 1998 roku dostarczono do zajezdni Dąbie - 40 autobusów Volvo. W ramach podpisanego kontraktu na dostawę autobusów przegubowych firma VOLVO BUS POLAND Sp. z o.o. zobowiązała się do wykonania przebudowy stacji diagnostycznej, a także wyposażenia bazy w narzędzia niezbędne do wykonywania pełnych przeglądów autobusów. Dodatkowo wspólnie zorganizowano szkolenie pracowników zaplecza i kierowców.

1 listopada 1999 powstały Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Klonowica i Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Dąbie" " sp. z o.o. wydzielone ze struktur MZK, które działają na zasadzie prawa handlowego.

W grudniu 2002 roku – dla Dąbia i Klonowica nastąpiła dostawa nowych autobusów MAN NL223 dla każdej zajezdni po 5 szt.

24 lutego 2003 roku została uruchomiona nowa linia pośpieszna "G" obsługiwana przez Dąbie. Linia jeździła na trasie Wielgowo (porzednio Zdunowo) – Plac Rodła zatrzymując się na przystankach : – Zdunowo Szpital – Unikon – Płonia F-ka Domów – Zwierzyniecka – Wiosenna – Zdroje Krzyżówka – B.Górniczy – Wyszyńskiego – Niepodległości i z powrotem.

Od marca 2004 w autobusach obsługiwanych przez Klonowica testowano automaty do sprzedaży biletów komunikacji miejskiej. Jeden z automatów był zainstalowany w autobusie o nr bocznym "569". Autobus ten w dni powszednie obsługiwał linie "68" (Pl. Rodła - Kormoranów) natomiast w dni wolne od pracy linie "57" (Kołłątaja - Warszewo). Automaty były również testowane w autobusach linii "51", gdzie zakończyły testy tego urządzenia w pojazdach komunikacji miejskiej. Automaty testowano przez okres siedmiu miesięcy.

Październik 2004 - dostawa dwóch autobusów MAN NL283.

W styczniu 2005 roku w zajezdni Dąbie – skierowano do eksploatacji, zakupione po raz pierwszy w Szczecinie autobusy Solaris Urbino 12.

* 16 sierpnia - nastąpiła dostawa czterech używanych autobusów MAN NL202/262 z Berlina.

Od 7 marca 2005 roku została uruchomiona linia nr "70 obsługiwana przez zajezdnie Klonowica", która jeździła na trasie Dworzec Główny - Urząd Miejski i z powrotem. Linia poprzednio jeździła od 8 listopada 2004 do końca lutego 2005 roku. Na klika dni zawieszono jej kursowanie. Natomiast 1 sierpnia nastąpiła dostawa 5 używanych autobusów MAN NL202/262, a 22 grudnia pięciu autobusów Volvo B10L-SN12, jeżdżących wcześniej Berlinie. Autobusy miały ex-berlińskie nr 1155, 1157, 1159, 1161 i 1164. W Szczecinie otrzymały numery boczne 1706, 1707, 1708, 1709 i 1710.

Po nowym roku 14 stycznia 2006 trafiły do Szczecina następne autobusy tej samej marki. Otrzymały kolejne numery boczne tj. 1711, 1712, 1713. Trudna sytuacja finansowa przewoźnika wymusza na nim sprowadzanie używanych autobusów, i w związku z tym pasażerowie zyskują na komforcie jazdy.

W dniu 30 września 2006 roku dotarło z Norymbergii 6 z 7 przegubowych autobusów MAN typu NG272. Siódmy pojazd trafił później. Każdy z autobusów ma po 3 drzwi otwierane do środka. Wyprodukowane zostały w roku 1992. Autobusom tym nadano następujące numery taborowe tj. 1250 - (n)605, 1251 - (n)608, 1252 - (n)614, 1253 - (n)615, 1254 - (n)616, 1255 - (n)617, 1256 - (n)618.

W autobusach obsługiwanych przez spółkę rozwieszono informację o zatrudnieniu lub współpracy osób, które mają uprawnienia do prowadzenia autobusów. Znane są trudności z brakiem kierowców. Spowodowane jest to wyjazdem ludzi mających uprawnienia do prowadzenia autobusów za granicę, gdzie za pracę dostają 4 lub 5 razy większe zarobki niż mogą zaproponować nasze przedsiębiorstwa i spółki komunikacyjne.

2006 - 24 stycznia dostarczono do Dąbia dziewięć autobusów MAN NG272, jeżdżących wcześniej w Berlinie, Poczdamie, Magdeburgu i Cottbus.

* 31 sierpnia - dostawa czterech z pięciu używanych, dwudrzwiowych pojazdów MAN NL202 z Brunszwiku.
* 5 października - dostawa 7 używanych MAN-ów NL202 (ex Dortmunder Stadtwerke AG).

Swoistą nowością w szczecińsko-polickiej komunikacji miejskiej jest pojawienie się odskokowo - wychylnych drzwi w autobusach.

2007 - 23 stycznia przyjechały również do Dąbia trzy używane MAN-y NG272. Autobusy te jeździły w Dortmundzie.

* 13 kwietnia - przyjazd czterech używanych MAN-ów NG272. Pojazdy te dotarły w barwach charakterystycznych dla KEVAG Koblenz, VAG Nürnberg oraz ASEAG Aachen.
* zajezdnia wycofała z eksploatacji jedynego znajdującego się na stanie Jelcza L11 - 399.
* 1 października linie C i C bis zostają połączone w jedną linię, kursy linii C bis zostały włączone do rozkładu jazdy linii C.
* z dniem 3 grudnia zlikwidowana zostaje brygada 2 linii 61 Bis, linia szkolna 77 Bis, oraz brygada 6 linii D w związku z brakami kierowców na zajezdni.

9 lutego 2007 roku w godzinach popołudniowych przyjechały na plac postojowy zajezdni Klonowica 2 autobusy MAN NL202 z niemieckiego miasta Leverkusen. Na burtach mają numery taborowe ex 71 i 139. Wyprodukowano je w 1994 roku.

18 - 19 kwietnia trwały prace przy montażu dwu autokomputerów SRG 3000 wraz z kasami do sprzedaży biletów na pokładach autobusów marki Ikarus o nr bocznych 1098 i 1298.

4 czerwca zaprezentowano na płycie postojowej Klonowica nowy - używany dwudrzwiowy autobus marki MAN NL202, któremu nadano nr 1801. Jest on koloru białego. Rok produkcji prawdopodobnie 1998. Przyjechał z Berlina, a poprzednio prawdopodobnie jeździł w Oberhausen. Jest pojazdem niskopodłogowym do przewozu osób niepełnosprawnych.

28 sierpnia przyjechał do zajezdni Klonowica używany autobus marki MAN NL 202. Kraj pochodzenia Niemcy, firma GmbH & Co KG z Hagen. Jest autobusem dwurzwiowym w kolorze białym o przebiegu 645 tysięcy kilometrów. Wyprodukowano go w 1998 roku. W Hagen miał nr boczny 217 i rejestracyjny HA-HM-26, a w Szczecinie dostanie 1802.

Na stanie zajezdni Klonowica znajdują się następujące typy autobusów, stan na marzec 2008 roku: Volvo B10L - 8 szt, MAN NL-223 - 5 szt, MAN NL-283 - 2 szt, MAN NL-202 - 9 szt, Volvo B10M - 40 szt, Ikarus 280 - 6 szt, Man NG-272 - 7 szt, Jelcz 120MM/1 - 14 szt, Autosan H6 - 6 szt. Razem na stanie zajezdni 97 pojazdów, średnia wieku 12 lat.

Wg stanu na rok 2008 (kwiecień) zajezdnia Dąbie posiadała na swoim stanie następujące typy autobusów:
MAN NL 223 - 5 szt, VOLVO B10MA - 40 szt, JELCZ 120MM/1 - 1 szt, JELCZ M121M - 1 szt, JELCZ M11 - 3, JELCZ L 11 (wycofany), IKARUS 280 - 5 szt, Solaris Urbino 12 - 6 szt, MAN NL202/262 - 19 szt (A10), MAN Ng272 - 17 szt (A11). Łącznie stan posiadania zajezdni, to 97 autobusów.

Stan taboru w zajezdniach jest niezadawalający, sprowadzane używki z zagranicy są w coraz gorszym stanie technicznym, nie wspominając też o autobusach Volvo B10MA zakupionych w 1994 roku. Wspomina się o zakupach nowych autobusów przegubowych, co ma być efektem obowiązującej od czerwca 2007 roku wyższej stawki za wozokilometr i podniesienia przez miasto udziałów spółki autobusowej.

Efektem wyższej stawki i dofinansowania zajezdni Klonowica i Dąbie był zakup 4 nowych niskopodłogowych autobusów Solaris Urbino 18. Autobusy są wyposażone w autokomputery SRG 3000 wraz z kasami fiskalnymi do sprzedaży biletów firmy R&G. Oprogramowanie sterujące informacją pasażerską do tablic i kasowniki firmy "Pixel" z Bydgoszczy. Pojazdy mają również na pokładzie monitoring. Autobusy mają numery boczne 1850 - 1853. Numery rejestracyjne tych pojazdów to: ZS 4872M - 1850, ZS 4873M - 1851, ZS 4874M - 1852, ZS 4875M - 1853.

31 lipca, w postępowaniu przetargowym wybrano ofertę firmy – Millennium Leasing Sp. z o.o., ul. Żaryna 2A, 02-593 Warszawa na dostawę 10 sztuk nowych autobusów niskopodłogowych w formie leasingu finansowego. Prawdopodobnie mają to być autobusy 5 szt. przegubowe i 5 szt. solówki.

Również zajezdnia Dąbie czyniła starania o zakup nowych niskopodłogowych autobusów, które mają pojawić się w roku 2009.


Jak już wspomniałem wyżej zmienił się również w tym okresie tabor od autobusów jeżdżących przed wojną, poprzez odbudowę zniszczonych resztek taboru po wojnie, poprzez dostawę węgierskich autobusów MAVAG i polskiej produkcji STAR N52, poprzez Sany (różne typy), Jelcze (Mex272, PR100, PR110, M11), Autosany, Ikarusy 280, aż po niskopodłogowe MANY i SOLARISY, autobusy hybrydowe czy elektryczne.


18 lutego 2010 roku SPA "Klonowica" podało informacje o sprzedaży używanych autobusów. Decyzję o sprzedaży autobusów podjęto ze względu na duży przebieg, kratownice nadające się tylko do naprawy, silniki i skrzynie biegów również. Kończy się era autobusów Volvo B10M i Autosan H-6 20.03. Równocześnie podjęto decyzję o złomowaniu autobusu marki Jelcz 120M z 1994 roku SCI 9944 nr boczny 1413 VIN - SUJ120MAER0000134 ze względu na tragiczny stan tego pojazdu /kratownica, silnik/. 30 marca opuściły macierzystą zajezdnie trzy autobusy marki Volvo B10MA: 1551, 1552 i 1564, przeznaczone do sprzedaży z partii 8 sztuk. Pozostałe autobusy również już zostały sprzedane.

W dniach 4 - 5 maja 2011 roku dotarły na teren zajezdni Klonowica autobusy marki Solaris w ilości 10 sztuk solówki i 4 sztuki przegubowe. Na pokładach tych autobusów znajduje się klimatyzacja, monitoring, automat do sprzedaży biletów oraz z przodu i tyłu pojazdu zamontowane są elektroniczne tablice z tzw. minutowym termometrem przystankowym firmy Pixel z Bydgoszczy (Solaris Urbino 18), a w solówkach tylko z przodu pojazdu. Również są autokomputery SRG 3000 wraz z kasami fiskalnymi firmy R&G z Mielca.

Pojazdy dostały następujące numery boczne: Solaris Urbino 18 - 1150 - ZS 1150W - (ZO SPAK 12), 1151 - ZS 1151W - (ZO SPAK 11), 1152 - ZS 1152W - (ZO SPAK 13), 1153 - ZS 1153W - (ZO SPAK 14) i Solaris Urbino 12 - 1100 - ZS 1100W - (ZO SPAK 1), 1101 - ZS 1101W - (ZO SPAK 2), 1102 - ZS 1102W - (ZO SPAK 3), 1103 - ZS 1103W - (ZO SPAK 4), 1104 - ZS 1104W - (ZO SPAK 5), 1105 - ZS 1105W - (ZO SPAK 6), 1106 - ZS 1106W - (ZO SPAK 7), 1107 - ZS 1107W - (ZO SPAK 8), 1108 - ZS 1108W - (ZO SPAK 9), 1109 - ZS 1109W - (ZO SPAK 10).

O nowe pojazdy wzbogaciła się również zajezdnia Dąbie (5 solowych autobusów marki Solaris) dojechały w dniu 10 maja 2011 roku. Dostały numery boczne i rejestracyjne: 2101 - ZS 1901V, 2102 - ZS 1902V, 2103 - ZS 1903V, 2104 - ZS 1904V, 2105 - ZS 1905V.

W dniu 19 maja 2011 roku zostały przekazane SPPK "Police" - 10 autobusów Solaris zakupionych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego za kwotę blisko 14 mln zł. Na uroczystości przekazania wozów byli obecni prezydent Szczecina i burmistrz Polic.

Pojazdy dostały następujące numery boczne: Solaris 12 metrowy - 3041 - ZPL 28041, 3042 - ZPL 28042, 3043 - ZPL 28043, 3044 - ZPL 28044, 3045 - ZPL 28045, 3046 - ZPL 28046, 3047 - ZPL 28047, 3048 - ZPL 28048 i 18 metrowe - 776 - ZPL 28076, 777 - ZPL 28077.

W dniach 11 - 12 stycznia 2012 roku dotarło do Dąbia siedem fabrycznie nowych Solarisów Urbino 18, które przyjechały w związku z realizacją umowy podpisanej po rozstrzygnięciu przetargu z 2011 roku. Po zarejestrowaniu i ubezpieczeniu, wyjechały na trasy.

Nowością, jest umieszczona na zewnątrz pojazdu kamera, która pozwala obserwować kierowcy 2, 3 i 4 drzwi oraz przyciski otwierania drzwi które dodatkowo opisano językiem Braille'a. Nowością są także siedzenia - miękkie i wyprofilowane. W standardzie jest klimatyzacja, monitoring wnętrza i automat do sprzedaży biletów. Dostały one numery boczne: 2211 ZS 5511W, 2212 ZS 5512W, 2213 ZS 5513W, 2214 ZS 5514W, 2215 ZS 5515W, 2216 ZS 5516W, 2217 ZS 5517W

Na teren spółki autobusowej Klonowica w dniu 12 czerwca 2012 roku dotarły autobusy marki Solaris z przetargu ogłoszonego w listopadzie 2011 roku. Są to: autobus SU 10 - 1210 ZS1210X, autobus SU 10 - 1211 ZS1211X, autobus SU 12 - 1247 ZS1247X, autobus SU 12 - 1248 ZS1248X, autobus SU 12 ZS1249X, autobus SU 18 - 1297 ZS1297X, autobus SU 18 - 1298 ZS1298X, autobus SU 18 - 1299 ZS1299X.

We wszystkich zamówionych autobusach zamontowano stojaki na rowery przy automacie do sprzedaży biletów. W autobusach SU 10 jest inny rozstaw siedzeń dla pasażerów i tradycyjnie już wspomniany automat do sprzedaży biletów, monitoring i elektroniczny termometr obrazujący trasę przejazdu.

Do zajezdni Police w dniach 27 października 2012 roku (2 pojazdy) i 10 listopada 2012 roku (2 pojazdy) dotarły autobusy marki MAN z przetargu 2 kwietnia 2012 roku. Dostawa pojazdów przewidziana była na październik i listopad. Na pokładzie autobusów między innym znajduje się panel sterowania SRG-4000p i termometr elektroniczny ETM38. Autobusy pomalowane są w standardowe barwy polickie. Są to pojazdy: MAN NG 363 i MAN NL283 Lion's City - 778 ZPL - 35078, 779 ZPL - 35079, 780 ZPL - 35080, 3049 ZPL - 35149.

W 2013 roku przyszedł (w ostatnim okresie pozostały 2 autobusiki) kres na autobusy "Autosan H6" zakupione dla spółek miejskich świadczących usługi komunikacyjne w Szczecinie w styczniu 1997 roku. Zakupiono osiem sztuk. Cztery trafiły do zajezdni w Dąbiu, a cztery do zajezdni Klonowica. Przeważnie wykorzystywano je na liniach nocnych, lub na liniach o małym ruchu. Autobusiki te były niewygodne dla pasażerów z uwagi na wąskie drzwi, ciasne wnętrze i silnik powodujący hałas. Ostatnio obsługiwały linię 70 i 76.

Pełniły również role ruchomych dyspozytorni lub kas biletowych w okresie Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznych. Powoli wycofywano je z eksploatacji. W ostatnim okresie pozostały 2 autobusiki, jeden sprzedano na złom, a drugi spółka autobusowa "Klonowica" chcała oddać do Muzeum Techniki.

Autosan H6 był pojazdem o długości 6,20 m i 2,28 m szerokości. Napędzany jest turbodoładowanym 4-cylindrowym silnikiem Perkins Phaser. W autobusie zastosowano 5-stopniową skrzynie biegów TS5-30 firmy EPS Tczew. Dzięki zastosowaniu wielu elementów z tworzyw sztucznych i aluminium, łączonych metodą klejenia, pojazd był odporny na korozje.

Również w 2013 roku SPA "Dąbie" zakupiło pierwszy w Szczecinie hybrydowy autobus. Solaris, to dwunastometrowy autobus z 2010 roku, który już wcześniej był testowany przez spółkę. Ma 28 miejsc siedzących i 56 miejsc stojących, jedno miejsce przygotowane jest dla wózka. Dostał numer boczny 2000. Kosztował około 850 tysięcy złotych netto. Autobus został zaprezentowany radnym w dniu 5 lipca w czasie uroczystej sesji Rady Miasta z okazji 68 rocznicy przyłączenia miasta do Polski po II wojnie światowej.

Jednocześnie z hybrydą "Dąbie" zakupiło drugi autobus też Solaris z konwencjonalnym napędem. Jest najdłuższym autobusem przegubowym eksploatowany w Polsce. Wyprodukowany został w 2012 roku ma długość 18,75 metra, kosztował ponad 1 mln złotych netto, dostał numer boczny 2200.

W dniu 21 czerwca 2013 roku zajezdnię Klonowica opuścił ostatni JELCZ 120MM/1. Numer taborowy 1410.

Szczecińsko - Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w dniu 8 maja 2014 roku ogłosiło przetarg na kupno 3 fabrycznie nowych autobusów (2 przegubowe, 1 solówka). 4 czerwca poinformowało o wyborze najkorzystniejszej oferty. Wybrana została oferta MAN Truck & Bus Polska sp. z o.o. (jedyna oferta złożona w przetargu). 13 grudnia na płytę zajezdni Police został dostarczony pierwszy (solówka) z trzech zamówionych autobusów marki MAN. Jest pierwszym autobusem w szczecińsko-polickiej komunikacji spełniający normy emisji spalin Euro VI. Otrzymał numer boczny 3051. Następne 2 przegubowe autobusy MAN dojechały do Polic 18 grudnia i mają numery boczne 782 i 783.

1 stycznia 2015 roku ZDiTM uruchomił siedem nowych linii autobusowych kursujących po gminie Dobra. Uruchomiono pięć linii dziennych zwykłych 105, 108, 121, 122, 123 oraz dwie nocne 535 i 536 kursujące w weekendy. Nowe linie obsługiwane będą autobusami PKS Szczecin. Uruchomienie linii jeżdżących po terenie gminy Dobra jest pierwszym krokiem do wspólnej, spójnej i opartej na jednym cenniku siatki połączeń komunikacji miejskiej na obszarze Szczecina i sąsiednich gmin w tzw. Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym.

16 lutego 2015 roku Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. ogłosiło przetarg na dostawę 3 fabrycznie nowych autobusów niskopodłogowych wyprodukowanych w 2015 roku (w tym 1 solowy i 2 przegubowe). 27 marca dokonano wyboru dostawcy (jedyna oferta). Dostawcą została firma MAN Truck&Bus Polska z Wolicy koło Nadarzyna. Autobusy dniach 25 i 26 września trafiły na płytę zajezdni: jeden 12 metrowy MAN - 3052 ZPL 48852, dwa 18 metrowe - 784 ZPL 48884 i 785 ZPL 48885.

25 lutego 2015 roku dotarły na płytę zajezdni Klonowica 2 fabrycznie nowe autobusy marki "Solaris Urbino 18". Nowością w tych autobusach są reflektory do jazdy dziennej w technologi LED, jak również dwa miejsca przeznaczone na wózki inwalidzkie oraz inne rozmieszczenie siedzisk dla pasażerów. Jest to realizacja przetargu ogłoszonego 9 czerwca 2014 roku.

Dodatkowo autobusy zostały wyposażone w urządzenia niezbędne do prowadzonego i realizowanego projektu w ramach Centralnego Systemu Zarządzania Komunikacją Miejską, takich jak: komputer pokładowy M20, ekran dotykowy kierowcy, rejestrator rec30, kamery IP - 5 sztuk, kasowniki elektroniczne GMV-CTC 4 sztuki, biletomat mobilny GMV-TRB, moduł audio - Miniaudio 20, antena GPRS/GPS/Wi-Fi, bateria zapasowa, zestaw audio kierowcy: głośnik, mikrofon, mikrofon ukryty i przycisk alarmowy. Urządzenia te zostały dostarczone przez ZDiTM wraz z firmą GMV, która realizuje ten projekt. Rejestracja i numery boczne tych pojazdów: 1591 - ZS 420EE, 1590 - ZS 421EE.

Jak podawało Centrum Handlowe "STER" z dniem 1 stycznia 2016 roku został zlikwidowany darmowy dowóz klientów z terenu miasta do ich galerii znajdujący się przy ulicy Ku Słońcu autobusami linii 701 i 708. Darmową linie 701 uruchomiono w 2000 roku a 708 dwa lata później. W obu przypadkach linie obsługiwał PKS Gryfice. Właściciel Centrum Handlowego "STER" wypowiedział umowę PKS Gryfice na świadczenie usług przewozowych do galerii z powodu ich nieopłacalności i cięcia kosztów.

W tej chwili do galerii można dojechać liniami autobusowymi komunikacji miejskiej 88 i 108, a w przyszłości linią tramwajową, którą miasto chce przedłużyć i wybudować nową pętlę na wysokości głównego wejścia do galerii. Przewiduje się, że przedłużona trasa tramwajowa zakończona pętlą ma być uruchomiona w 2019 roku.

SPA „Dąbie” 15 marca 2016 roku ogłosiła chęć sprzedaży autobusu marki NEOPLAN typ N 4011 o numerze bocznym 2807 - ZS 2054P ze względu na zarwaną kratownicę nośną pod silnikiem. Autobus eksploatowany był od marca 2009 do 18 lutego 2016 roku. Rok produkcji 1998.

15 marca 2016 roku, SPPK Police złożyło zamówienie publiczne na dostawę 4 nowych autobusów niskopodłogowych z możliwością złożenia dodatkowego zamówienia na dwa kolejne. Mają to być, 2 autobusy solówki i 2 przegubowe. 5 maja wybrało jedyną zgłoszoną ofertę, firma MAN Truck & Bus Polska Sp. z o.o.

11 kwietnia 2016 roku, ZDiTM uruchomił linię mikrobusową „Transport na żądanie”. Mieszkańcy Podjuch mogli dojeżdżać do pętli autobusowej znajdującej się przy ulicy Szlamowej. „Transport na żądanie” jest formą wsparcia regularnej komunikacji miejskiej przewidzianej w ramach CSZKM. Wprowadzona usługa ułatwia mieszkańcom górzystych terenów dzielnicy dostęp do linii komunikacji miejskiej kursujących przez pętlę Podjuchy. Pasażerowie po skontaktowaniu się z dyspozytorem na Centrali Ruchu, a w maju po zalogowaniu się na specjalnie przygotowanej stronie, będą mogli zamówić na konkretną godzinę mikrobus, który później dowiezie ich z/na pętle lub na wybrany przystanek. Umowa na przewozy została podpisana z firmą PKS Szczecin. Na potrzeby tej formy transportu, PKS przygotował 3 mikrobusy, kursowały 2 a 1 będzie w rezerwie. Nadanano jej nr 95 TŻ.

6 października 2016 roku, miasto zgłosiło chęć zakupu 16 nowoczesnych autobusów hybrydowych. Wniosek o dofinansowanie zakupu z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 został złożony z końcem minionego miesiąca.

Wraz z rozwojem motoryzacji i w odpowiedzi na proekologiczną politykę transportową Gmina Miasto Szczecin zdecydowała się na zakup pojazdów o napędzie hybrydowym (połączenie silnika spalinowego i elektrycznego). Zaletą tych silników jest to, że mogą pracować na przemian lub jednocześnie, w zależności od potrzeb. Silnik elektryczny może być prądnicą i ładować akumulatory lub kondensator w wyniku napędzania silnikiem spalinowym lub w wyniku hamowania silnikiem. W takich układach całość sterowana jest przez system elektroniczny zapewniający optymalne wykorzystanie energii.

Zaletą układów hybrydowych jest zmniejszenie zużycia paliwa i emisji szkodliwych spalin oraz hałasu. Nowe autobusy spełniać będą ekologiczną normę Euro VI. Po zastosowaniu napędu hybrydowego część energii można gromadzić w akumulatorach i wykorzystać przy ponownym ruszaniu. Istnieje również możliwość wyłączania silnika spalinowego podczas częstych postojów co również wpływa na powstawanie oszczędności. Autobusy hybrydowe posiadają ponadto możliwość wyłączenia silnika spalinowego np. podczas przejazdu przez zabytkowe części miasta w celu ochrony zabytków przed niszczącym wpływem zanieczyszczeń.

Autobusy wyposażone zostaną w instalacje poprawiające bezpieczeństwo i komfort pasażerów, w tym klimatyzację czy systemy informacji pasażerskiej. Dostosowane będą również do obsługi osób niepełnosprawnych. Koszt zakupu 16 autobusów to 39 261 600,00 zł. Miasto stara się o dofinansowanie w wysokości 27 132 000,00 zł.

29 października 2016 roku do zajezdni w Policach przyjechały 2 autobusy, jeden solowy i 1 przegubowy z przetargu ogłoszonego 15 marca tego roku. Dostawcą jest firma MAN Truck & Bus Polska Sp. z o.o. Następne przyjechały 2 listopada. Są to autobusy: 3053 - ZPL 55453, 3054 - ZPL 55454, 786 - ZPL 55386, 787 - ZPL 55387.

Są to autobusy Lions City i Lions City G. Nowe autobusy, to pojazdy niskopodłogowe na całej długości z przyklękiem w czasie postoju na przystanku. Mają automatyczną skrzynie biegów, silniki na olej napędowy i spełniają najwyższą normę emisji spalin Euro 6. Silnik został umieszczony w komorze wyposażonej w automatyczny system wykrywania i gaszenia pożaru.

Autobusy dla Szczecina i nowoczesna pętla autobusowa dla Polic - to kolejne dwie inwestycje komunikacyjne w Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym, które wesprą unijne dotacje. Oba przedsięwzięcia mają poprawić warunki dla podróżujących. Na realizację zadań samorządy otrzymają ponad 16 mln zł. Fundusze zagwarantują umowy, które marszałek województwa Olgierd Geblewicz podpisał podczas konferencji prasowej, we wtorek, 27 grudnia 2016 roku. Po ubiegłotygodniowych inwestycjach w drogi samochodowe i trasy rowerowe tym razem unijne fundusze pomocą w realizacji przedsięwzięć komunikacji autobusowej w Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym.

Szczecin ma kupić 20 nowoczesnych autobusów. Niskoemisyjny, klimatyzowany, a przede wszystkim ekologiczny tabor to 10 sztuk pojazdów jednoczłonowych i 10 sztuk pojazdów dwuczłonowych. Koszt inwestycji to ponad 35 mln zł. Dofinasowanie RPO WZ 2014-2020 to 13,4 mln zł. Rozpoczęcie realizacji zadania przewidziano na lipiec 2017 roku, a zakończenie na czerwiec 2018 roku.

Gmina Police postawiła na budowę nowoczesnego węzła przesiadkowego przy ulicy Wyszyńskiego. Ma powstanie nowa nawierzchnia, perony pętli, a także miejsca postoju autobusów, busów, taksówek i rowerów. Nie zabraknie wiat autobusowych, dróg manewrowych i ciągów pieszo-rowerowych. Projekt ma kosztować prawie 3,9 mln zł. Wsparcie unijne sięgnie ponad 3,2 mln zł. Bliskość Szczecina i Polic sprawia, że wspólnie, dla naszych mieszkańców realizujemy projekty. Budowa pętli i dworca autobusowego to dalszy etap działań na rzecz Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego - akcentował burmistrz Polic Władysław Diakun.

Oba zadania wpisują się w działania 2.2 RPO WZ 2014-2020 "Zrównoważona multimodalna mobilność miejska i działania adaptacyjne łagodzące zmiany klimatu w ramach Strategii ZIT dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego". Na realizację Strategii przeznaczono ponad 109 mln euro.

5 stycznia 2017 roku, ZDiTM ogłosił czwarte z rzędu ogłoszenie na wykonanie programu funkcjonalno – użytkowego dla zadania pn.:Budowa węzła przesiadkowego stacja Podjuchy wraz z urządzeniami związanymi z integracją transportu na linii kolejowej 273 w ramach projektu „Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitarnej z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406,273,351. Termin składania ofert do 17 stycznia 2017.

Pierwszy przetarg ogłoszony 14 czerwca 2016 unieważniony 24 czerwca 2016, ponieważ oferta z najniższą ceną przewyższała kwotę którą zlecający chciał przeznaczyć na wykonanie tego zadania (59.174 zł). Jedyna startująca firma SYSTRA Societe Anonyme z Paryża oddział polski we Wrocławiu zażądała kwoty 142.552 złotych.

Drugi przetarg ogłoszony 20 września 2016 unieważniony 29 września 2016 z powodu braku chętnych.

Trzecie podejście do przetargu nastąpiło 15 grudnia 2016 unieważniono go 4 stycznia 2017, z powodu braku wpłaty wadium. Wpłynęła tylko jedna oferta z Pracowni Projektowej Maciej Sochanowski z ulicy Św. Ducha 5B/10 ze Szczecina na kwotę 111 315 zł.

17 stycznia 2017 roku został wybrany wykonawca programu funkcjonalno – użytkowego dla węzła przesiadkowego stacja Podjuchy. Wybrano firmę Pracownia Projektowa Maciej Sochanowski ze Szczecina, która startowała jako jedyna w tym przetargu. Wykonawca ma 180 dni na wykonanie dokumentacji od chwili podpisania umowy.

1 lutego 2017 roku minęła 20 rocznica powołania spółki autobusowej w Policach. Spółkę "Szczecińsko – Polickiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego" założono 1 lutego 1997 roku na bazie wydzielonej ze struktur MZK zajezdni autobusowej w Policach.

W spuściźnie po bazie autobusowej, spółka dostała 62 autobusy /29 przegubowych - Ikarus 280 i 33 solowe ( Jelcz M11 - 30, Jelcz PR-110 - 3)/ o średniej wieku ponad 9 lat. Do końca marca tego roku otrzymała dodatkowe 4 autobusy Jelcz 120 M. Zatrudnienie w spółce wynosiło w tamtym okresie 221 pracowników na pełnym etacie i 14 pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Głównym przedmiotem działalności Spółki jest świadczenie usług transportowych w lokalnej komunikacji zbiorowej na terenie Polic, Szczecina i gmin sąsiednich. Police obsługują takie linie w ramach przewozów regularnych w Policach oraz między Policami i Szczecinem, na liniach: 58, 59, 63, 101, 102, 103, 106, 107, 109, 110, 111, pospieszny: F, nocne: 524, 526, Linia Samorządowa - na terenie gminy Police, Linia Pracownicza - na terenie gminy Police, Linia Działkowa - na terenie gminy Police.

Zarząd Spółki jest jednoosobowy, pierwszym prezesem w okresie od lutego 1997 do grudnia 2002 był Pan Kazimierz Trzciński. Od stycznia 2003 do lipca 2008 funkcję prezesa pełnił Pan Andrzej Markowski. I ponownie od sierpnia 2008 stanowisko to objął Pan Kazimierz Trzciński.

SPA Dąbie ogłosiło 12 kwietnia 2017 roku, chęć sprzedaży wycofanych z eksploatacji autobusów marki: Volvo B10MA - 2852, 2870, 2871, 2872, 2887, MAN NG262 2704, NL262 2002, NL223 2202. Oferty należało składać do 24 kwietnia. Stan wszystkich autobusów - "na holu".

Pokłosiem awantury (z dnia 14 sierpnia 2017) o linie pośpieszne na prawobrzeżu miasta, było ujawnienie (przedstawienie) przez magistrat, a konkretnie przez v-ce prezydenta Marcina Pawlickiego w dniu 5 września 2017 roku, oceny wykorzystania i kosztów prowadzenia linii. Informacje uzyskane dzięki interpelacji radnego Wojciecha Dorżynkiewicza.

Pierwsze zmiany miały zostać wprowadzone na początku września. Plany te dotyczyły korekty częstotliwości kursowania autobusów pośpiesznych. Po protestach mieszkańców prezydent Krzystek na razie wycofał się z tych zmian, ale jej kształt miał zmienić się na przełomie listopada i grudnia po oddaniu do użytku pętli autobusowej przy ulicy Turkusowej. Dalej trwały dyskusje na temat siatki połączeń komunikacji miejskiej prawobrzeżnej części miasta. ZDiTM dalej nie ujawnia projektu planowanych zmian.

W statucie miasta zawarte są zapisy mówiące, że Prezydent zobowiązany jest zgodnie z:

• § 8.1 Celem Miasta jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, tworzenie warunków racjonalnego i harmonijnego rozwoju Miasta oraz warunków pełnego uczestnictwa mieszkańców w życiu wspólnoty,

• § 9.1 Do zadań Miasta należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, a w szczególności między innymi
punkt 4 - lokalnego transportu zbiorowego.

Prezydent i zależna firma budżetowa ZDiTM musi brać pod uwagę w oparciu o zapisy § 8 i 9, zdanie i potrzeby mieszkańców na temat funkcjonowania komunikacji miejskiej. Nie mogą wprowadzać arbitralnych decyzji w jej zwijaniu ze względów ekonomicznych.

Statut nie mówi, że komunikacja miejska musi być dochodowa. Nigdzie na świecie komunikacja miejska nie jest dochodowa. Jedne linie są dochodowe inne nie i w związku z tym koszty jej funkcjonowania równoważą się. To mieszkańcy decydują, jak ma kursować komunikacja w mieście, bo łożą na nią pieniądze ze swoich podatków.

Zmiany wprowadzane przez ZDiTM były głównie ekonomiczne. Po uruchomieniu szybkiego tramwaju, autobusy pośpieszne na dużej części swoich tras dublują się z tramwajami. ZDiTM-owi zależało, by pasażerowie przesiadali się do tramwajów, co przyniosłoby oszczędności.

Po prawej stronie miasta kursuje łącznie 18 zwykłych linii, w tym 6 linii pośpiesznych. Łączny koszt ich utrzymania to miesięcznie 2,9 mln zł wg wyliczeń ZDiTM-u.

Według zestawienia „najdroższe” są autobusy linii 64 - 228 tysięcy złotych miesięcznie, a najtańsze zaś, jeżdżące tylko w godzinach szczytu, to pojazdy linii 66 – 27 tysięcy złotych. Zmniejszenie częstotliwości kursowania linii A i B, to oszczędności rzędu lina A - 297 tysięcy złotych, linia B - 371 tysięcy złotych miesięcznie ich utrzymania.

Najwięcej pasażerów podróżuje dziennie linią B (11 475), linią A (5 808) oraz linią C (5 166). Mniej zaś pasażerów jeździ liniami kursującymi w godzinach szczytu: D (1 027) i E (790). Nie brano pod uwagę linii G (536). Dane ilości pasażerów na całej długości trasy. Zestawienie kosztów

Zastanawiające jest, że miasto nie podało jakie są dochody z linii pośpiesznych tylko mówi o kosztach związanych z eksploatacji tych linii. Według moich obliczeń linia A, B, C zarabia na siebie.

Żeby nie być gołosłownym, a nie chcę się wymądrzać i biorąc tylko średnią kwotę przejazdu za 4 złote - bilet 15 minutowy (nie wiadomo ilu pasażerów korzysta z sieciówek, biletów jednorazowych 15, 30 i 60 minutowych) biorąc pod uwagę ilość osób korzystający dziennie na liniach pośpiesznych wg danych podanych przez miasto i tak:

• linia A - 5 808 x 4 = 23 232 x 30 = 696 960 x 12 = 8 363 520 - 3 572 202,96 (roczne koszty) = 4 790 999,04 zysk
• linia B - 11 475 x 4 = 45 900 x 30 = 1 377 000 x 12 = 16 524 000 - 4 452 238,08 (roczne koszty) = 12 071 761,92 zysk
• linia C - 5 166 x 4 = 20 664 x 30 = 618 920 x 12 = 7 439 040 - 2 789 155,92 (roczne koszty) = 4 649 884,08 zysk.

Jak z tych prawdopodobnych, nieautoryzowanych wyliczeń, w oparciu o dane przedstawione przez v-ce prezydenta wynika - linie A, B, C zarabiają na siebie i na pozostałe linie pośpieszne obsługujące lewo i prawobrzeżną część miasta. Tylko z tych trzech linii pośpiesznych do kasy miasta wpływa co roku 21 512 645,04 złotych. Dziwię się więc miastu, że chce zabijać kury znoszące złote jaja.

ZDiTM również nie ma danych, nie przedstawił ich, jaka część z tych wydatków zwraca się z biletów zakupionych przez pasażerów prawobrzeża. Dochody rozliczane są ogólnie z układu komunikacyjnego.

Pomimo zainstalowania tzw. CSZKM za 54 mln. złotych między innymi podsystemu sprzedaży biletów i ich rozliczania, ZDiTM nie może wyciągnąć danych z tego systemu odnośnie sprzedaży biletów w rozbiciu na linie, doładowania kart magnetycznych, sprzedaży biletów z automatów biletowych zainstalowanych w pojazdach czy w niektórych punktach miasta.

Za czasów MPK, WPKM, ZKM można było uzyskać te dane w rozbiciu na poszczególne rodzaje biletów, jak też kosztów (wydatków) z sprzedanych biletów, pomimo liczenia ręcznego.

foto:Janusz Światowy plac Zgody 20 września 2017

W ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu, do Szczecina zawitały elektryczne autobusy - fiński Linkker-Oy i polski Solaris, które promowały przyjazne środowisku sposoby przemieszczania się, jak też inwestowania w niezbędną do tego infrastrukturę, czy też zmiany świadomości społecznej mieszkańców.

Autobus na testach kursował w dniach 20 - 23 września 2017 roku dwa razy dziennie w godzinach 12.00 i 17.00. z placu Zgody (przystanek autobusowy „Plac Zgody”, al. Wojska Polskiego 21), przez aleję Wojska Polskiego, Piotra Skargi, al. Wyzwolenia, Jana Matejki, Jana z Kolna, Bramę Portową do placu Zgody (kurs bez przystanków pośrednich). Każdy zainteresowany mógł skorzystać z autobusu bezpłatnie.

19 października 2017 roku, Urząd Miejski ogłosił przetarg na zakup 16 autobusów hybrydowych. W ramach przetargu planowany jest zakup 8 sztuk autobusów solowych i 8 sztuk autobusów przegubowych, niskopodłogowych, fabrycznie nowych, niskoemisyjnych, hybrydowych z silnikiem zasilanym olejem napędowym (spełniającym normę emisji spalin EURO VI).

Zakup 16 autobusów hybrydowych dla spółek autobusowych Szczecina - współfinansowany jest przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020.

Autobusy mają być wyposażone w infrastrukturę GMV między innymi - w automat do sprzedaży biletów, kasowniki, antena GPS/GSM, WI-FI, interfejs kierowcy, informacja pasażerska, tablice elektroniczne, radiofonizacja itp. 5 stycznia 2018 roku wybrano ofertę Solarisa. Była to jedyna oferta złożona na część I i II zamówienia.

Gmina Dobra podpisała 12 grudnia 2017 roku, z Marszałkiem Olgierdem Geblewiczem umowę na dofinansowanie zadania - budowy centrum przesiadkowego. Centrum przesiadkowe ma powstać w Łęgach w okolicach skrzyżowania ulic Na Świdwie i Wschodniej. Wybudowane będą tam - przystanek wraz z zatoką autobusową oraz parking typu Bike&Ride z wiatą dla 12 rowerów. Wybudowane mają też być nowe chodniki i elementy małej architektury.

Koszt inwestycji to prawie 850 tysięcy złotych. Wsparcie z RPO to 670 tysięcy złotych. Inwestycja ma być gotowa do kwietnia 2018 roku. Projekt Gminy Dobra wpisuje się w założenia w ramach "Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego”.

6 lutego 2018 roku do zajezdni w Dąbiu trafiły wszystkie solówki "Solarisa", dostały numery: 2811 - ZS 547HY, 2812 - ZS 548HY, 2813 - ZS 549HY, 2814 - ZS 550HY, 2815 - ZS 551HY, 2816 - ZS 552HY, 2817 - ZS 553HY, 2818 - ZS 554HY, 2819 - ZS 555HY, 2820 - ZS 556HY. Na trasy wyjechały 26 lutego 2018.

A w marcu tego roku, 10 autobusów przegubowych. Dostały numery boczne 2851 - ZS 633JE, 2852 - ZS 634JE, 2853 - ZS 635JE, 2854 - ZS 636JE, 2855 - ZS 637JE, 2856 - ZS638JE, 2857 - ZS 639JE, 2858 - ZS 640JE, 2859 - ZS 641JE, 2860 - ZS ZS 642JE. Do eksploatacji oddane w dniach 12 - 14 kwietnia 2018.

Tak, więc zrealizowana została cała dostawa z przetargu ogłoszonego 20 lutego 2017 roku na zakup 20 autobusów (10 autobusów 12 metrowych i 10 autobusów 18 metrowych). 28 kwietnia 2017 ogłoszono informację o wyborze firmy SOLARIS Bus & Coach S.A. jako wykonawcę zadania. Zakup w ramach Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014 - 2020.

24 kwietnia 2018 roku zajezdnia "Dąbie" zgłosiła chęć sprzedaży 13 starych autobusów. Ogłoszenie było wynikiem dostawy 20 nowych autobusów marki "Solaris". Na kupujących czekały wystawione autobusy różnych marek: MAN NL263 2100, MAN NG313 2151, 2152, 2362, MAN Lion's City G 2651, Solaris Urbino 12 2552, Neoplan N4411 2401, MAN NG312 2892, MAN NG262 2893, Volvo 7700A 2710, Volvo B10MA 2873, MAN NL223 2204, 2205.

Efektem tego ogłoszenia był fakt, sprzedaży i skreślenie z listy taboru "dąbskiej" spółki pierwszego w historii komunikacji szczecińskiej autobusu "Solaris Urbino 12" numer boczny 2552 - ZS 1627C, VIN SUU2411665BPN1032, wyprodukowanego w 2005 roku. Jeździł 13 lat, przejechał 1.166.245 km. Autobus po kolizji, którego nie opłacało się naprawiać.

W Urzędzie Marszałkowskim 21 maja 2018 roku, prezydent Piotr Krzystek i marszałek województwa Olgierd Geblewicz podpisali umowę na dofinansowanie zakupu 5 autobusów elektrycznych. Wartość tego projektu wyniesie 15 mln złotych a dofinansowanie 5,7 mln złotych. Pierwsze pojazdy mają pojawić się na ulicach miasta na początku 2020 roku.

Zakup autobusów jest możliwy dzięki projektowi pn:"Zakup taboru autobusowego elektrycznego", który ujęto w Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.

W tym samym czasie ma dotrzeć do miasta kolejnych 6 autobusów elektrycznych zakupionych z dofinansowaniem z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 6 mln złotych. Ogólny koszt przedsięwzięcia to 18,5 mln złotych w ramach programu Gepard.

Zakupy te, wymuszają na mieście przeprowadzenie przebudowy zajezdni na Klonowica w celu dostosowania obiektu do potrzeb autobusów elektrycznych tj. modernizacja placu postojowego z przygotowaniem stanowisk zasilających pojazdy elektryczne, zasilania obiektu w energię elektryczną, jak też hali warsztatów i stacji paliw. Wymuszają też, budowę stacji szybkiego ładowania na terenie miasta.

15 czerwca 2018 roku policka spółka autobusowa przeprowadziła testy nowej pętli autobusowej znajdującej się przy Osiedlu Chemik od strony Siedlic w Policach przy tzw. piaskowniku. 1 lipca 2018 roku uruchomiono ją dla regularnego ruchu autobusów. Nazwa pętli „Polana” została wybrana przez mieszkańców Polic w ogłoszonej zabawie przez radnego miasta Pana Grzegorza Ufniarza (na jego stronie internetowej) a jednocześnie kierownika eksploatacji spółki autobusowej w Policach. Padły między innymi nazwy takie jak, właśnie Polana, Gryfuś, Ósemka, Piaskownik i wiele innych nazw, a najwięcej Polana i Ósemka.

Na pętli znajdują się 4 przystanki: przystanek dla wsiadających dla linii 107 i F, przystanek rezerwowy, przystanek dla wysiadających dla linii 107, przystanek dla wysiadających dla byłej linii F, postawiono też budynek socjalny dla kierowców. Nowa pętla od tej pory jest przystankiem końcowym dla linii 107, i była dla linii F.

4 września 2018 roku, zajezdnia Dąbie wystawiła ogłoszenie o sprzedaży dziesięciu autobusów. Do sprzedaży przeznaczono następujące autobusy: Neoplan N4411 2401, Solaris Urbino 12 2552, MAN NG313 2362, 2451, 2452 oraz 2453, MAN NL313 2410, MAN Lion's City G 2651 oraz Volvo 7700A 2710 i 2711. Niektóre autobusy wystawiane są po raz drugi są to wozy 2362, 2401, 2552, 2651 i 2710, które nie poszły w przetargu w maju.

foto: ZDiTM 31 października 2018

31 października 2018 roku, w zajezdni Klonowica zaprezentowano pierwszy z szesnastu zakupionych przez miasto autobusów hybrydowych, które będą jeździły po mieście. Jest nim Solaris Urbino 12 Hybryid. Jest to dostawa z przetargu ogłoszonego 19 października 2017 roku. Termin otwarcia ofert wielokrotnie przedłużano ze względu na wiele dodatkowych pytań. 12 grudnia 2017 otwarto jedyną ofertę, która wpłynęła od Solarisa. Wyniki wyboru ogłoszono 5 stycznia 2018 roku.

(Nie jest to pierwszy autobus hybrydowy w mieście, pierwszym był autobus dwunastometrowy, też Solaris o numerze bocznym 2000, autobus wyprodukowany w 2010 roku, zakupiony przez spółkę autobusową w Dąbiu, wyjechał na trasę 12 lipca 2013.)

Miasto zakupiło łącznie 8 solowych oraz 8 osiemnastometrowych pojazdów. Wszystkie autobusy pojawiły się w spółce, zgodnie z umową do 19 listopada. Na trasy wyjechały na przełomie listopada i grudnia, po odbiorach, rejestracji i szkoleniu kierowców.

Autobusy napędzane czterosuwowym, rzędowym, wysokoprężnym, chłodzony cieczą — spełniający normę emisji spalin EURO VI silnik diesla oraz elektryczna jednostka napędowa zapewniającą optymalną dynamikę jazdy autobusu w ruchu miejskim. W autobusie znajdują się ładowarki do urządzeń mobilnych oraz przyciski sygnalizacji alarmowej schowane w obudowie uniemożliwiającej przypadkowe uruchomienie, oznakowane alfabetem Brailla — świetlna i dźwiękowa.

Są to hybrydowe 18 metrowe autobusy Solaris - 1892 - ZS 687KE, 1893 - ZS 688KE, 1894 - ZS 689KE, 1895 - ZS 690KE, 1896 - ZS 691KE, 1897 - ZS 692KE, 1898 - ZS 693KE, 1899 - ZS 694KE i 12 metrowe 842 - ZS 679KE, 1843 - ZS 680KE, 1845 - ZS 682KE, 1844 - ZS 681KE, 1846 - ZS 683KE, 1847 - ZS 684KE, 1848 - ZS 685KE, 1849 - ZS 686KE.

Zakup 16 autobusów hybrydowych możliwy dzięki współfinansowaniu przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. Wysokość dofinansowania to ok. 27 mln zł. Łączny koszt to 41 mln złotych.

10 grudnia 2018 roku, ZDiTM umieścił na swojej stronie ogłoszenie o przetargu na zadanie „Budowa węzła przesiadkowego stacja Podjuchy wraz z urządzeniami związanymi z integracją transportu na linii kolejowej 273 w ramach projektu »Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273, 351« w formie zaprojektuj i wybuduj”. Oferty należy złożyć do 27 grudnia później przedłużył do 31 grudnia.

Wykonawca (y) musieli opracować wielobranżową dokumentację projektową wraz z uzyskaniem ostatecznej decyzji umożliwiającej prowadzenie robót budowlanych, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W ramach inwestycji muszą zostać wykonane prace między innymi: przebudowę ulicy Metalowej na odcinku projektowanego węzła przesiadkowego, budowę pętli autobusowej wraz z zagospodarowaniem terenu, budowę parkingów dla samochodów osobowych typu Park&Ride, budowę parkingu Bike&Ride, budowę wiat przystankowych, wykonanie elementów Systemu Informacji Pasażerskiej, rozbiórkę istniejących obiektów i nawierzchni, budowę zaplecza socjalno-kasowego, budowę systemu zliczania pojazdów na parkingu, budowę monitoringu wizyjnego i kanalizacji teletechnicznej, budowę/przebudowę chodników, budowę/przebudowę oświetlenia ulicznego, budowę/przebudowę odwodnienia projektowanych nawierzchni, przebudowę kolidującego uzbrojenia, budowę zjazdów, wprowadzenie stałej organizacji ruchu.

Budowa węzła będzie ogromnym skokiem jakościowym (od czasu oddania połowie kwietnia 1972 roku pętli autobusowej znajdującej się obecnie w rejonie ulic Metalowej i Floriana Szarego) dla pasażerów w tej okolicy i ułatwienia w ramach zrównoważonego transportu zbiorowego. Parking P&R wraz z pętlą autobusową stanie się elementem większej całości.

31 grudnia otwarto koperty z trzema ofertami. Zgłosiły się firmy: Strabag – 14,8 mln zł, 72 miesiące rękojmi, 0,7 proc. kary umownej liczonej od wartości kontraktu za każdy dzień opóźnienia, Elbud – 13,9 mln zł, 68 miesięcy rękojmi, 0,5 proc. kary umownej liczonej od wartości kontraktu za każdy dzień opóźnienia i Müsing Bud – 11,6 mln zł, 72 miesiące rękojmi, 0,7 proc. kary umownej liczonej od wartości kontraktu za każdy dzień opóźnienia.

SPAK, 4 stycznia 2019 roku zgłosił chęć sprzedaży 7 autobusów. Oferty należało składać do 21 stycznia. Były to autobusy: MAN NL 262, długość 12 m, nr taborowy 1001, dwie pary drzwi, przebieg 1 115 132 km rok produkcji 2000 - sprawny technicznie, MAN NG 363, długość 18 m, nr taborowy 1260, cztery pary drzwi, przebieg 636 261 km rok produkcji 2002 - sprawny technicznie, MAN NL 283, długość 12 m, nr taborowy 1448, trzy pary drzwi, przebieg 735 408 km km rok produkcji 2004 - awaria silnika, MAN NL 283, długość 10 m, nr taborowy 1510, dwie pary drzwi, przebieg 803 560 km rok produkcji 2005 - awaria silnika, VOLVO B 10 M, długość 18 m, nr taborowy 1573, cztery pary drzwi, przebieg 1 573 718 km, rok produkcji 1995 - awaria silnika, VOLVO B 10 M, długość 18 m, nr taborowy 1576, cztery pary drzwi, przebieg 1 610 148 km, rok produkcji 1995 - awaria silnika, VOLVO B 10 M, długość 18 m, nr taborowy 1581, cztery pary drzwi, przebieg 1 592 112 km, rok produkcji 1995 - brak badań technicznych.

foto: Janusz Światowy pętla Krzekowa 4 kwietnia 2008

11 stycznia 2019 roku, był ostatnim dniem, w którym autobus marki VOLVO B10M o numerze taborowym 1571 zakończy swoją służbę na rzecz komunikacji szczecińskiej. Przez prawie 23 lata przejechał 1 630 000 kilometrów, teraz idzie na zasłużoną emeryturę. Odbył swój pożegnalny kurs liniowy o godzinie 8:04. Autobus wyruszył z Krzekowa w kierunku Dworca Głównego a o godzinie 9:12 wrócił na Krzekowo.

Po wymontowaniu kasowników autobus przekazany zostanie do Muzeum Techniki. Autobus zachował oryginalne malowanie, jak również oryginalną rolkę z poszczególnymi numerami i opisami tras, nie zamontowano w nim elektronicznego wyświetlacza.

Wyprodukowane w 1994 autobusy Volvo przypłynęły do Polski z Finlandii rorowcem „Puck”. Do SPA Klonowica trafiło 40 sztuk. Data pierwszej rejestracji autobusu, to 17 sierpnia 1995, od tego dnia pojazd przewiózł tysiące pasażerów.

Wymiary zasłużonego staruszka to 18,0 m długości, 2,50 m szerokości i 3,10 m wysokości. Liczba miejsc 132, miejsc siedzące 42. Typ silnika: THD 102KB, norma Euro I, układ silnika - rzędowy, poziomy, 6 cylindrów, 9,60 dm3, moc silnika 209 kW (285 KM), skrzynia biegów ZF 4 HP 500.

28 stycznia 2019 roku, ZDiTM wybrał wykonacę węzła przesiadkowego w Podjuchach z ogłoszonego przetargu w dniu 10 grudnia 2018 roku. Za najkorzystniejszą uznano ofertę firmy "Müsing Bud" ze Szczecina, która zaoferowała wykonanie zadania za kwotę 11 642 435,59 zł. ZDiTM podpisze z nią umowę. W przetargu brały udział jeszcze 2 firmy tj. "Konsorcjum Elbud Szczecin sp. z o.o. – Elbud Sajewicz sp. Jawna" i "Strabag".

Na realizację umowy wykonawca będzie miał 20 miesięcy, w tym nie więcej niż 11 na wykonanie dokumentacji projektowej. W ramach inwestycji powstanie parking park and ride, nowa pętla autobusowa z zagospodarowaniem terenu wraz z zapleczem socjalno-kasowym, nowe jezdnie, chodniki, oświetlenie, System Informacji Pasażerskiej. Budowa węzła przesiadkowego w Podjuchach jest jednym z elementów związanych z integracją transportu na linii kolejowej 273 w ramach projektu »Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273, 351».

foto: Janusz Światowy zajezdnia Police 1 marca 2019

SPPK pochwaliło się 1 marca 2019 nowym/starym nabytkiem, czyli holownikiem Iveco 410 E 428x8 Eurotrakker z nadanym numerem 007. Holownik trafił do Polic przez pośrednika z duńskiej armii pod koniec 2017 roku. Ma 18 lat i 53 tysiące kilometrów przebiegu. Waży prawie 25 ton. Na dachu kabiny ma pomost manewrowy. Jego wyposażenie stanowi żuraw HDS, trzy wyciągarki hydrauliczne i specjalny dyszel do holowania pojazdów. Pojazd ma silnik diesla o pojemności 13 798 cm i moc 420 KM. Po przystosowaniu holownika dla potrzeb spółki trafi do służby.

Stary dwudziestodziewięcioletni letni pojazd pomocy technicznej o numerze 743 idzie na zasłużoną emeryturę. Pozyskano go z wycofanego z eksploatacji autobusu liniowego (Ikarus 280 z 1990). W marcu 2007 roku skrócono go o człon B i od tej chwili służył jako pogotowie techniczne polickiej spółki. Prawdopodobnie zostanie sprzedany lub zlikwidowany.

Z powodu prowadzonych prac przy przebudowie pętli autobusowej „Police Rynek” z dniem 22 lipca 2019 wprowadzono tymczasową organizację ruchu, która trwała do 31 października. Przez węzeł "Police Rynek" przejeżdża 12 linii autobusowych. Od tego dnia nastąpią zmiany w kursowaniu linii 101, 102, 103, 106, 111, 524, 526, Linii Samorządowej, Linii Plażowej, Linii Działkowej a od 2 września 2019 również linii 109 i 110. Przystanki „Police Rynek” dla wszystkich linii zostały czasowo wyłączone z użytkowania.

Tymczasowa pętla (przystanek węzłowy) na czas trwania przebudowy została zlokalizowana na przystanku "Police Kołłątaja" przy skrzyżowaniu ulic Kołłątaja i Grunwaldzkiej, będzie też podwójny przystanek w kierunku Jasienicy i nowy przystanek w kierunku osiedla.

W dniach 30 - 31 sierpnia 2019 z terenu zajezdni w Policach wyjechały sprzedane autobusy marki MAN NG 313 - 757, MAN NL 223 - 3023 i 3027 i MAN NL 313 - 3021. W tym samym okresie na teren zajezdni przyjechały nowe autobusy marku MAN (3 solówki i 2 przegubowe) z ogłoszonego przetargu z dnia 23 lipca 2018 roku, w którym 26 września tego roku wybrano jako dostawcę firmę MAN Track & Bus Polska S.A. Jak informowało SPPK dwa nowe autobusy przegubowe wróciły do dostawcy ze względu na stwierdzone usterki, jak też niezgodności z warunkami technicznymi zamówienia.

31 sierpnia 2019 na trasy wyjechały nowo zakupione autobusy marki MAN LIONS CITY (3 solowe - 3061 - ZPL 73661, 3062 - ZPL 73662, 3063 - ZPL 73663 i przegubowe MAN NG 323 LIONS CITY G 792 - ZPL 73592, 793 - ZPL 73593). Była, to ostatnia dostawa realizowanego od 3 lat projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. W ramach projektu w ciągu trzech lat zostało zakupionych 15 autobusów. W 2017 roku były to autobusy marki Solaris (5 szt.), w latach 2018 - 2019 dostawy autobusów marki MAN po 5 szt w każdym roku. Autobusy wyposażone są w silniki Diesla spełniające normę emisji spalin Euro 6, są w pełni klimatyzowane i dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Gmina Goleniów, 13 stycznia 2020 roku zokomunikowała, ze inwestycja zostanie dofinansowana ze środków Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Po czterokrotnym podejściu do przetargu na budowę autobusowego węzła przesiadkowego w Załomiu, gminie Goleniów wreszcie udało się wybrać firmę "Elbud" ze Szczecina, która chce poprowadzić inwestycję za nieco ponad 10 mln zł.

"Elbud" do 30 września 2020 roku ma czas na wykonanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem wszelkich niezbędnych pozwoleń, a budowa całości przedsięwzięcia ma być zrealizowana do 30 września 2021 roku.

Inwestycja została podzielona na dwa etapy. W pierwszym wykonany zostanie w nowym śladzie odcinek ulicy Leśnej, którym do węzła będą dojeżdżać autobusy szczecińskiej komunikacji miejskiej, a w drugim - samo centrum przesiadkowe. Wybudowana zostanie między innymi poczekalnia dla pasażerów, parking dla samochodów i rowerów oraz trzy perony dla autobusów. Cały obiekt będzie monitorowany.

Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o w dniu 21 stycznia 2020 roku wystawiło do sprzedaży wycofane z eksploatacji autobusy. Oferty cenowe należało składać do 27 stycznia 2020 roku w siedzibie spółki,

• autobus miejski MAN NL 313 rok produkcji 2002 nr rej. ZPL 25122, nr ewidencyjny - boczny 3022
• autobus miejski MAN NL 283 rok produkcji 2004 nr rej. ZPL 32328, nr ewidencyjny - boczny 3028
• autobus miejski MAN NG 313 rok produkcji 2004 nr rej. ZPL 32360, nr ewidencyjny - boczny 760

21 lutego 2020 roku, na terenie zajezdni w Policach przedstawiciele firmy MAN Truck & Bus Polska sp. z o.o zaprezentowali swój nowy produkt - autobus MAN Lions City CNG Hybrid.

foto: Janusz Światowy 21 lutego 2020 autobus, Man Lions City CNG Hybrid

Nowy pojazd MAN-a jest projektem o nowym wnętrzu i nadwoziu, co spowodowało zmniejszenie ciężaru pojazdu o 850 kg, i co umożliwiło zwiększenie przestrzeni pasażerskiej. Pojazd dostał również nowe 9 litrowe silniki (seria D15 disel) oraz 9,5 litrowe silniki na gaz (seria E18 CNG) o jeszcze lepszych osiągach i napędzie.

Oświetlenie autobusu przednie i tylne w technologii LED. Oświetlenie wnętrza pojazdu również w technologii LED podświetla powierzchnię dachu. Światło podające z góry tworzy przyjemny efekt świetlny. Wnętrze autobusu wykończone w żywych i ciemnych kolorach. Inny montaż uchwytów przy siedzeniach i poręczy zwiększa komfort pasażerów, ale także ułatwia czyszczenie i konserwację autobusu. Niezależne zawieszenie przedniej osi jak też ułatwiony dostęp do podzespołów w czasie prac serwisowych. Przeprojektowano również stanowisko pracy kierowcy, zwiększając jego komfort. Ma moduł Efficient Hybrid.

foto: Janusz Światowy 21 lutego 2020, Man eTGE

Przy okazji zaprezentowano też busa MAN eTGE do przewozu pasażerów. Autobusik jest pojazdem elektrycznym, wyposażony w akumulator litowo-jonowy HV 35,8 kWh. Został wprowadzony do oferty firmy w 2018 roku. Budowa tych pojazdów jest przyszłością komunikacji wyposażonej w pojazdy zaopatrzone w silniki elektryczne.

Zakup tych pojazdów przez spółki jest melodią przyszłości. Pojazdy, te generują dodatkowe koszty, są droższe, a i trzeba wybudować odpowiednią infrastrukturę, jak stacja tankowania gazu ziemnego i ładowania elektrycznego. Bez wsparcia finansowego z zewnątrz spółki autobusowe nie dałyby rady. W prezentacji uczestniczył burmistrz Polic Waładysław Diakun, jak też zainteresowani pracownicy spółki autobusowej na czele z prezesem Kazimierzem Trzcińskim.

Jak podał portal infobus.pl, 26 marca 2020 roku miasto zerwało kontrakt na dostawę 11 autobusów niskopodłogowych z napędem elektrycznym klasy MAXI jednocześnie naliczając 2 miliony złotych kary za nie wykonanie zadania.

Dla przypomnienia przetarg ogłoszono 7 września 2018 roku. 18 października 2018 roku otwarto oferty na zakup tych autobusów elektrycznych. Wpłynęły dwie ofert od: SOLARIS Bus & Coach S.A. na kwotę zł 49.384.500,00 i Konsorcjum URSUS BUS z Lublina/Spółka Akcyjna “Kompania Samochodowa Bogdan Motors” – spółka prawa ukraińskiego na kwotę 38.289.900,00 zł. Miasto przeznaczyło na ten cel kwotę 33 450 000 zł brutto.

21 grudnia 2018 roku Urząd Miasta ogłosił wyniki przetargu. Wygrała oferta złożona przez Konsorcjum URSUS BUS. Termin realizacji zamówienia miał nastąpić w I kwartale 2020 roku. Operatorem autobusów miało być Przedsiębiorstwo Autobusowe Klonowica Sp. z o.o..

Biuro Zamówień Publicznych Urzędu Miasta w Szczecinie 5 maja 2020 roku ogłosiło przetarg na zakup 8 autobusów elektrycznych. Firmy zainteresowane udziałem w postępowaniu mają czas na składanie ofert do 5 czerwca tego roku.

W ramach zamówienia i zgodnie z ogłoszoną specyfikacją mają zostać zakupione fabrycznie nowe, niskopodłogowe, przegubowe autobusy zeroemisyjne o napędzie elektrycznym. Autobusy powinny mieć m.in.: maksymalnie 18,1m długości, pojemność całkowitą na 120 osób, system odzyskiwania energii podczas hamowania i jazdy z góry i wykorzystania jej do doładowania magazynu energii, możliwość ładowania plug-in lub poprzez pantograf. Oświetlenie kabiny pasażerskiej ma być wykonane w technologii LED, ponadto na pokładzie pojazdu muszą być zainstalowane ładowarki USB oraz system informacji dla pasażerskiej.

Wymogi zamawiającego, to minimum 4-letni okres gwarancji bez limitu kilometrów. W ramach zamówienia, dostawca będzie musiał przeszkolić kierowców oraz techników odpowiedzialnych za naprawy i obsługę autobusów. Termin wykonania zamówienia: maksymalnie do 392 dni od dnia zawarcia umowy.

Zakup objęty dofinansowaniem w ramach projektu pn. „Zakup bezemisyjnego taboru autobusowego wraz z infrastrukturą” - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, działanie 6.1 Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach. Wysokość dofinansowania to 20 404 250,00 zł.

7 lipca 2020 otwarto oferty. Wpłynęła jedna oferta z firmy SOLARIS Bus & Coach S.A., która zaproponowała kwotę 32.344.080,00 zł brutto. Miasto zamierzało przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia 29.583.345,00 zł brutto. 12 sierpnia 2020 wybrano firmę SOLARIS Bus & Coach S.A, a 15 września 2020 podpisano umowę, Solaris ma 13 miesięcy na ich dostawę.

13 maja 2020 roku został przekazany plac budowy pod budowę nowego węzła przesiadkowego przy stacji Podjuchy wraz z urządzeniami związanymi z integracją transportu na linii kolejowej 273 w ramach projektu »Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273, 351« w formie zaprojektuj i wybuduj”.

W ramach budowy węzła powstanie: parking park and ride, nowa pętla autobusowa z zagospodarowaniem terenu, nowe jezdnie, chodniki i oświetlenie, parking Bike&Ride, wiaty przystankowe, montaż elementów Systemu Informacji Pasażerskiej, zaplecze socjalno-kasowe.

Budowa węzła przesiadkowego jest elementem projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego związanego z budową Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej, która stanowić będzie oś transportu publicznego w obszarze funkcjonalnym miasta Szczecin. Węzły przesiadkowe realizowane w ramach projektu mają poprawić skomunikowanie pomiędzy poszczególnymi środkami transportu oraz przyczynić się do wzrostu zainteresowania transportem publicznym.

Będzie to ogromny skok jakościowy dla pasażerów i ułatwienia w ramach zrównoważonego transportu zbiorowego od czasu budowy pętli autobusowej w Podjuchach znajdującej się w okolicy ulic Metalowej i Floriana Szarego, którą oddano do eksploatacji w kwietniu 1972 roku.

Tzw. „dworzec autobusowy” czyli pętla, eksploatowana jest do dnia dzisiejszego. W tamtym czasie była jedną z nowocześniejszych w mieście. Posiadała cztery duże perony z nawierzchni z sześciokątnych płyt betonowych. Na każdym z nich znajdował się sygnalizator świetlny. Na wprost peronów stanęła dyspozytornia wraz z kasą biletową, wyposażona w wiatę. Dodatkowo, tuż obok pętli wybudowano kanał naprawczy.

Wykonawcą jest firma MÜSING BUD Sp. z o.o. Sp.K., a koszt przedsięwzięcia wynosi 11,6 mln zł. Zakończenie prac budowlanych przewidziany się na koniec tego roku.

Do 31 sierpnia SPA "Klonowica" oczekiwało na oferty z ogłoszenia wydanego 4 sierpnia 2020 roku na sprzedaż trzech autobusów MAN NM283 o numerach bocznych: 1610, 1611 i 1612. Cena minimalna każdego z nich to 35 000,00 zł netto. Autobusy wyprodukowane w 2006 roku.

8 września 2020 roku, Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne oczekiwało na oferty do 9 października 2020 roku z ogłoszonego przez siebie przetargu na zakup czterech autobusów hybrydowych, w tym dwóch 12-metrowych i dwóch przegubowych. Termin realizacji zamówienia w ciągu 9 miesięcy od podpisania umowy.

Autobusy mają być klimatyzowane, wyposażone w kasowniki, tablice informacyjne, instalację głośnomówiącą, moc silnika ma zapewnić odpowiednią dynamikę jazdy, zbiornik paliwa o pojemności dla zasięgu min. 600 km, napęd hybrydowy z magazynowaniem energii elektrycznej. Akumulacja energii może pochodzić z rekuperacji oraz nadmiaru chwilowej mocy silnika wysokoprężnego.

16 października otwarto oferty na dostawę autobusów. Zgłosiły się 2 firmy - MAN Truck & Bus Polska Nadarzyn, zaoferował kwotę 5 997 480,00 zł i 48 miesięcy gwarancji, EvoBus Polska z Wolicy zaoferował kwotę 6 763 770,00 i 36 miesięcy gwarancji. Police przeznaczył na zakup autobusów kwotę 6 150 000 zł brutto. 13 listopada 2020, SPPK wybrało dostawcę 4 autobusów, została nim firma MAN Truck & Bus Polska Nadarzyn.

Na potrzeby autobusów elektrycznych SPA "Klonowica" 6 listopada 2020 roku ogłosiła przetarg na budowę sześciostanowiskowej stacji ładowania autobusów elektrycznych w ramach modernizacji zajezdni autobusowej. Termin wykonania zadania: nie dłużej niż 180 dni kalendarzowych od dnia przekazania placu budowy. Nadsyłanie ofert do 24 listopada, 2 grudnia (zmiany w siwz i pytania). W tym dniu nastąpi otwarcie ofert.

2 grudnia 2020, otwarto oferty. Była tylko jedna, zgłosiło się konsorcjum firm Ekoenergetyka Sales Sp. z o.o z Łodzi i Westa Building Sp. z o.o z Sieradza, które zaproponowały 1.646.392,46 złotych za wykonanie zadania, SPAK zarezerwował kwotę 2.144.895,06 złotych. 7 stycznia 2021 roku ogłoszono, że konsorcjum firm : Ekoenergetyka Sales sp. z o.o z Łodzi i Westa Building sp. z o.o z Sieradza na kwotę 1.646.392,46 złotych brutto wykona powyższy przetarg. 20 września 2021 roku zakończyły się prace związane z budową stacji ładowania autobusów elektrycznych w zajezdni. Wszystkie elementy potrzebnych urządzeń oddano do eksplatacji.

28 grudnia 2020 roku, Urząd Miasta ogłosił przetarg na zakup omawianych niżej autobusów. Zainteresowane firmy mają czas na składanie ofert do 2 lutego 2021 roku. Autobusy powinny zostać dostarczone w terminie maksymalnie do 365 dni od dnia zawarcia umowy.

To będzie kolejny zakup autobusów elektrycznych. Niezbędne dokumenty zostały wysłane do Europejskiego Biuletynu Zamówień Publicznych, co oznacza że przetarg zostanie opublikowany w najbliższych dniach. Miasto planuje kupić 6 nowych pojazdów.

Zamówienie obejmuje zakup 6 autobusów jednoczłonowych, niskopodłogowych, fabrycznie nowych, zeroemisyjnych, o napędzie elektrycznym. Pojazdy powinny mieć długość maksymalną 12,50 m i pojemność całkowitą na 75 osób. Układ napędowy powinien być wyposażony w system odzyskiwania energii podczas hamowania i jazdy z góry i wykorzystywania jej do doładowania magazynu energii (tzw. rekuperacji). Dodatkowo autobusy powinny być wyposażone w system ładowania plug-in, pantograf oraz panel fotowoltaiczny na dachu. Oświetlenie kabiny pasażerskiej ma być wykonane w technologii LED, ponadto znajdą się w niej ładowarki USB oraz system informacji dla pasażerów.

Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) - Gepard – Bezemisyjny transport publiczny, nazwa przedsięwzięcia: „Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza – zakup autobusów elektrycznych na potrzeby komunikacji miejskiej w Gminie Miasto Szczecin”.

23 lutego 2021 roku, otwarto oferty na zakup 6 autobusów jednoczłonowych, niskopodłogowych, fabrycznie nowych, zeroemisyjnych, o napędzie elektrycznym. Zgłosił się jedynie Solaris z ofertą na kwotę 16,662 mln zł brutto. Miasto przeznaczyło kwotę 18,450 mln zł brutto.

Przetarg ogłoszono 28 grudnia 2020 roku z datą składania ofert do 2 lutego, a później 23 lutego 2021 roku ze względu na zmiany siwz i mnogość pytań. Na dostawę autobusów, jeśli "Solaris" wygra będzie miał 365 dni. Zakup dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu Gepard. 29 marca 2021 roku ogłoszono wyniki - SOLARIS Bus & Coach Sp. z o.o. dostarczy autobusóy. Koszt zakupu autobusów to 16 661 826,00 zł brutto. 9 kwietnia 2021 roku podpisano umowę. Pojazdy mają być dostarczone w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy. Umowę podpisali Petros Spinaris, Członek Zarządu firmy Solaris i Prezydent miasta Piotr Krzystek.

Z powyższą inwestycją współgrał ogłoszony przetarg 26 lutego 2021 roku Szczecińskich Inwestycji Miejskich na 3 ładowarki pantografowe do ładowania autobusów elektrycznych, które mają być zainstalowane w takich miejscach jak: Kołłątaja, Kolumba i Owocowa. Otwarcie ofert w postępowaniu przetargowym 9 kwietnia 2021, wybór wykonawcy 5 maja 2021. Podpisanie umowy 11 czerwca 2021, a zakończenie prac nastąpiło w lipcu 2022.

Z ogłoszonego przetargu wpłynęła tylko jedna oferta na dostawę tych urządzeń. Akces na wykonanie tego zadania zgłosiła firma z Zielonej Góry "EKOENERGETYKA – Polska S.A.". Zaproponowała kwotę 3 510 445,70 zł brutto. Na sfinansowanie zamówienia SIM zabezpieczył 3 700 000,00 zł brutto. 11 czerwca 2021 roku podpisano umowę z powyższą firmą na dostawę i montaż tych urządzeń, która ma się zakończyć w ciągu 6 miesięcy od dnia podpisania umowy.

25 maja 2021 roku, na stronie polickiej spółki ukazało się ogłoszenie o sprzedaży następujących autobusów:

• autobus przegubowy 18 m - MAN NG-313 (A23) nr rej. ZPL 32358, rok prod. 2004, nr ewid. 758), stan licznika: 1 368 426 km
• autobus przegubowy 18 m - MAN SG-313 (A75) nr rej. ZPL 32369, rok prod. 2005, nr ewid.769, stan licznika: 1 025 712 km
• autobus solowy 12 m - MAN NL-283 (A21) nr rej. ZPL 32329, rok prod. 2004, nr ewid. 3029, stan licznika: 1 324 627 km
• autobus solowy 12 m - MAN NL-283 (A21) nr rej. ZPL 20496, rok prod. 2006, nr ewid. 3038, stan licznika: 755 703 km

Autobusy były sprawne technicznie. Oferty kupna z podaniem ceny brutto za autobus,trzeba złożyć do 14 czerwca 2021.

Pomimo niezakończonych odbiorów nowo powstałego węzła przesiadkowego w Podjuchach przy stacji kolejowej ZDiTM od 23 czerwca 2021 roku udostępnił kierowcom parking, na którym znajduje się 140 miejsc parkingowych w tym 5 miejsc dla osób niepełnosprawnych, do tego parking kiss and ride i część dla taxi. W przyszłości węzeł przesiadkowy mają obsługiwać linie 64, 66 i nocne kursujące w tej części miasta.

W dniach 28 - 29 lipca 2021 roku trafiły do zajezdni Police zamówione przez spółkę 4 autobusy hybrydowe (2 przegubowe i 2 solówki) z przetargu ogłoszonego 8 września 2020 roku, w którym wygrała firma MAN. Dostarczone autobusy to MAN NG330 Lion’s City 18 EfficientHybrid (794 i 795)i MAN NL280 Lion’s City 12 EfficientHybrid (3064 i 3065).

5 sierpnia 2021 roku, poinformowano, że do końca września planowany jest finał prac związanych z budową stacji ładowania autobusów elektrycznych w zajezdni na ulicy Klonowica. Jest już podstacja i wszystkie elementy potrzebne do zamontowania ostatnich urządzeń.

foto: Maciej Korzański, Klonowica 26 sierpnia 2021

Cała infrastruktura podziemna związana z dostawą prądu oraz podstacja są już gotowe. Potrzebne jest jeszcze podłączenie i zamontowanie samych ładowarek. Nastąpi to nie później niż do końca września, zatem pojazdy, które jesienią mają pojawić się na terenie Szczecińskiego Przedsiębiorstwa Autobusowego „Klonowica” będą miały gotową i sprawną infrastrukturę.

foto: Maciej Korzański, 26 sierpnia 2021

Przedmiotem umowy zawartej z konsorcjum firm Ekoenergetyka Sales sp z o.o. oraz Westa Building sp z o.o była budowa 6 - stanowiskowej stacji ładowania autobusów elektrycznych. Każde urządzenie będzie mogło naładować 2 pojazdy. Zakres zadania o wartości 1 646 392, 46 to:

• roboty budowlane,
• roboty elektryczne w zakresie linii kablowych 15 kV i 0,4 kV,
• roboty elektryczne w zakresie stacji transformatorowej,
• roboty elektryczne w zakresie montażu ładowarek

W dniach 15 - 17 września 2021 roku przyjechały na teren zajezdni Klonowica pierwsze w mieście autobusy elektryczne Solaris Urbino 18 Electric, które przywieziono na lawetach. Dostawa zgodna z podpisanym kontraktem z 15 września 2020 roku z firmą SOLARIS Bus & Coach Sp. z o.o. na zakup 8 przegubowych zeroemisyjnych autobusów, z przetargu ogłoszonego 5 maja 2020 roku. Koszt zakupu to 32 344 080,00 zł brutto. Zakup objęty był dofinansowaniem w ramach projektu pn. „Zakup bezemisyjnego taboru autobusowego wraz z infrastrukturą”.

1 października 2021 roku, SPPK w Policach ogłosiła przetarg na zakup 2 używanych autobusów jednej marki i tego samego typu, z tego samego rocznika, przegubowych niskopodłogowych 18 metrowych, zasilanych olejem napędowym, wyprodukowanych nie wcześniej niż w 2010 roku. Pisemne oferty należało złożyć w siedzibie spółki do dnia 22 października 2021. Dostawa autobusów powinna nastąpić do 15 listopada. Zgłosiła się tylko firma Solaris, którą wybrano jako dostawcę tych autobusów.

28 października 2021 roku w godzinach wieczornych dotarły do spółki dwa używane autobusy Solaris Urbino 18 IV. Wyprodukowano je w 2017 roku dla holenderskiego przewoźnika Connexxion z Hilversum. Pojazdy są 3-drzwiowe, mają wygodne miękkie siedzenia, są w pełni klimatyzowane. Poprzednie numery taborowe to #9319 i #9320. Obecne numery taborowe SU 18 to, 796 - ZPL 86196 i 797 - ZPL 86197, które zadebiutowały na trasie linii samorządowej w dniu 30 października 2021.

Od 9 października 2021 roku, ZDiTM wprowadził duże zmiany dla pasażerów komunikacji miejskiej w rejonie Placu Rodła, Niebuszewa, a także osób dojeżdżających z prawobrzeża. Zmiany z powodu dalej trwających prac torowych w śródmieściu, jak również prowadzonych prac budowlanych na trasie linii pospiesznych w rejonie ich przejazdu z prawobrzeża na lewobrzeże, powodujące duże opóźnienia w ich kursowaniu (Estakada Pomorska, Energetyków - przebudowa ulic Międzyodrza), jak również brakami kierowców.

Między innymi zawiesił? do odwołania kursowanie linii pospiesznych A, G i H, wydłużył kursowanie linii B do Osiedla Bukowego, uruchomił tymczasowo linie tramwajową 13 w relacji Turkusowa - Pomorzany, wprowadził dodatkowe kursy na linii 65 w relacji Osiedle Bukowe – Turkusowa z częstotliwością co 20 minut.

Z wypowiedzi Prezydenta Piotra Krzystka z 6 października 2021 roku podczas programu „Studio wSzczecinie.pl” wynika, tu cytat, "że linie pospieszne zostaną zlikwidowane, i że akcent komunikacyjny coraz częściej przenoszony będzie na komunikację tramwajową. Chcemy przyzwyczaić mieszkańców do komunikacji tramwajowej. Jeżeli tego nie zrobimy, to mieszkańcy będą korzystali z linii autobusowych, które są wspomagające do komunikacji tramwajowej. Tramwaje są bardziej pojemne, niezależne od tego, co się dzieje na szlakach samochodowych".

9 listopada 2021 roku, SPA"Klonowica" wystawiło ogłoszenie o sprzedaży 9 autobusów z lat 2005 - 6 sprawnych technicznie. Do sprzedaży przeznaczono następujące autobusy: MAN-y NM283 1610 i 1611 oraz MAN-y NG313 Lion’s City 1596, 1597, 1598, 1599, 1650, 1651 i 1653.

foto: Panorama 7, węzeł Załom,

9 grudnia 2021 roku, pasażerowie komunikacji miejskiej Prawobrzeża zostali mile zaskoczeni. Nowoczesne, ładne i funkcjonalne centrum przesiadkowe powstało w Załomiu przy ulicy Lubczyńskiej. Stanowiska dla autobusów, zadaszone wejście do przeszklonego budynku, zadaszone perony, wyraźne oznakowanie dróg dla pieszych i rowerzystów, parking dla samochodów i stojaki na rowery. Tak prezentuje się nowe centrum przesiadkowe. W poczekalni pasażerowie mają do dyspozycji toaletę oraz elektroniczną tablicę informującą o czasach odjazdu autobusów.

Centrum przesiadkowe leży przy drodze ze Szczecina przez Pucice, Kliniska Wielkie do Goleniowa. Po drodze jest też Strefa Przemysłowa Goleniów. Inwestorem była Gmina Goleniów, która wykonała też część ulicy Leśnej. To ona ma połączyć obecny przystanek końcowy dla linii 77 i C na osiedlu Kasztanowym z nowym centrum. Na dojazdowym odcinku ulicy Lubczyńskiej skorygowano progi zwalniające, które autobusy mogą pokonywać bez najeżdżania na nie. Teren jest oświetlony i ma zewnętrzny monitoring.

Obiekt został już udostępniony do eksploatacji, choć ZDiTM Szczecin jeszcze nie podjął decyzji o przekierowaniu miejskich autobusów do tego centrum. Inwestycja kosztowała ponad 10 mln złotych i sprawia bardzo pozytywne wrażenie. Inwestycja została dofinansowana ze środków Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.

W przestrzeni miejskiej pojawiły się dwie z trzech ładowarek pantografowych do ładowania elektrycznych autobusów. Urządzenia stoją na ulicy Owocowej i pętli Kołłątaja. Ostatnia trzecia z kolei ładowarka pantografowa została zamontowana przy ulicy Kolumba (przy budynku Dworca Głównego - przystanek linii 75) w dniach 21 - 29 grudnia 2021.

Za dostawę trzech sztuk, fabrycznie nowych szybkich ładowarek pantografowych odpowiada firma Ekoenergetyka Polska S.A. Urządzenia (każde o mocy 400 kW) zlokalizowane są przy ulicach Owocowej, Kołłątaja, Kolumba. Wraz z ładowarkami montowane były nowe abonenckie stacje transformatorowe. Dostarczany jest również system telemetryczny.

8 lutego 2022 roku, SPPK wystawiło do sprzedaży trzy autobusy MAN SG313 o numerach taborowych 770, 771, 772 z 2005 roku, każdy z nich ma przejechane prawie milion kilometrów, są sprawne technicznie i z ważnymi dowodami rejestracyjnymi. Oferty kupna z podaniem ceny brutto za autobus, należało złożyć do dnia 22 lutego 2022.

20 marca 2022 roku na płycie zajezdni pojawiły się pierwsze solowe elektryczne „jamniki”. Nadano im numery 1220 - 1225. W związku z tym wycofano wszystkie trzy MAN-y trzeciej generacji: 1206, 1300 oraz 1449. Z placu taborowego zniknął także pierwszy Solaris Urbino 12 z SPA Klonowica - pojazd z numerem 1501.

foto: Janusz Światowy 22 lutego 2023, ładowanie

Pierwsze testy ładowarek pantografowych przeprowadzono 10 maja 2022 roku na pętli Kołłątaja. Tam ustawione zostało jedno z trzech urządzeń (pozostałe dwa znajdują się przy ulicy Owocowej i Kolumba), którym w czasie postoju mogą się podładować autobusy elektryczne.

Zanim urządzenia zostaną przekazane do eksploatacji, konieczne jest wyregulowanie całego systemu i wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości. Wykonawca musi przeszkolić ponadto osoby, które zajmą się obsługą ładowarek jak również systemu telemetrycznego. Jednocześnie trwają procedury, związane uzyskaniem niezbędnych pozwoleń i decyzji umożliwiających przekazanie ładowarek do użytkowania.

SPA Klonowica, 28 kwietnia 2022 roku ogłosiło chęć sprzedaży trzech autobusów MAN NL263 1206, 1300 oraz MAN NL283 1449. Zgłoszenie o chęci zakupu należy zgłaszać do 16 maja.

18 maja 2022 roku SPA "Klonowica" ogłosiła zapytanie ofertowe na budowę stacji transformatorowej, sieci kablowych 15 kV I 0,4 kV w ramach modernizacji zajezdni autobusowej. Oferty należało złożyć do 26 czerwca. W oznaczonym terminie otwarto oferty. Zgłosiły się dwie firmy: Black Water Eneria S.A z Gdańska, która zaproponowała kwotę 2.303.371,80 zł, i PUE "IREL" Wingrowicz Ireneusz, Wingrowicz Filip, Zagrodzki Łukasz Sp. Jawna z Klinisk Wielkich - zaproponowana kwota 2.687.550 zł. 15 lipca wybrano firmę Black Water Eneria S.A z Gdańska, która wykonała zadanie w ciągu 180 dni od chwili podpisania umowy.

Szczecińskisko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sprzedaje z końcem lipca 2022 - 2 niesprawne technicznie autobusy miejskie:

• autobus przegubowy 18 m - SOLARIS URBINO 18 nr rej. ZPL 26936, rok prod. 2011 (nr ewid. 774), stan licznika: 1 000 713 km, dowód rejestracyjny ważny do 02.08.2022

• autobus solowy 12 m - SOLARIS URBIONO 12 nr rej. ZPL 28044, rok prod. 2011 (nr ewid. 3044), stan licznika 1 038 394 km, dowód rejestracyjny ważny do 06.11.2022. Autobusy były niesprawnie technicznie.

29 osób pracujących w SPAK otrzymało 12 lipca 2022 odznaczenia, o które zawnioskował pracodawca. Na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o orderach i odznaczeniach postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odznaczonych zostało 29 osób. W imieniu Prezydenta RP aktu wręczenia dokonał Wojewoda Zachodniopomorski Pan Zbigniew Bogucki.

Złoty Medal za długoletnią służbę otrzymało 8 osób, srebrny za długoletnią służbę 2 osoby, brązowy za długoletnią służbę 1 osoba, odznakę honorową ,,Zasłużony dla transportu Rzeczypospolitej Polskiej 18 osób. Wyróżnione w ten sposób osoby pracują od 20 do nawet 45 lat w komunikacji miejskiej.

Biuro Zamówień Publicznych Urzędu Miasta 2 września 2022 roku ogłosiło przetarg na zakup 2 autobusów zeroemisyjnych – elektrycznych, przegubowych”. Dofinansowanie zakupu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego „Zielony transport publiczny” (Faza I), tytuł projektu: „Zielony transport publiczny w Gminie Miasto Szczecin – wraz z infrastrukturą”. Umowa o dofinansowanie nr 1518/2021/Wn16/OA-TP-FN/D.

24 października otwarto oferty. Zgłosiła się tylko firma Solaris Bus & Coach sp. z o.o., która zaproponowała kwotę 9 102 000,00 zł za dostarczenie 2 autobusów elektrycznych. Miasto z kolei przeznaczyło na zakup jedynie 8 787 501,00 zł brutto.

Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Dąbie" ogłosiło 19 września 2022 przetarg na sprzedaż wycofanych z eksploatacji i niesprawnych technicznie autobusów, których eksploatację zakończono w lipcu 2022 roku wymienionych niżej:

• SOLARIS Urbino 12 ZS 601CL 2501 6.000,- zł, - przebieg: 975.505 km. Ostatnie pozytywne badanie techniczne wykonano w dniu 10 marca 2022 roku. Eksploatację pojazdu zakończono ze względu na wycieki paliwa, oleju z silnika, z układu chłodzenia, nieszczelności układu wydechowego, wybite końcówki drążków kierowniczych, nieszczelny układ pneumatyczny i inne usterki. Rok produkcji 2004,

• SOLARIS Urbino 12 ZS 455CG 2503 6.000,- zł - przebieg: 976.732 km, ostatnie pozytywne badanie techniczne wykonano w dniu 23 marca 2022 roku. Ze względu na usterki eksploatację pojazdu zakończono ze względu na wycieki paliwa, oleju z silnika, z układu chłodzenia, nieszczelności układu wydechowego, nieszczelny układ pneumatyczny i inne usterki. Rok produkcji 2004,

• MERCEDES-BENZ O 530 ZS 868EP 2301 5.500,- zł - przebieg: 986.848 km, ostatnie pozytywne badanie techniczne wykonano w dniu 7 kwietnia 2022 roku. Ze względu na usterki eksploatację pojazdu zakończono na wycieki paliwa, oleju z silnika, z układu chłodzenia, uszkodzone wtryskiwacze, brak mocy silnika, nieszczelności układu wydechowego i inne usterki. Rok produkcji 2003.

• MERCEDES-BENZ O 530 ZS 869EP 2403 6.000,- zł - przebieg: 1.163.001 km, ostatnie pozytywne badanie techniczne wykonano w dniu 16 lutego 2022 roku. Ze względu na usterki eksploatację pojazdu zakończono na wycieki paliwa, oleju z silnika, z układu chłodzenia, słaby silnik, szarpie skrzynia biegów, nieszczelności układu wydechowego i inne usterki. Rok produkcji 2004.

• MERCEDES-BENZ O 530G ZS 395FR 2999 7.000,- zł - przebieg: 940.767 km, ostatnie pozytywne badanie techniczne wykonano w dniu 29 listopada 2021 roku. Ze względu na usterki, eksploatację pojazdu zakończono na wycieki oleju z silnika, z układu chłodzenia, porozrywana opończa przegubu, korozja na poszyciu zewnętrznym i podwoziu i inne usterki. Rok produkcji 1999.

Spółka oczekiwała na złożenie ofert do 30 września 2022 roku. Pojazdy można wcześniej było obejrzeć na terenie zajezdni przy ulicy Struga.

26 września 2022 roku. SPPK ogłosiło przetarg na dostawę dwóch autobusów 12-metrowych i dwóch 18-metrowych z napędem hybrydowym. Termin zgłoszenia ofert do 27 października, a dostawa autobusów ma wynosić 270 dni od momentu podpisania umowy. Podpisanie umowy było uzależnione od pozyskania przez SPPK dofinansowania za środków UE. 1 listopada 2022 wybrano firmę Solaris Bus & Coach, która zaproponowała kwotę 7.134.000,00 złotych brutto, i która zgłosiła się jako jedyna. SPPK zagwarantowała na zakup autobusów kwotę 7.257.000,00 złotych brutto. Dostawa pojazdów powinna nastąpić na przełomie września/październik 2023 roku.

23 stycznia 2023 roku podpisana została umowa z firmą Solaris Bus&Coach Sp. z o.o. na dostawę nowych pojazdów z przetargu ogłoszonego 2 września 2022 roku. Umowa obejmowała zakup dwóch zeroemisyjnych autobusów przegubowych. Pojazdy mają być wyposażone w silnik elektryczny i system odzyskiwania energii podczas hamowania oraz jazdy z góry. Zakupione pojazdy muszą zapewniać możliwość ładowania plug-in oraz przez pantograf. Pojazdy objęte znacznie dłuższą gwarancją, wynoszącą nie 48 a 72 miesiące, co przełoży się na oszczędności eksploatacyjne.

Koszt zakupu to 9 102 000 zł brutto, z czego 5 715 447,20 zł to dotacja Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego „Zielony transport publiczny”. Operatorem pojazdów będzie Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” Sp. z o.o. Autobusy trafią do miasta w terminie 365 dni od dnia zawarcia umowy.

Dużym historycznym wydarzeniem w istnieniu województwa Zachodniopomorskiego, a w szczególności Świnoujścia było otwarcie 30 czerwca 2023 roku, (budowany od marca 2021), tunelu łączącego dwie części miasta leżące na wyspach Wolin i Uznam.

Była to, jedna z najważniejszych inwestycji komunikacyjnych w Zachodniopomorskiem. Całkowita wartość inwestycji wynosiła 915 140 174,44 złotych / 191 451 919 euro. Inwestycja sfinansowana w 85% przez UE tj. 775 676 244,69 złotych / 162 275 365 euro. Pozostałą kwotę dołożył samorząd Miasta Świnoujście. Tunel nie tylko połączył dwie wyspy w obrębie miasta, ale także zwiększył dostępność dla transportu transgranicznego między Polską a Niemcami.

Zakres inwestycji obejmował budowę tunelu pod ujściem rzeki Świny o długości ok. 1 483,80 m wraz z drogami dojazdowymi do tunelu w postaci wykopu otwartego oraz tunelu wykonanego metodą podstropową na wyspie Uznam i na wyspie Wolin.

Elementami układu drogowego były również - drogi dojazdowe do tunelu, plac manewrowy, skrzyżowanie - rondo na wyspie Wolin oraz skrzyżowanie typu T na wyspie Uznam. Inwestycja obejmowała również przebudowę istniejących przyległych ulic.

Inwestycja budowana była w ramach Projektu "Usprawnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu - budowa tunelu pod Świną", Działanie 4.2 - Zwiększenie dostępności transportowej ośrodków miejskich leżących poza siecią drogową TEN-T i odciążenie miast od nadmiernego ruchu drogowego, Oś priorytetowa IV - Infrastruktura drogowa dla miast, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

Inwestorem była Gmina Miasto Świnoujście, a inwestorem zastępczym Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, wykonawcą konsorcjum firm PORR S.A. (lider konsorcjum), PORR Bau GmbH, Gulermak Agir Sanayi Inęaat ve Taahhut A.S. Konsultantaci Sweco Polska Sp. z o.o., Sweco GmbH, Lafrentz Polska Sp. z o.o. Zadanie realizowane było w systemie zaprojektuj i zbuduj.

Tunel pod Świną obsługiwały między innymi autobusy linii 5T (tunelowa), która połączyła Karsibór bezpośrednio z centrum miasta. Początek trasy zaczyna się przy Kapitanacie Portu, koniec przy ulicy Łęgowej w Karsiborze. Linia wykonuje po trzy kursy w godzinach porannych i trzy w godzinach popołudniowych zaplanowane zostały z uwzględnieniem godzin pracy i nauki i linia 7T (tunelowa) pojedzie z osiedla Przytór-Łunowo bezpośrednio na wyspę Uznam – przez tunel do Kapitanatu Portu. W tym przypadku również zaplanowano trzy kursy w godzinach porannych i trzy w godzinach popołudniowych.

Pierwsze wzmianki o planach stałego połączenia pomiędzy wyspami Wolin i Uznam pochodzą z roku 1935. Ówczesny Zarząd Budowlany Portu Świnoujście (Hafenbauamt Swinemünde) zgłosił projekt budowy tunelu na wysokości dworca PKP, nieco na północ od istniejącej przeprawy promowej Warszów.

Tunel miał mieć jedną jezdnię o dwóch pasach ruchu. Planowana długość ok. 1220 m, a wraz z rampami wjazdowymi przeprawa miała mieć całkowitą długość 2100 m. Najniższy poziom jezdni w tunelu miał wynosić –21,5 m poniżej poziomu wody (przy głębokości toru wodnego - 13,0 m). Koszt budowy miał opiewać na ok. 200 mln marek niemieckich. W roku 1939 wykonano wstępne wiercenia i badania. Dalsze roboty wstrzymała wojna.

W latach 70. XX wieku Rada Ministrów podjęła uchwałę o rozpoczęciu przygotowań do realizacji inwestycji, a dwa lata później Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji ogłosiło ogólnopolski konkurs techniczny na projekt koncepcyjny stałego połączenia. Zakładano, że może powstać tunel albo most wysokowodny o prześwicie 65 m i rozstawie podpór na torze wodnym 180 m. Na 9 złożonych prac, 8 zespołów zaprojektowało przejście przez Świnę tunelem, a tylko jeden zaproponował most o konstrukcji wiszącej. Do budowy nie doszło ze względu na sprzeciw armii ZSRR.

Powrócono do koncepcji stałego połączenia w latach 1996-1999 z inspiracji władz miasta. W roku 1999 Gmina Świnoujście ogłosiła przetarg na projekt i budowę tunelu. Brak zapewnienia finansowania inwestycji sprawił, że przetarg unieważniono.

Dopiero w pierwszej dekadzie XXI wieku (2007) prace nabrały tempa. Władze centralne wraz z Ministerstwem Transportu, wpisały inwestycję świnoujską na listę projektów kluczowych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Ta decyzja otworzyła szanse na ubieganie się o fundusze na budowę ze środków przyznawanych centralnie.

W roku 2014 przy wsparciu Marszałka województwa zachodniopomorskiego Olgierda Geblewicza Miasto uzyskało dofinansowanie ze środków unijnych RPO na wykonanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego pod nazwą: „Usprawnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu”. Wykonała go włoska firma Technital. Dokument wskazał m.in. dokładnie miejsce przeprawy, sposób wykonania i jej parametry. To drugi po decyzji środowiskowej kluczowy dokument do uzyskania dofinansowania na budowę i ogłoszenia przetargu na wykonawcę robót.

W marcu 2016 roku Miasto złożyło wniosek o dofinansowanie zadania w 85-procentach z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-20, a w czerwcu 2018 roku zakończyła się procedura zatwierdzania środków unijnych pozytywną akceptacją Komisji Europejskiej.

14 kwietnia 2016 roku ogłoszono przetarg na wybór wykonawcy według zasady zaprojektuj i wybuduj. Rozstrzygnięcie przetargu i wybór wykonawcy wieńczy podpisana 17 września 2018 roku przez Prezydent Miasta Świnoujście Janusza Żmurkiewicza umowa na zaprojektowanie i wybudowanie tunelu drogowego łączącego wyspy Uznam i Wolin.

3 lipca 2023 roku, Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe wystawiło na sprzedaż autobusy z 2006 roku o numerach bocznych 1654 (MAN NG 313), 1655 i 1656 (MAN NG 363). Oferty kupna trzeba było składać na adres email: sekretariat@spak.pl lub adres firmy: Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” Sp. z o.o. ul. Klonowica 3c do dnia 14 lipca 2023 roku. Autobusy eksploatowane były przez zajezdnie od 2016 i 2017 roku.

10 lipca 2023 roku, w Szczecinie odbyła się prezentacja polskiego autobusu wodorowego. Pojazd ruszył na ulice miasta i do końca tygodnia szczecinianie mieli okazję sami go przetestować. Autobus pojawił się na liniach m.in. 87 i 68.

Neso Bus, to nowa polska marka autobusów należąca do grupy spółek: Grupa Polsat Plus i ZE PAK. Marka z rynku autobusów zeroemisyjnych a dokładnie autobusów z napędzanych wodorem. Autobus Neso Bus stworzyli polscy konstruktorzy i inżynierowie ze Świdnika przy współpracy z partnerami z Europy i całego świata. Konstrukcja autobusu wodorowego jest stworzona od podstaw jako wodorowa – nie jest przeróbką czy modyfikacją autobusu spalinowego czy na baterie.

Autobus ma 12 m długości i może pomieścić do 93 pasażerów, w tym 37 na miejscach siedzących. To zeroemisyjny pojazd, który nie emituje spalin i oczyszcza powietrze. Ma zasięg do 450 km, co oznacza, że może być użytkowany bez tankowania przez 2 dni, a samo tankowanie trwa zaledwie 15 minut. Autobus jest bardzo efektywny - zużywa około 8 kg wodoru na 100 km.

W rocznicowym 2023 roku po mieście jeździło około 300 autobusów Spa "Dąbie" i "Klonowica", SPPK "Police" i PKS Szczecin na:

• 51 liniach autobusowych dziennych zwykłych,
• 11 liniach autobusowych dziennych zwykłych podmiejskich,
• 2 liniach autobusowych dziennych zwykłych — transport na żądanie,
• 2 liniach autobusowych dziennych pospiesznych,
• 2 liniach autobusowych dziennych zastępczych,
• 2 liniach autobusowych dziennych weekendowych, kursujących w okresie od lipca do września
• 16 liniach autobusowych nocnych.

Z konieczności w powyższym opracowaniu podałem najważniejsze informacje (moim zdaniem) na temat rozwoju komunikacji autobusowej miejskiej w Szczecinie ( pomijając komunikację autobusową związaną z PKS -em). Jak każdy wie jest to temat rzeka.

Mam nadzieję, że to nie koniec rozwoju komunikacji autobusowej, i że w ciągu następnych lat będzie można dodać następne kilkanaście pięknych kart rozwoju w historii komunikacji autobusowej aglomeracji szczecińskiej.

* * *